Άγιος Ιωάννης Πατρών: Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ (A)

Παρασκευή 4 Αυγούστου 2017

Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ (A)

10:42 π.μ. |

π. Δημητρίου Μπόκου

Α΄.

Στὶς ἰδιαίτερα λαμπρὲς ἑορτὲς τοῦ καλοκαιριοῦ ἀνήκει καὶ ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος, στὶς 6 Αὐγούστου. Ὁ ἑορτασμός της ἀρχίζει μὲ προεισαγωγικοὺς ὕμνους (καταβασίες καὶ κοντάκιο) ἀπὸ τὶς 27 Ἰουλίου καὶ ἐκτείνεται μέχρι καὶ τὶς 13 Αὐγούστου (ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς). Εἶναι ἑορτὴ τοῦ Χριστοῦ, Δεσποτική, γι’ αὐτὸ καὶ κατὰ τὴν κύρια ἡμέρα της (6 Αὐγούστου) ἐπιτρέπεται κατάλυση ἰχθύος, νὰ τρῶμε δηλαδὴ ψάρια, ἂν καὶ βρισκόμαστε μέσα στὴν αὐστηρὴ νηστεία τῆς Παναγίας.

Πότε καὶ γιατί συνέβη;

Ἡ Μεταμόρφωση συνέβη λίγο πρὶν ἀπὸ τὸ πάθος τοῦ Κυρίου, τὴ Σταύρωση δηλαδὴ καὶ τὴν Ἀνάσταση. Ἐπειδὴ ἀκριβῶς ἐπρόκειτο νὰ δοκιμασθεῖ σκληρὰ ἡ πίστη τῶν ἀποστόλων καὶ νὰ ἐξανεμισθοῦν ἐντελῶς οἱ ἐλπίδες ποὺ εἶχαν στηρίξει πάνω στὸν δάσκαλό τους ὅταν θὰ τὸν ἔβλεπαν νὰ πεθαίνει μὲ τὸν χειρότερο τρόπο, ὁ Χριστὸς θέλησε νὰ τοὺς στερεώσει καλά, «πληροφορῶν αὐτοὺς» ὅτι δὲν εἶναι μόνο ὅ,τι φαινόταν, ἄνθρωπος δηλαδὴ ἁπλός, ἀλλὰ καὶ Θεὸς τέλειος, «Κύριος καὶ Βασιλεὺς τῶν αἰώνων». Ὥστε οἱ μαθητὲς βλέποντας «τὰ θαυμάσιά του», νὰ μὴ δειλιάσουν ἐμπρὸς στὰ παθήματά του.

Πῶς ἔγινε;

Ἔτσι λοιπὸν λίγο πρὶν ἀπὸ τὴ Σταύρωσή του (σαράντα μέρες, κατὰ τὴν παράδοση), παραλαμβάνει ὁ Ἰησοῦς «τοὺς προκρίτους τῶν μαθητῶν», Πέτρο, Ἰάκωβο καὶ Ἰωάννη, καὶ ἀνεβαίνει μαζί τους «εἰς ὄρος ὑψηλόν», τὸ Θαβώρ, γιὰ νὰ προσευχηθεῖ. Καὶ ἐνῶ προσευχόταν, «μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν». Τὸ πρόσωπό του ἄλλαξε μορφή, ἔλαμψε «ὡς ὁ ἥλιος» καὶ τὰ ἐνδύματά του ἔγιναν ἀστραφτερά, «λευκὰ λίαν ὡς χιὼν» καὶ «ὡς τὸ φῶς». Κανένας βαφέας πάνω στὴ γῆ δὲν θα μποροῦσε νὰ τὰ λευκάνει τόσο πολύ. Ταυτόχρονα, μέσα σὲ λαμπρὸ φῶς, ἐμφανίστηκαν οἱ δύο θεόπτες προφῆτες Μωυσῆς καὶ Ἠλίας καὶ συνομιλοῦσαν μαζί του, προλέγοντας τὴν ἐπικείμενη ἔξοδό του ἀπὸ τὸν κόσμο, δηλαδὴ τὸν σταυρικό του θάνατο, τὴν Ἀνάσταση καὶ τὴν Ἀνάληψή του, ποὺ κατὰ τὰ λεγόμενα τῶν προφητῶν θὰ συνέβαιναν στὴν Ἱερουσαλήμ.

Οἱ τρεῖς μαθητές, κυριευμένοι ἀρχικὰ ἀπὸ βαρειὰ νύστα, κατάφεραν νὰ τὴν ἀποτινάξουν καὶ νὰ ἔλθουν σὲ ἐγρήγορση. Εἶδαν τότε τὴ δόξα του, καθὼς καὶ τοὺς δύο ἄνδρες ποὺ τὸν παράστεκαν. Τὴ στιγμὴ ποὺ οἱ δύο προφῆτες ἐπρόκειτο νὰ χωρισθοῦν ἀπὸ τὸν Χριστό, χωρὶς νὰ καταλαβαίνει καλὰ-καλὰ ὁ Πέτρος τί γίνεται, συνεπαρμένος ἀπὸ τὸ θέαμα, εἶπε: «Κύριε, καλὰ εἶναι νὰ μείνουμε ἐδῶ γιὰ πάντα. Νὰ κάνουμε, ἂν θέλεις, τρεῖς σκηνές, μία γιὰ σένα, μία γιὰ τὸν Μωυσῆ καὶ μία γιὰ τὸν Ἠλία».

Μὰ ἐνῶ μιλοῦσε ἀκόμα, μία νεφέλη, ἕνα σύννεφο φωτεινὸ τοὺς ἐπισκίασε. Οἱ τρεῖς μαθητὲς φοβήθηκαν ὅταν ὁ Χριστὸς καὶ οἱ δύο προφῆτες μπῆκαν μέσα στὴ νεφέλη. Ἀκούστηκε τότε ἀπ’ τὴ νεφέλη μιὰ φωνὴ νὰ λέει: «Αὐτὸς εἶναι ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός. Αὐτὸν νὰ ἀκοῦτε». Οἱ τρεῖς μαθητὲς τρόμαξαν τόσο πολύ, ποὺ ἔπεσαν πρηνεῖς, μὲ τὸ πρόσωπο στὴ γῆ. Μετὰ τὴ φωνὴ ὅμως ἐκείνη ὁ Ἰησοῦς τοὺς πλησίασε, τοὺς ἄγγιξε καὶ τοὺς εἶπε: «Σηκωθεῖτε! Μὴ φοβάστε». Οἱ μαθητές του σήκωσαν τὰ μάτια, μὰ δὲν εἶδαν κανένα ἄλλον, παρὰ μονάχα τὸν Ἰησοῦ.

Καὶ ὅταν κατέβαιναν ἀπὸ τὸ ὄρος, ὁ Χριστὸς τοὺς ἔδωσε ἐντολὴ λέγοντας: Ὅ,τι εἴδατε δὲν θὰ τὸ πεῖτε σὲ κανέναν, μέχρις ὅτου ἐγώ, ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου, ἀναστηθῶ ἐκ νεκρῶν (Ματθ. 17, 1-9· Μάρκ. 9, 2-9· Λουκ. 9, 28-36).

Ὁ Χριστὸς καὶ ἐδῶ, ἀκολουθώντας τὴ συνήθη τακτική του, φανερούμενος κρύπτεται. Πολὺ μακρὰν ἀπὸ πειρασμὸ αὐτοπροβολῆς καὶ ἀνθρώπινης δόξας, περισσότερο ἀποκρύπτει, παρὰ φανερώνει τὴ θεϊκή του δύναμη. Στὴν πλειονότητα τῶν θαυμάτων του περισσότερο κόπο καταβάλλει νὰ τὰ ἀποκρύψει παρὰ νὰ τὰ δημοσιοποιήσει. Καὶ τώρα, σχίζοντας ἐλάχιστα τὸ πέπλο ποὺ καλύπτει τὴν ἀνέκφραστη δόξα του, παραγυμνώνει ἀμυδρὰ τὴν ὑπερκόσμια μορφή του. Μεταμορφώνεται μπροστὰ σὲ τρεῖς μόνο μαθητές του. Ἀλλὰ καὶ σ’αὐτοὺς δίνει ρητὴ ἐντολὴ νὰ μὴ μιλήσουν καθόλου μέχρι τὴν Ἀνάστασή του.

Μὰ δὲν ἔπρεπε νὰ ἐπιδιώκει τὸ ἀντίθετο; Νὰ προσπαθεῖ νὰ πείσει, εἰ δυνατόν, τοὺς πάντες ὅτι εἶναι καὶ Θεός, ὥστε νὰ μὴν κλονισθοῦν ἀπὸ τὸ ἐπικείμενο ἐπώδυνο «τέλος» του;

Ὁ Χριστὸς δὲν διακατέχεται ἀπὸ τὴ συνήθη δική μας, ἀνθρωπίνως δικαιολογημένη, σὲ παρόμοιες περιπτώσεις ἀνυπομονησία. Δὲν βιάζεται γιὰ πρόωρα ἀποτελέσματα. Καὶ ἐφόσον «οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ», καὶ «οὔπω πάρεστιν ὁ καιρός» του, περιμένει (Ἰω. 7, 6· 30).

Ὅσο τὰ αὐτιὰ τῶν ἀνθρώπων δὲν ἔχουν ἀκόμη ἀσκηθεῖ ἐπαρκῶς στὸ «ἀκουέτω», καὶ τὰ μάτια τους ἀτενίζουν χωρὶς νὰ βλέπουν, χωρὶς νὰ κατανοοῦν, ὁ Χριστὸς παραδίδει κρυφὰ τὸ μυστήριό του, μιλώντας σιγανὰ «πρὸς τὸ οὖς», ψιθυρίζοντας μόνο σὲ ἔμπιστα αὐτιά. Δὲν εἶναι ἡ ὥρα νὰ κηρυχθεῖ «ἐπὶ τῶν δωμάτων» τίποτε ἀκόμη (Λουκ. 12, 3). Δὲν ρίχνει «τοὺς μαργαρίτας ἔμπροσθεν τῶν χοίρων» (Ματθ. 7, 6). Γνωρίζει τὴν κατάλληλη στιγμὴ γιὰ ὅλα. Τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου. «Καιρὸς τῷ παντὶ πράγματι ὑπὸ τὸν οὐρανὸν» (Ἐκκλ. 3, 1). Χειρίζεται τὰ πάντα μὲ ἀλάνθαστη, τέλεια κρίση. Τίποτε δὲν μπορεῖ νὰ διαλάθει τῆς προσοχῆς του, νὰ ξεφύγει ἀπὸ τὸν ἀπόλυτο ἔλεγχό του.

Πρὶν ἀπὸ τὸ πάθος του καὶ τὴν Ἀνάστασή του, οἱ ἄνθρωποι, ἀκόμη καὶ ἄν δοῦν καὶ ἀκούσουν, δὲν εἶναι ἕτοιμοι νὰ δεχθοῦν καὶ ἱκανοὶ νὰ κατανοήσουν ὀρθὰ ὅσα θέλει νὰ τοὺς φανερώσει γιὰ τὸ πρόσωπό του. Οἱ ἐχθροί του μπορεῖ νὰ φρυάξουν πρὸ τῆς ὥρας ὑπέρμετρα, οἱ φίλοι του νὰ ἐνθουσιαστοῦν ἄκαιρα. Ἡ ὥρα γιὰ νὰ τοὺς διανοίξει νοῦ καὶ καρδιὰ «τοῦ συνιέναι», δὲν ἔχει ἀκόμη σημάνει (πρβλ. καὶ Ἁγ. Φιλαρέτου Μόσχας, Ἡ Θεολογία τῆς καρδιᾶς, ἐκδ. Ἴνδικτος, σσ. 45-47).(ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)