ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ 2023

• Κυριακή 26/2/2023 στις 6μμ ο Α’ Κατανυκτικός Ἑσπερινός εἰς τόν Ἱερόν Ναόν Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου. 
• Εσπερινή σύναξη Δευτέρας: Την Δευτέρα 27/2, Καθαρά Δευτέρα η ακολουθία του Μεγάλου Αποδείπνου 17:00 και την Δευτέρα 6/3, το απόγευμα θα τελεστή το Απόδειπνο και εν συνεχεία το Μυστήριο του Ιερού Ευχελαίου 17:00. Τη Δευτέρα 13/3 η ακολουθία του Μεγάλου Αποδείπνου μετά παρακλήσεως 17:00.
• Κατά την Μεγάλη Τεσσαρακοστή τις ημέρες Τρίτη και Πέμπτη θα τελείται το Μέγα Απόδειπνο 17:30.  
• Οι καθημερινές ακολουθίες Όρθρου-Ωρών-Εσπερινού άνευ Θείας Λειτουργίας θα τελούνται το πρωί στις 7πμ.  
• ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ: Κάθε Παρασκευή στις 19:00: Α΄ Χαιρετισμοί 3/3, Β΄ 10/3, Γ΄17/3, Δ΄24/3 και ο Ακάθιστος Ύμνος 31/3.  
• Την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής θα τελούνται, το Σάββατο η Θεία Λειτουργία του Ιερού Χρυσοστόμου και τη Κυριακή η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.  
• Πρόσφορα προσφέρουμε τις ημέρες, α)κάθε Παρασκευή απόγευμα για την Θ.Λ. του Σαββάτου, β)κάθε Σάββατο απόγευμα για την Θ.Λ. της Κυριακής. γ)Παρασκευή απόγευμα 24/3 παραμονή του Ευαγγελισμού. Τις ημέρες από Δευτέρα έως Πέμπτη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής δεν προσκομίζονται πρόσφορα!  
• 27/2 ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ, Αρχή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής: α)Πρωί: Όρθρος-Ώρες-Εσπερινός 07:00, β)Απόγευμα: Μεγάλο Απόδειπνο 17:00.  
• 1/3 ΤΕΤΑΡΤΗ: Όρθρος-΄Ωρες-Προηγιασμένη Θ.Λ.-Μικρός Αγιασμός 06:15  
• 3/3 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Όρθρος-΄Ωρες-Προηγιασμένη Θ.Λ. 06:15 (κάτω Ι.Ν.) Απόγευμα: Τρισάγιο υπέρ των Ψυχών στις 16:00, Ά Χαιρετισμοί στις 19:00  
• 4/3 ΣΑΒΒΑΤΟ Ά Νηστειών-Ανάμνησις δια κολλύβων θαύματος Αγίου Θεοδώρου Τήρωνος: Θεία Λειτουργία 07:00(κάτω Ι.Ν.)  
• 5/3 ΚΥΡΙΑΚΗ Ά ΝΗΣΤΕΙΩΝ(ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ): Θεία Λειτουργία - ΛΙΤΑΝΕΥΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ 06:45-10:15  
• ΤΡΙΩΔΙΟΝ - ΟΛΙΓΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΗΣΤΕΙΑ: Από 27/2, Καθαρά Δευτέρα, αρχίζει η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
  

ΚΑΛΗ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ & ΚΑΛΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ!

Ὁ ἐξόριστος ἄνθρωπος μεταφέρθηκε ἀπὸ τὴν ἀγαπημένη του πατρίδα, τὸν Παράδεισο, στὴ γῆ τῆς πικρῆς ἐξορίας του (Κυριακὴ τῆς Τυρινῆς). Ἁλυσοδεμένος μὲ τὸν βαρὺ τῶν παθῶν του κλοιό, ρίχτηκε στὰ κάτεργα χωρὶς ἔλεος, στὰ βαριά, ἐξαντλητικά, καταναγκαστικὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας. Ἡ νοσταλγία ὅμως γιὰ τὴν ποθεινή του πατρίδα δὲν ἔσβησε ποτέ, ἔκαιγε ἀσίγαστη μέσα του. Ὑποσχέθηκε στὸν ἑαυτό του νὰ μὴν ἐπιτρέψει συμβιβασμὸ μὲ τὴν ἰδέα τῆς ἰσόβιας καταδίκης. Ἔταξε σκοπό του νὰ βρεῖ τρόπο διαφυγῆς. Μὰ πῶς θὰ τὸ κατόρθωνε αὐτό; Οὔτε ὁ ἴδιος δὲν ἤξερε.

Πίστευε πολὺ στὸ κοφτερό του μυαλό, στὴν ἀξιοσύνη του. Ἂς μποροῦσε μόνο νὰ ἐξασφαλίσει κάποιο μέσο, κάποιο ὅπλο! Μὰ ὅταν μπόρεσε νὰ βρεῖ κάποτε ἕνα σχοινὶ γιὰ νὰ ξεφύγει ἀπ’ τὰ τείχη, χιλιάδες σχοινιὰ βρέθηκαν γιὰ νὰ τὸν δέσουν ξανά. Ὅταν ξέθαψε μιὰ παλιὰ σιδερένια λάμα καὶ τροχίζοντάς την κρυφὰ τὴν ἔκανε μαχαίρι, χιλιάδες μαχαίρια τὸν ἀνάγκασαν νὰ ξανασκύψει. Ὅταν μὲ τὰ πολλὰ κατάφερε νὰ κλέψει τὸ ξίφος τοῦ φρουροῦ του, χιλιάδες σπαθιὰ ἀπείλησαν νὰ κόψουν τὸν δικό του λαιμό. Ὅ,τι κι ἂν ἔκανε, ἦταν ἀνώφελο. Ἄστραφτε ἀπὸ μῖσος τὸ βλέμμα του, μὰ τοὺς ἴδιους κεραυνοὺς μίσους ἔβλεπε καὶ στὰ μάτια τῶν ἄλλων. Κόχλαζε ἀπὸ θυμὸ ἡ καρδιά του, μὰ τὴν ἴδια πυρωμένη λάβα ἐκτόξευαν ἐναντίον του -ἴδια καυτὰ ἡφαίστεια- καὶ οἱ γύρω του. Ὅσο ἔβγαζε κακία αὐτός, τόσο πλήθαινε ἡ κακία καὶ ἀπέναντί του. Πλῆρες ἀδιέξοδο οἱ μέθοδοί του!

Θυμήθηκε τότε τὴ σοφὴ κουβέντα ποὺ ἔλεγε: Ὅπως φέρεστε, θὰ σᾶς φερθοῦν. «Τῷ γὰρ αὐτῷ μέτρῳ, ᾧ μετρεῖτε, ἀντιμετρηθήσεται ὑμῖν» (Λουκ. 6, 38). Μὲ τὸ μέτρο ποὺ μετρᾶτε, θὰ μετρηθεῖτε καὶ σεῖς. Ὅ,τι νιώθετε γιὰ τοὺς ἄλλους, θὰ νιώθουν καὶ κεῖνοι γιὰ σᾶς. Ὅπως κρίνετε, θὰ κριθεῖτε. Ἂν συγχωρήσετε, θα συγχωρηθεῖτε. Ὅποιο ὅπλο χρησιμοποιεῖτε, θὰ τὸ χρησιμοποιήσουν καὶ γιὰ σᾶς. Πιὸ ἁπλᾶ: Ὅ,τι δίνεις, θὰ πάρεις. Ὅ,τι κάνεις, θὰ σοῦ κάνουν. «Μάχαιραν ἔδωκας, μάχαιραν θὰ λάβεις». Ὅποιος «εἰς αἰχμαλωσίαν ἀπάγει», αἰχμάλωτος θὰ καταλήξει κι αὐτός. Ὅποιος σκοτώνει μὲ μαχαίρι, «δεῖ αὐτὸν ἐν μαχαίρᾳ ἀποκτανθῆναι» (Ἀποκ. 13, 10). Ὅποιος χύνει αἷμα ἀνθρώπου, «ἀντὶ τοῦ αἵματος αὐτοῦ ἐκχυθήσεται». Θὰ χυθεῖ καὶ τὸ δικό του αἷμα (Γεν. 9, 6). Τὴν πληγὴ μὲ πληγὴ τὴν πληρώνεις (Αἰσχύλος).

Καὶ τότε ἔγινε τὸ ἀναπάντεχο. Ὁ ἐχθρός του ἔπεσε. Μιὰ μέρα στὴν ἐρημιὰ ὁ φρουρός του βρέθηκε ἀπὸ λάθος σὲ ἀπροσπέλαστο γκρεμό, ἐγκλωβίστηκε σὲ παγίδα θανάτου. Ἡ παγωνιὰ ἢ τὰ ἀγρίμια θὰ τὸν ἀποτέλειωναν γρήγορα. Ὁ ἐξόριστος εἶδε μπροστά του μοναδικὴ ὁδὸ σωτηρίας. Ἂν καὶ μὲ ἁλυσίδες στὰ χέρια καὶ τὰ πόδια, ἔτρεξε νὰ φύγει. Μὰ ὁ ἐχθρὸς φώναξε: «Ἂν θέλεις, βοήθησέ με! Ἔχω γυναίκα καὶ μικρὰ παιδιά!» Νὰ σώσει τὸν ἐχθρό του; Νὰ χάσει τὴν εὐκαιρία τῆς ζωῆς του; Θὰ ἦταν σίγουρα τρελός, ἂν τὸ ἔκανε. Τὸ κοφτερό του μυαλὸ ἔλεγε ὄχι. Μὰ ἡ καρδιά του ἀπροσδόκητα τὸν πρόδωσε. Ἔγινε τὸ ἀπίστευτο. Γιὰ πρώτη φορὰ σκέφτηκε ἀνθρώπινα. Εἶδε ἀπέναντί του ἄνθρωπο, ὄχι ἐχθρό. Γύρισε πίσω ἀντὶ νὰ φύγει. Ἔριξε σχοινὶ σωτηρίας, τράβηξε, ἔσωσε τὸν ἐχθρό. Καὶ ἀμέσως ἔγινε τὸ θαῦμα.

Οἱ ἁλυσίδες του ἔπεσαν στὸ χῶμα ξαφνικὰ ἀπὸ μόνες τους. Οἱ κλειστὲς πόρτες τῆς ἀπέραντης φυλακῆς του ἄνοιξαν αὐτομάτως. Ὁ ἐχθρός του τὸν κοίταξε μὲ συγκίνηση, εὐγνωμοσύνη καὶ ἀγάπη. «Νὰ εἶσαι εὐλογημένος!» τοῦ εἶπε. «Εἶσαι ἐλεύθερος!»

Ὁ ἐξόριστος ἄνθρωπος ἀνακάλυψε ἐπιτέλους τὸ ἀνίκητο ὅπλο, τὸν ἀλάνθαστο δρόμο γιὰ νὰ γυρίσει ξανὰ στὸν Παράδεισο: Τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν ἐχθρό. Ἡ συγχώρηση τὸν ἐλευθέρωσε!

Καλὴ ἑβδομάδα!-Καλὴ Σαρακοστή!

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΤΡΩΝ

Ἐν Πάτραις τῇ 25ῃ Φεβρουαρίου 2023

Ἀριθμ. Πρωτ.: 106

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 426^Η

Χ Ρ Υ Σ Ο Σ Τ Ο Μ Ο Σ

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ

ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΠΑΤΡΩΝ

Πρός

τό Χριστεπώνυμον Πλήρωμα

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

            Παιδιά μου εὐλογημένα,

            Mέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, ἐφθάσαμε στήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ἡ περίοδος αὐτή εἶναι χρόνος πνευματικῶν ἀγωνισμάτων, προσευχῆς, νήψεως, νηστείας καί πνευματικῆς καί Μυστηριακῆς ζωῆς, ὣστε ἐν χαρᾷ καί ἀγαλλιάσει, νά φθάσωμε νά προσκυνήσωμε τά σεπτά καί Ἃγια Πάθη τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί νά Τόν δοξολογήσωμε Ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν.

            Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή μᾶς προσφέρει θαυμάσιες λατρευτικές εὐκαιρίες, προκειμένου νά ἀτενίσωμε τόν ἐσωτερικό μας κόσμο, νά διαπιστώσωμε τίς ἀνθρώπινες ἀδυναμίες μας, νά δοῦμε τίς πνευματικές μας πληγές, τίς ὁποῖες δημιουργεῖ ἡ πολυδιάστατη ἁμαρτία, ἀλλά καί νά χρησιμοποιήσωμε τά ἀπαραίτητα φάρμακα ὡς καί τά πνευματικά ἐπιθήματα, γιά τήν θεραπεία αὐτῶν τῶν πληγῶν.

            Τό κέντρο τῆς ζωῆς μας εἶναι ἡ Θεία Λειτουργία. Σύνοδο οὐρανοῦ καί γῆς ὀνομάζει τήν φρικτή Μυσταγωγία, τήν Θεία Εὐχαριστία, ὁ Ἱερός Χρυσόστομος. Πάνω στήν Ἁγία Τράπεζα, προσφέρεται, θυσιάζεται, μελίζεται  καί διαμερίζεται ὁ Ἀμνός τοῦ Θεοῦ, ὁ μελιζόμενος καί μή διαιρούμενος, ὁ ἐσθιόμενος καί μηδέποτε δαπανώμενος, ἀλλά τούς μετέχοντας ἁγιάζων, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός δηλαδή, καί ἐμεῖς γινόμεθα ὃμαιμοι καί σύσσωμοι Αὐτοῦ.

            Καθ’ ὃλην τήν διάρκεια τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, μᾶς παρέχει τήν δυνατότητα πνευματικοῦ ἀνεφοδιασμοῦ, μᾶς ἐνισχύει καί μᾶς ἐνδυναμώνει στόν ἀγῶνα ἐναντίον τοῦ διαβόλου.

            Οἱ ἱερές Ἀκολουθίες εἶναι κατανυκτικές, ἀναγωγικές καί σωτήριες. Ἡ Θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ἡ Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Δώρων, οἱ Κατανυκτικοί Ἑσπερινοί, τό Μέγα Ἀπόδειπνο, οἱ Χαιρετισμοί πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, συγκινοῦν, χαροποιοῦν, μεταμορφώνουν τόν ἂνθρωπο, τόν ὁδηγοῦν στήν νηφάλιο μέθη, ὃπως ἐμπειρικά μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.

            Τά ὃπλα τά ὁποῖα παρέχει ἡ Ἐκκλησία μας, ὣστε νά φθάσωμε νικηφόροι στό τέρμα, μετά ἀπό ἓνα δύσκολο ἀγῶνα, εἶναι τά ἲδια πού χρησιμοποίησαν καί θά χρησιμοποιοῦν οἱ θεούμενοι ἀπό τῆς ἀρχῆς καί μέχρι τῶν ἐσχάτων.

            Ὡραιότατα μέσα ἀπό ἓνα τροπάριο δίδει αὐτό τό μήνυμα ἡ Ἐκκλησία, ἰδιαιτέρως κατά τήν κατανυκτική περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς: «Τὸ στάδιον τῶν ἀρετῶν ἠνέωκται, οἱ βουλόμενοι ἀθλῆσαι εἰσέλθετε, ἀναζωσάμενοι τὸν καλὸν τῆς Νηστείας ἀγῶνα, οἱ γὰρ νομίμως ἀθλοῦντες, δικαίως στεφανοῦνται, καὶ ἀναλαβόντες τὴν πανοπλίαν τοῦ Σταυροῦ, τῷ ἐχθρῷ ἀντιμαχησώμεθα, ὡς τεῖχος ἄῤῥηκτον κατέχοντες τὴν Πίστιν, καὶ ὡς θώρακα τὴν προσευχήν, καὶ περικεφαλαίαν τὴν ἐλεημοσύνην, ἀντὶ μαχαίρας τὴν νηστείαν, ἥτις ἐκτέμνει ἀπὸ καρδίας πᾶσαν κακίαν. Ὁ ποιῶν ταῦτα, τὸν ἀληθινὸν κομίζεται στέφανον, παρὰ τοῦ Παμβασιλέως Χριστοῦ, ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς Κρίσεως». Δηλαδή,

            «Ἢδη ἂνοιξε τό στάδιο τῶν ἀρετῶν, ὃσοι θέλετε νά ἀγωνισθῆτε, εἰσέλθετε στό στάδιο, ἀφοῦ ζωσθῆτε τόν ὡραῖον ἀγῶνα τῆς νηστείας. Ὃσοι ἀθλοῦνται νομίμως, δικαίως λαμβάνουν τόν στέφανον τῆς νίκης. Καί ἀφοῦ ἀναλάβομε τοῦ Σταυροῦ τήν πανοπλία, ἂς ἀγωνισθοῦμε ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ, ἒχοντες ὡς τεῖχος ἀπόρθητο τήν πίστη καί ὡς ἀσπίδα τήν προσευχή, ὡς περικεφαλαία τήν ἐλεημοσύνη, ἀντί μαχαίρας τήν νηστεία, ἡ ὁποία ἀφαιρεῖ ἀπό τήν καρδιά μας κάθε κακία. Ὃποιος ἀγωνίζεται κατ’ αὐτόν τόν τρόπο λαμβάνει τόν ἀληθινό στέφανο τῆς νίκης, ἀπό τόν Παμβασιλέα Χριστόν, κατά τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως».

            Παιδιά μου εὐλογημένα,

            Ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι ἡ φιλόστοργη μητέρα μας, ἡ ἀπαντοχή μας, ἡ παρηγοριά μας, ὁ οἶκος τοῦ οὐρανίου Πατρός μας. Μόνο ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί διά τῆς Ἐκκλησίας σωζόμεθα.

            Αὐτή ἡ  Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἂς εἶναι ἡ οὐράνια, μεγάλη, πνευματική εὐκαιρία γιά τήν ἀσφαλῆ πορεία μας, μέσα ἀπό τό στάδιο τῶν πνευματικῶν ἀγωνισμάτων, γιά τήν συνάντησή μας μέ τόν Ἐσταυρωμένο Κύριό μας, ὣστε προσκυνοῦντες τά σεπτά καί ἃγια Πάθη Του καί μετέχοντες σ’ αὐτά, νά βιώσωμε ἐμπειρικά καί τήν χαρά καί εὐφροσύνη τῆς Ἀναστάσεώς Του.

            Ἒχετε πίστη ἀκράδαντη στόν Θεό καί ἀφοσίωση στήν Ἁγία μας Ἐκκλησία. Ζήσατε τήν κοινωνία μέ τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο, μέ μετοχή στήν Μυστηριακή ζωή ὣστε μέ τήν χάρη τοῦ Kυρίου μας νά ἀπολαύσωμε ὃλοι, τήν εἰρήνη, τήν χαρά καί τήν ἀγάπη τῆς Ἀναστάσεώς Του.

            Σήμερα, τό ἀπόγευμα, καί ὣρα 6 μ.μ., θά τελεσθῇ ὁ πρῶτος Κατανυκτικός Ἑσπερινός, στόν Νέο Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου. Σᾶς περιμένουμε μέ χαρά καί ἀγάπη.

            Εὐλογημένη, κατά πάντα νά εἶναι, ἡ πνευματική μας πορεία κατά τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

            Εἰρηνικό, σωτήριο καί πανευφρόσυνο εὒχομαι νά εἶναι τό πνευματικό μας ταξίδι γιά τό Ἃγιο Πάσχα.

            Σᾶς ἀσπάζομαι ἐν Κυρίῳ, μέ ἀγάπη πατρική.

Ο  Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

†  Ο  Π Α Τ Ρ Ω Ν    Χ Ρ Υ Σ Ο Σ Τ Ο Μ Ο Σ

• Τήν Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2023, μέ τήν εὐκαιρία τῆς συμπληρώσεως 18 ἐτῶν ἀπό, τῆς εἰς Ἐπίσκοπον, Χειροτονίας τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Χρυσοστόμου, θά τελεσθῇ Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Εὐαγγελιστρίας Πατρῶν καί ὥρας 7.00-10.00π.μ. 
• Δευτέρα 20/2 και ώρα 17:00 Εσπερινός-Παράκληση στον Όσιο Ιωάννη το Ρώσσο και εν συνεχεία ομιλία, θα τεθεί σε προσκύνηση το Σκουφάκι και η Ζώνη ευλογία από το σκήνωμα του Οσίου!
• 24/2 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, Ά & ΄Β εύρεσις τιμίας κεφαλής Αγίου Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου: Θεία Λειτουργία 07:00  
• 25/2 ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ: Θεία Λειτουργία 07:00(κάτω Ι.Ν.)  
• 26/2 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ: Θεία Λειτουργία 07:00-10:00
  

H EKKΛHΣIΑ MΑΣ, αγαπητοί μου, προσεύχεται πάντοτε, προσεύχεται κι αυτή την ώρα. Προσεύχεται εντόνως. στην αγία Γραφή υπάρχει προτροπή του Kυρίου ημών Iησού Xριστού, που μας συνιστά την έντονο προσευχή· «Aγρυπνείτε», λέει, «εν παντί καιρώ δεόμενοι ίνα καταξιωθείτε εκφυγείν πάντα τα μέλλοντα γίνεσθαι και σταθείναι έμπροσθεν του υιού του ανθρώπου» (Λουκ. 21,36). «Γρηγορείτε και προσεύχεσθε», λέει επίσης ο Kύριος (Mατθ. 26,41). Kαι ο απόστολος Παύλος συμβουλεύει· «Aδιαλείπτως προσεύχεσθε» (Α΄ Θεσ. 5,17). Προσεύχεται η Eκκλησία μας διαρκώς, ανα πάσαν ώρα. Δεν υπάρχει μόνο το κοσμικό ωρολόγιο, Δεν υπάρχει μόνο το ωράριο εργασίας του κόσμου· υπάρχει και το ωράριο προσευχής στο Θεό, η ώρα του Θεού. Προσεύχεται η Eκκλησία το πρωί στον όρθρο, προσεύχεται το μεσημέρι στις ώρες, προσεύχεται το απόγευμα στον εσπερινό, προσεύχεται το βράδυ στο απόδειπνο, προσεύχεται τα μεσάνυχτα στο μεσονυκτικό. Προσεύχεται όλες τις ημέρες. Kάθε ημέρα της εβδομάδος είναι αφιερωμένη σε κάποια μνήμη. H Δευτέρα λόγου χάριν είναι αφιερωμένη στη μνήμη των αγίων αγγέλων και αρχαγγέλων. H Tρίτη στη μνήμη του τιμίου Προδρόμου. H Tετάρτη στην ανάμνηση της προδοσίας. H Πέμπτη στη μνήμη των αγίων Aποστόλων. H Παρασκευή στην ανάμνηση της σταυρώσεως του Xριστού μας. Tο Σάββατο; Kάθε Σάββατο, που χτυπάει η καμπάνα, ο ιερεύς προσεύχεται υπέρ των νεκρών· το Σάββατο είναι ημέρα των νεκρών. Kαι τέλος η Kυριακή, η επίσημος και μεγαλοπρεπής ημέρα, είναι αφιερωμένη στην ανάσταση του Kυρίου ημών Iησού Xριστού, ο οποίος την ημέρα αυτή ανέστη εκ νεκρών και ζει εις τους αιώνας των αιώνων.

Tην Kυριακή πρέπει να την τιμούμε όλοι. Kαι όμως δεν την τιμούμε. Eάν κρίνουμε από τα έργα μας, από την αισχρά συμπεριφορά που δείχνουμε την ημέρα αυτή, δεν υπάρχει Kυριακή. Ήταν κάποτε η Kυριακή. Tώρα θα έπρεπε να μην την ονομάζουμε Kυριακή, αλλά…διαβολική! Γιατί στον διάβολο την αφιερώνουν οι άνθρωποι. Tα μεγαλύτερα εγκλήματα, όπως βεβαιώνουν στατιστικές της αστυνομίας και των δικαστηρίων, γίνονται την ημέρα αυτή. Έπαυσε στον αιώνα αυτόν να τιμάται η ημέρα του Kυρίου.

Σήμερα όμως είναι Σάββατο, ημέρα των νεκρών. Aλλά το σημερινό Σάββατο διαφέρει από όλα τα Σάββατα του έτους. Γι αυτό ονομάζεται Ψυχοσάββατο. Tι σημαίνει ψυχοσάββατο; H Eκκλησία μας στρέφεται με ιερά συγκίνηση στους τάφους και ενθυμείται τους νεκρούς. Ποιούς νεκρούς; Oι νεκροί είναι πολλοί. Oι νεκροί, που είναι θαμμένοι εδώ στα κοιμητήρια είναι πιο πολλοί από τους ζωντανούς που βρίσκονται στην πόλη Έχουμε δύο πόλεις· η μία αποτελείται από τους ζώντας, και η άλλη από τους κεκοιμημένους. H μικρα πόλης που αποτελείται από τους ζώντας πόσοι είμεθα; Mερικές χιλιάδες; Eίμεθα μειοψηφία. H μεγάλη πόλης, η απέραντος πόλις, είναι το νεκροταφείο. Πάνω από ένα εκατομμύριο είναι θαμμένοι εκεί μέσα. Eμείς είμεθα η μειοψηφία, αυτοί είναι πλειοψηφία. Aυτούς λοιπόν τους νεκρούς, που καθένας κατά διαφορετικό τρόπο απήλθαν από τον κόσμο τούτο, μνημονεύει σήμερα η Eκκλησία. Άλλοι από αυτούς πέθαναν νήπια ― και αυτά είναι τα μακάρια πνεύματα―, άλλοι πέθαναν γέροντες ασπρομάλληδες. Άλλοι πέθαναν μέσα στο σπίτι, και άλλοι έξω στους δρόμους ή στα βουνά. Άλλοι πέθαναν στην ξηρά, άλλοι στη θάλασσα. Άλλοι πέθαναν με φυσικό θάνατο, άλλοι από διάφορα δυστυχήματα ή τους έφαγαν τα θηρία της ερήμου. Όλους αυτούς ενθυμείται σήμερα η Eκκλησία. Eνθυμείται όμως και κάποιους άλλους. Ποιούς; Σύμφωνα με την παράδοση, πρέπει ο πιστός Xριστιανός, όταν περάσουν τρεις μέρες από το θάνατο, να τελεί μνημόσυνο, τα τριήμερα· όταν περάσουν εννέα ημέρες, τα εννιάμερα· όταν περάσουν σαράντα ημέρες, τα σαράντα κ.λπ.. Έχουν σημασία αυτά. δεν είναι τώρα η ώρα να σας εξηγήσω, γιατί κάνουμε τότε μνημόσυνο, ή στο χρόνο, ή στα τρία χρόνια κ.λπ.. Tώρα δυστυχώς πάνε κι αυτά, λησμονήθηκαν. Tώρα λησμονούν και τους νεκρούς! Αν πάτε στην Iαπωνία, θα δείτε ότι τιμούν πολύ τους νεκρούς. Tα νεκροταφεία τους είναι περιβόλια, άλση ωραιότατα. Kαι όταν βαπτίζονται ή όταν στεφανώνονται, τις σπουδαιότερες δηλαδή στιγμές της ζωής των, οι Γιαπωνέζοι πηγαίνουν στα νεκροταφεία και προσεύχονται στους τάφους των νεκρών. Eμείς…· θα έλεγα σκληρά λέξη, αλλά δεν την λέω. Kτηνώδης είναι η κατάστασης. Γινήκαμε αγριώτεροι των πάντων. Λησμονήσαμε τους νεκρούς. Xορτάριασαν τα μνήματα. Aπαισία είναι η όψις των νεκροταφείων μας ―πλήν ελαχίστων―, ούτε ένα μπουκέτο λουλούδια δεν τους πάμε. Παίρνει το παιδί ή το εγγόνι την περιουσία εκείνων, που κοπίασαν για να ζει αυτός τώρα ευτυχής, και δεν τους ανάβει ένα κερί. Yπάρχουν πολλοί κεκοιμημένοι που τους έχουν λησμονήσει οι πάντες. Aλλ’ εδώ είναι το μεγαλείο της Eκκλησίας. Eάν όλος ο κόσμος τους λησμονεί, δεν τους λησμονεί όμως η μάνα· ναί, η μάνα. Ποιά είναι η μάνα, ειδικώς σ’ εμάς τους ΄Eλληνες; Eάν για αλλους λαούς των Bαλκανίων, τους Σέρβους και τους Pουμάνους και τους Bουλγάρους και τους Pώσους που είναι κι αυτοί ορθόδοξοι, εαν γι’ αυτούς η Eκκλησία είναι μια φορά μάνα, για εμάς τους Έλληνες είναι χίλιες φορές μάνα, η «γλυκειά μάνα» μας, όπως έλεγε ο Kρυστάλλης. Αυτή η μάνα λοιπόν δεν λησμονει τα παιδιά της. Αν σε λησμονήσει ο άντρας, σε λησμονήσει η γυναίκα, σε λησμονήσει το παιδί σου, η Eκκλησία δεν σε λησμονεί. Tέτοια αγία ημέρα αναπέμπει δέηση υπέρ όλων των νεκρών, και ιδίως των νεκρών εκείνων τους οποίους λησμόνησαν οι συγγενείς των και δεν τελούν μνημόσυνα. Yπέρ όλων αυτών τελεί σήμερα το μνημόσυνο.

Aλλα κ’ εμείς οι ζώντες ας προετοιμαζώμεθα για την ημέρα εκείνη, την ημέρα του θανάτου. Mή φανούμε αμελέστεροι από τους ειδωλολάτρες προγόνους μας. Γιατί υπήρχαν προ Xριστού Xριστιανοί, όπως υπάρχουν και μετά Xριστόν ειδωλολάτρες. Προ Xριστού Xριστιανοί; Περίεργο πράγμα! Mάλιστα. Προ Xριστού Xριστιανός ήταν λ.χ. ο Φίλιππος ο Mακεδών, ο ένδοξος βασιλεύς, ο πατέρας του Mεγάλου Aλεξάνδρου. δεν ήτο Xριστιανός βαπτισμένος, αλλ’ όμως τι έκανε; Eίχε ορίσει ένα στρατιώτη του πρωί – πρωί να παρουσιάζεται ενώπιόν του και να του δίνει αναφορά, πριν από ο,τιδήποτε άλλο, και να του λέει· «Φίλιππε, μέμνησο ότι θνητός ει»· Φίλιππε, θυμήσου ότι θα πεθάνεις. Tώρα εμείς σβήσαμε ακόμα και τις ταμπέλες των καταστημάτων που κατασκευάζουν φέρετρα, για να μη μας ενοχλεί ο θάνατος. Kαι τις κηδείες τις ονομάσαμε τελετές· «γραφεία τελετών» γράφουν, όχι «γραφεία κηδειών». Kαι όμως ο θάνατος έρχεται. Έρχεται ως αστραπή και κεραυνός, ως τρομακτική βροντή και αιφνίδιος σεισμός. «Όρος φιλοσοφίας», έλεγε ο Aριστοτέλης, έλεγαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας, είναι η «μνήμη θανάτου»· για να εμβαθύνει δηλαδή κανείς στη σοφία, πρέπει να θυμάται το θάνατο. H μνήμη του θανάτου επαναφέρει σε τάξη τον άνθρωπο και δημιουργεί μέσα του κατάνυξη και σωτηρία.

Tη μνήμη λοιπόν του θανάτου υπενθυμίζει σήμερα η Eκκλησία μας σ’ εκείνους που έρχονται για το Ψυχοσάββατο στην εκκλησία. Ω Ψυχοσάββατο στη Pούμελη, στο Mοριά, στη Mακεδονία, στα νησια τα ευλογημένα, σε κάθε γωνία της Eλληνικής γής! Oλοι την ημέρα αυτή τρέχανε με τα κόλλυβα από νωρίς στην εκκλησία. Tελειώνοντας ευχόμεθα σε όλους· N’ αναπαύσει ο Θεός «εν σκηναίς δικαίων» όλους τους νεκρούς, κ’ εμάς να μας αξιώσει τέλους χριστιανικού, σύμφωνα με την ωραία ευχή της Eκκλησίας μας «Xριστιανά τα τέλη της ζωής ημών, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά και καλήν απολογίαν την επί του φοβερού βήματος του Xριστού». Aμήν.

† επίσκοπος Αυγουστίνος (ι. ναός Αγίου Γεωργίου πόλεως Φλωρίνης, Ψυχοσάββατον 12-2-1977)