Τὸ συγκλονιστικὸ γεγονὸς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ συσχετίζεται περισσότερο μὲ τὰ διαδραματισθέντα στὸ ὄρος Σινᾶ, ὅπου κατὰ τὴν παράδοση τοῦ θείου Νόμου στὸν Ἰσραηλιτικὸ λαὸ ἔλαβε χώρα μιὰ ἰδιαίτερα μεγαλόπρεπη θεοφάνεια. Πρωταρχικὸ ρόλο στὰ μεγάλα ἐκεῖνα γεγονότα διαδραμάτισε ὁ προφήτης Μωυσῆς, ποὺ ἀξιώθηκε νὰ μετάσχει στὴ μοναδικὴ θεοπτία. Κανένας προφήτης μετὰ ἀπὸ αὐτὸν δὲν ἔφτασε στὸ μεγαλεῖο του. Ὁ Θεὸς καταδεχόταν νὰ μιλάει μαζί του «ἐνώπιος ἐνωπίῳ». Ἔδωσε μάλιστα μαρτυρία γι’ αὐτὸν ὅτι τὸν λογαριάζει γιὰ τὸν πιὸ ἀγαπημένο του φίλο. «Οἶδά σε παρὰ πάντας ἀνθρώπους» (βλ. καὶ ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, ἀρ. φ. 433, Αὔγ. 2019).

Τὰ γεγονότα βέβαια ἐκεῖνα, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἄμεση σημασία ποὺ εἶχαν γιὰ τὴν ἐποχή τους, ἦταν πάντοτε καὶ προτυπώσεις γιὰ τὰ μέλλοντα νὰ συμβοῦν. Καὶ ὅταν οἱ τύποι, τὰ σύμβολα καὶ οἱ προεικονίσεις ἔλαβαν τέλος, ὁ Χριστὸς ἐκπλήρωσε ὅλα τὰ προαναγγελθέντα καὶ προφητευθέντα περὶ αὐτοῦ. Ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ἐκπλήρωση τῶν προσημανθέντων γεγονότων, ἕνα μυστικὸ νῆμα συνέδεε τὸν τύπο μὲ τὴν ἀλήθεια.

Ἔτσι καὶ στὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς Μεταμορφώσεως παρευρίσκεται στὸ ὄρος Θαβὼρ καὶ ὁ Μωυσῆς, ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ Νόμου. Μαζὶ μὲ τὸν ἐπίσης θεόπτη καὶ ἐκπρόσωπο τῶν προφητῶν Ἠλία, μαρτυροῦν ἀπὸ κοινοῦ τὸν Χριστὸ ὡς τὸν ἀληθινὸ Θεό, «νόμου καὶ προφητῶν ποιητὴν καὶ πληρωτήν». Παρίστανται ἐκεῖ γιὰ νὰ διακηρύξουν ὅτι αὐτὸς εἶναι «ὁ πάλαι διὰ νόμου καὶ προφητῶν λαλήσας Θεός».

Παρίστανται οἱ συγκεκριμένοι δύο προφῆτες, γιατὶ εἶχαν ἀξιωθεῖ περισσότερο ἀπὸ ἄλλους νὰ γίνουν θεόπτες. Καὶ μάλιστα ἡ παρουσία τους στὸ μεγαλειῶδες γεγονὸς τῆς Μεταμορφώσεως εἶναι ἡ ἀποκορύφωση τῆς δικῆς τους πρὸ Χριστοῦ θεοπτίας. «Τὸν γνόφον τὸν νομικόν», τὴ σκιὰ τοῦ νόμου, ἀπὸ ὅπου ἀναδύονται οἱ δύο προφῆτες, «ἡ φωτεινὴ διεδέξατο νεφέλη» καὶ μέσα σ’ αὐτὴν βρέθηκαν «Μωυσῆς καὶ Ἠλίας… τῆς ὑπερφώτου δόξης ἀξιωθέντες».

Οἱ δύο προφῆτες εἶχαν διαδοχικὰ στάδια θεοπτίας. Εἰδικότερα ὁ Μωυσῆς εἶναι ὁ κατ’ ἐξοχὴν θεόπτης προφήτης τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Μποροῦμε νὰ ἐπισημάνουμε τρία σημαντικὰ στάδια στὴ θεοπτική του ἐμπειρία. Τὸ πρῶτο στάδιο εἶναι ἡ εἴσοδός του στὸν θεῖο γνόφο στὸ ὄρος Σινᾶ. Τὸ δεύτερο εἶναι ἡ μόνιμη λάμψη τοῦ προσώπου του μετὰ τὴν κάθοδό του ἀπὸ τὸ ὄρος. Καὶ τὸ τρίτο καὶ τελειότερο εἶναι ἡ μετοχή του στὴν ὑπέρλαμπρη δόξα τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ.

Τί εἶναι ὅμως ὁ θεῖος γνόφος; Γνόφος εἶναι τὸ σκοτάδι, ἡ ὀμίχλη, ἡ σκοτεινὴ νεφέλη (σύννεφο). Ὁ Θεὸς φανερώνεται περιβαλλόμενος πάντα ἀπὸ γνόφο και νεφέλη. Τὸ Σινᾶ ὁλόκληρο εἶχε γίνει ὄρος ζοφῶδες καὶ καπνῶδες. «Νεφέλη καὶ γνόφος κύκλῳ αὐτοῦ». «Γνόφος ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ… Καὶ ἔθετο σκότος ἀποκρυφὴν αὐτοῦ» (Ψαλμ. 96, 2. 17, 10-12). Τί σημαίνουν τὰ λόγια αὐτά;

«Τὸ ἀθέατον διὰ τούτων τῆς θείας φύσεως ἐδίδαξεν». Ὅλα αὐτὰ σημαίνουν, ὅτι ἡ φύση τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ γίνει ὁρατὴ ἀπὸ κανέναν, οὔτε ἀπὸ ἄνθρωπο, οὔτε ἀπὸ ἄγγελο. Ὅποιος δεῖ τὸ πρόσωπο τοῦ Θεοῦ, τὸν Θεὸ ὅπως ἀκριβῶς εἶναι, δὲν θὰ ἀντέξει. Θὰ πεθάνει ἀμέσως. Θὰ λειώσει σὰν τὸ κερὶ ποὺ ἔρχεται σὲ ἄμεση ἐπαφὴ μὲ τὴ φωτιά. Γιὰ νὰ σχετισθεῖ λοιπὸν ὁ Θεὸς μὲ τὰ πλάσματά του, κρύβει τὴν ἀπρόσιτη οὐσία του, ἀλλὰ καὶ τὴν ὑπέρλαμπρη δόξα του, τὸ ὑπέρφωτο φῶς του, τὶς ὑπερκόσμιες (ἄκτιστες) ἐνέργειές του. Περιβάλλεται τὸν γνόφο, τὴν ὀμίχλη. Κρύβει σὲ μυστηριῶδες σκότος τὸ ἀπροσπέλαστο μεγαλεῖο του.

Ὅπως εἶπε καὶ στὸν Μωυσῆ: «Θὰ δεῖς τὰ ὀπίσω μου, ἀλλὰ τὸ πρόσωπό μου δὲν θὰ τὸ δεῖς» (πρβλ. Έξ. 33, 12-23).

(ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, ἀρ. φ. 457, Αὔγ. 2021)  

Ἀντιύλη
Ἱ. Ναὸς Ἁγ. Βασιλείου, 481 00 Πρέβεζα Τηλ. 26820-25861/23075/6980.898.504 e-mail: antiyli.gr@gmail.com