Τί είναι ο Χριστός;
Πρώτος ο Χριστός έθεσε στους μαθητές του το ερώτημα αυτό, που έκτοτε δεν έπαυσε ποτέ να απασχολεί διαχρονικά την ανθρωπότητα. Αποκύημα της περί του Χριστού διερεύνησης της ανθρώπινης λογικής υπήρξαν οι μεγάλες χριστολογικές αιρέσεις (αρειανισμός, νεστοριανισμός, μονοφυσιτισμός). Και αποκορύφωμα της ορθόδοξης πίστης και διδασκαλίας πάνω σ’ αυτό αποτελεί η απόφανση της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου (451 μ. Χ.).
Και ο μεν αρειανισμός δεχόταν, ότι ο Χριστός δεν είναι Θεός ομοούσιος με τον Πατέρα, αλλά το πρώτο και τελειότερο κτίσμα του. Ο νεστοριανισμός πάλι έλεγε ότι έχουμε δύο Χριστούς. Ο ένας είναι ο Υιός του Θεού και ο άλλος ο υιός της Παναγίας, ο άνθρωπος Ιησούς. Δύο διαφορετικά δηλαδή όντα, δύο πρόσωπα, που ενώθηκαν μεταξύ τους. Γι’ αυτό και η Παναγία κατά τον Νεστόριο έπρεπε να λέγεται όχι Θεοτόκος, αλλά Χριστοτόκος, ανθρωποτόκος. Ο δε μονοφυσίτης Ευτυχής δίδασκε, ότι ναι μεν ο Χριστός έλαβε δύο φύσεις, αλλά μετά την ένωσή τους η ανθρώπινη απορροφήθηκε, χάθηκε μέσα στη θεία. Τί πιστεύουμε εμείς;
Η Εκκλησία με την Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στη Χαλκηδόνα, προάστειο της Κων/πολης, ξεκαθάρισε το όλο χριστολογικό πρόβλημα. Σύμφωνα με τον δογματικό της όρο, ο Χριστός είναι ένα και όχι δύο πρόσωπα. Μία οντότητα και όχι δύο χωριστά όντα που εν συνεχεία ενώθηκαν. Ο Χριστός είναι ο Υιός του Θεού, ομοούσιος με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα. Ο ίδιος αυτός Χριστός, το β΄ πρόσωπο του Τριαδικού Θεού, προσλαμβάνει και ανθρώπινη φύση, γεννάται ως άνθρωπος, με σώμα και ψυχή, από την Παρθένο Μαρία και γίνεται ομοούσιος με όλους εμάς τους ανθρώπους. Συνεπώς, το ένα πρόσωπο, η μία υπόσταση του Χριστού, συνενώνει πάνω της δύο φύσεις: Θεία και ανθρώπινη. Ένας Χριστός υπήρχε και θα υπάρχει πάντοτε, Θεός μόνο αρχικά, κατόπιν όμως Θεάνθρωπος. Οι δύο φύσεις είναι αχώριστα και αδιαίρετα ενωμένες στο ένα πρόσωπο, στη μία οντότητα του Χριστού. Αλλά είναι και ασύγχυτες μεταξύ τους, ορατές και οι δύο, διασώζοντας πλήρως η καθεμιά τις ιδιότητές της μετά την ένωση. Επομένως, όχι δύο Χριστοί με δύο φύσεις (Νεστόριος), ούτε ένας Χριστός με μία φύση (Ευτυχής). Αλλά ένας Χριστός «εν δύο φύσεσιν», με δύο φύσεις.
Είναι η αναλλοίωτη αιώνια αλήθεια του Ευαγγελίου μας, που απ’ αρχής διδάσκεται στον κόσμο διά στόματος των αποστόλων. «Εξαπέστειλεν ο Θεός τον Υιόν αυτού, γενόμενον εκ γυναικός» (Γαλ. 4, 4). Σάρκα από την αγία Παρθένο έλαβε όχι κάποιος άνθρωπος, αλλά ο ίδιος ο Υιός του Θεού. «Άξιον και δίκαιον» λοιπόν, η αγία Μαρία να ονομάζεται Θεοτόκος.