Με το βάπτισμα ο Χριστός αναδημιουργεί τον άνθρωπο και τον κόσμο. «Ξένον ήλθον κομίζων δημιουργίας τρόπον». Έφτιαξα (λέει με το στόμα του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου) αρχικά τον άνθρωπο από γη και ύδωρ (πηλό). Όμως το δημιούργημα δεν υπήρξε εύχρηστο. Το σκεύος που έφτιαξα παραμορφώθηκε. «Ουκέτι λοιπόν από γης και ύδατος πλάσαι βούλομαι, αλλ’ εξ ύδατος και Πνεύματος». Ύδωρ και Πνεύμα (Άγιο) είναι τα δύο κύρια συστατικά του βαπτίσματος. Με αυτά γίνεται η αναδημιουργία, η νέα γέννηση του ανθρώπου.

Και εμείς βέβαια βαπτιζόμαστε για να γεννηθούμε ξανά σε μια νέα, αθάνατη ζωή, μια και η αμαρτία μας είχε οδηγήσει στον θάνατο. Γι’ αυτό και είναι για μας «αρχή ζωής το βάπτισμα» και «πρώτη ημερών», δηλαδή τα γενέθλιά μας (Μέγας Βασίλειος). Ο Χριστός όμως γιατί βαπτίζεται; Ήταν αναμάρτητος. Τί του χρειαζόταν το βάπτισμα;

Ο Χριστός βαπτίζεται όχι για να καθαρισθεί, αλλά για να καθάρει. Όχι για να αγιασθεί, αλλά για να αγιάσει. Να αγιάσει τον άνθρωπο και όλη την κτίση. «Ενίησι τον αγιασμόν τω ύδατι». Όντας ο ίδιος αυτοαγιασμός, η πηγή της αγιότητας, «ὁ πάσης επέκεινα καθαρότητος», εισέρχεται στον Ιορδάνη, για να εμβάλει στο ύδωρ (και συνεκδοχικά σε όλη τη δημιουργία του) τον αγιασμό. «Ψυχών τούτο καθάρσιον γίνεται». Κάνει μια δραστική πνευματική ένεση, καθαρτική και ιαματική, για να εκδιώξει τη φθορά, την αρρώστια της αμαρτίας, απ’ την οποία έχει νοσήσει η πλάση ολόκληρη. Συνεχίζοντας την αγιαστική αυτή ενέργεια της Θείας Χάριτος, ρίχνουμε κάθε χρόνο, την ημέρα της Βαπτίσεως του Χριστού, τον Τίμιο Σταυρό στα ύδατα, για να αγιασθεί ο τετραπέρατος κόσμος, βορράς-νότος-ανατολή-δύση της οικουμένης.

Βαπτίζεται ο Χριστός για να εγκαινιάσει το δικό μας βάπτισμα. Στο εξής, όσοι είναι του Χριστού, θα βαπτίζονται. «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Βαπτίζεται πρώτος ο Χριστός, επειδή ποτέ δεν μας καλεί να κάνουμε κάτι που δεν έκανε Εκείνος. Ο Χριστός είναι το μέτρο όλων των πραγμάτων. Ως Υιός του ανθρώπου, έδειξε στο πρόσωπό του τον αληθινό, τον τέλειο άνθρωπο. Έθεσε τον εαυτό του ως «υπογραμμόν», για να ακολουθήσουμε «τοις ίχνεσιν αυτού». Ομοιωνόμαστε με Εκείνον, μόνο όταν μιμούμαστε τις δικές του πράξεις.

Και όπως με τον Μυστικό Δείπνο έκανε απαρχή του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, έτσι και με τη Βάπτισή του έκανε απαρχή, εγκαινιασμό, καθιέρωση του δικού μας βαπτίσματος.