Άγιος Ιωάννης Πατρών: Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Ο ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ

Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου 2021

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Ο ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ

12:02 π.μ. |

Αὐτές τίς μέρες, γιορτάζουν οἱ ναυτικοί μας. Ξέρετε γιατί; Διότι γιορτάζει ὁ προστάτης τους ἅγιος Νικόλαος ὁ θαυματουργός, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος τῶν Μύρων τῆς Λυκίας.

Ἀλλά ὁ ἅγιος Νικόλαος δέν εἶναι τῶν ναυτικῶν μονάχα προστάτης καί βοηθός· εἶναι πατέρας τῶν φτωχῶν καί ἰδιαίτερα τῶν ὀρφανῶν καί τῶν χηρῶν, γιατί, ὅπως θά δοῦμε στή συνέχεια, ὑπῆρξε ἡ προσωποποίηση τῆς χριστιανικῆς εὐσπλαχνίας, ἡ ἐνσάρκωση τῆς ἐλεημοσύνης καί τῆς στοργῆς σέ κάθε στερούμενο καί κινδυνεύοντα.

Σέ ὅλο τόν χριστιανικό κόσμο κατέχει ξεχωριστή θέση μεταξύ τῶν προστατῶν Ἁγίων καί μποροῦμε νά ποῦμε πώς ὁ ἅγιος Νικόλαος εἶναι ὁ δημοφιλέστερος Ἅγιος καί στήν Ἀνατολή καί στή Δύση. Ἰδιαίτερα στήν Πατρίδα μας, πού τά 3/4 τοῦ ἐδάφους της βρέχονται ἀπό θάλασσα, εἶναι πολύ ἀγαπητός. Ὅλα τά νησιά μας κι ὅλες οἱ παραλίες μας στολίζονται ἀπό μεγαλόπρεπους ναούς ἤ ὄμορφα ξωκκλήσια, πού τιμοῦν τό ὄνομά του.

α. Τά νεανικά του χρόνια.

Γεννήθηκε σ’ ἕνα ὄμορφο χωριό τῆς Λυκίας, τά Πάταρα, γύρω στό 250 μ.Χ. ἀπό εὐσεβεῖς καί ἐπιφανεῖς γονεῖς. Μεγάλωσε μέσα στή θερμή ἀγάπη τους καί στή στοργική φροντίδα τους. Στήν τρυφερή καί ἁγνή ψυχή του μέ λαχτάρα φύτεψαν τήν ἀγάπη γιά τήν ὀρθόδοξη πίστη καί ζωή. Ἀλλά, ἄνθρωποι κοινωνικά ἀνώτεροι καί οἰκονομικά ἀνεξάρτητοι, φρόντισαν μαζί μέ τήν εὐσέβεια νά δώσουν στό Νικόλαο καί μόρφωση κοινωνική καί γραμματική. Καί ὁ γυιός τους δικαίωσε τίς ἐλπίδες τους. Καθώς μεγάλωνε, ἄρχιζε νά σκορπίζει τό ἄρωμα τῆς εὐσεβείας στό περιβάλλον του.

Ὅμως ἡ εὐτυχία μέσα στήν οἰκογένεια δέν θά κρατοῦσε γιά πολύ, γιατί θύελλα ξέσπασε, δοκιμασία μεγάλη: Ἐνῶ ὁ Νικόλαος βρισκόταν στό ἄνθος τῆς ἡλικίας του, ὁ Θεός κάλεσε κοντά του καί πῆρε στόν οὐρανό καί τούς δύο γονεῖς του!... Κι ἔμεινε μόνος στόν κόσμο, ἀπροστάτευτος κι ὀρφανός· σ’ ἕναν κόσμο πού ἡ ἁμαρτία χρωμάτιζε τά πάντα. Μόνος κι ὀρφανός μέσα σέ μιά ἀπέραντη μοναξιά, γιά νά μπορεῖ ἀργότερα νά καταλαβαίνει κάθε μοναχικό καί πονεμένο!...

Οἱ κίνδυνοι γύρω του πολλοί. Τά μονοπάτια τῆς ἁμαρτίας φοβερά... Καί ἡ περιουσία του ἀπέραντη!... Ὅμως ἡ εὐσέβειά του εἶναι τόσο βαθιά ὥστε οὔτε ἀπό τήν ἁμαρτία παρασύρεται, οὔτε γιά τά πλούτη του ὑπερηφανεύεται. Ἀλλά τί κάνει; Χρησιμοποιεῖ τούς θησαυρούς πού κληρονόμησε ἀπό τούς γονεῖς του, σέ ἔργα ἀγάπης, ἐλεημοσύνης καί φιλανθρωπίας. Θυμηθεῖτε τί εἴπαμε στήν ἀρχή: Ἦταν ἡ προσωποποίηση τῆς εὐσπλαχνίας καί ἡ ἐνσάρκωση τῆς ἐλεημοσύνης. Πραγματικά, ὀρφανά, χῆρες, φτωχοί οἰκογενειάρχες ἦταν οἱ «εὐνοούμενοί» του κι αὐτός, ὁ ἀφανής εὐεργέτης τους.

β. Ἡ ἀθόρυβη ἀγάπη του

Στό βίο του διαβάζουμε γιά μιά πράξη του πράγματι ἄξια θαυμασμοῦ. Ἀκοῦστε την:

Πληροφορήθηκε ὅτι ἕνας φτωχός οἰκογενειάρχης εἶχε τρεῖς πολύ ὄμορφες θυγατέρες, πού ὅμως δέν μποροῦσε νά τίς ἀποκαταστήσει, γιατί ἡ φτώχια του ἦταν τόση, πού οὔτε ψωμί δέν εἶχε νά δώσει στά παιδιά του.

Ὁ Νικόλαος, πού εἶχε πολύ ἁγνά αἰσθήματα, γέμισε ἀπό ἀνησυχία καί θλίψη. Μέσα του ἄκουγε μιά φωνή: «Νικόλαε, μήν ἀργεῖς!... Εἶναι οὐράνιο πράγμα νά κάνει ὁ ἄνθρωπος τό καλό»!... Καί ὁ Νικόλαος δέν ἄργησε: Ἔδεσε μέσα σ’ ἕνα μαντήλι 100 χρυσά φλουριά καί... μιά νύχτα προσεκτικά, μέ φρουρό του τό σκοτάδι, ἀποφεύγοντας τήν ἐμφάνιση τοῦ... εὐεργέτη, ἔφτασε στό φτωχικό σπίτι, ἔριξε μέσα ἀπό τό μισανοιγμένο παράθυρο τό κομπόδεμα... καί ἐξαφανίστηκε ἀπό τό φόβο μήν τόν δεῖ κανείς.

Ὅμως τά φλουριά, καθώς ἔπεσαν στό δάπεδο, ἔκαναν ἀσυνήθιστο θόρυβο καί ξύπνησαν τό φτωχό πατέρα!... Ποιός χτύπησε στό φτωχικό τους μέσ’ στά μεσάνυχτα; Ἄνοιξε μέ ἔκπληξη τό παράθυρο· δέν εἶδε κανέναν, ἀλλά εἶδε κάτι..., κάτι σάν δέμα. Τί εἶναι; Κι εἶναι τόσο βαρύ!... Λύνει μέ τρεμάμενα χέρια τό μαντήλι καί τί νά δεῖ!... Μετράει... Ἕνα, δύο, τρία..., δέκα, εἴκοσι... ἑκατό!...

–Θεέ μου, ἑκατό χρυσά φλουριά!... Ὅσα ἀκριβῶς τοῦ ζητοῦσαν γιά νά παντρέψει τήν πρώτη του θυγατέρα! Τρέχει ἔξω. –Δέν γίνεται!... Θά βγεῖ στό δρόμο καί θά κοιτάζει προσεκτικά... Ἄδικα ὅμως!... Δέν βρίσκει κανένα.

Ποιός νά ἦταν ἄραγε ὁ ἄγνωστος καί τόσο γενναιόδωρος εὐεργέτης; Ποιός ἤξερε τόν πόνο του; Ποιός γνώριζε τό μυστικό του; Τό ἤξερε κάποιος ἱερέας πού διψοῦσε νά κάνει καλές πράξεις, χωρίς νά τόν βλέπει κανένας παρά μονάχα ὁ Θεός...

Σκεφτόταν καί ξανασκεφτόταν ὁ φτωχός πατέρας καί προσπαθοῦσε νά βρεῖ ποιός ἀπό τούς συγχωριανούς του τόν ἀγαποῦσε τόσο πολύ! Δέν ἔβρισκε ὅμως κανέναν· γι’ αὐτό μέ δάκρυα γονάτισε κι εὐχαρίστησε τόν Θεό γιά τήν ἀγάπη του. Τώρα μποροῦσε ν’ ἀποκαταστήσει τήν πρώτη θυγατέρα.

Τό ἑπόμενο βράδυ ὁ Νικόλαος ἐπαναλαμβάνει τά ἴδια... Τρέχει καί πάλι ὁ πατέρας, ἀλλά καί πάλι δέν εἶδε καί δέν βρῆκε κανέναν!... Μόλις γύρισε, εἶδε ν’ ἀκτινοβολοῦν τά πρόσωπα τῶν παιδιῶν του: ἄλλα ἑκατό χρυσά φλουριά!

Τήν ἑπόμενη νύχτα παραφύλαξε ὁ πατέρας, ξαναφάνηκε ὁ εὐεργέτης ὁ ὁποῖος ἦλθε καί πάλι λαφροπατώντας κι ἔριξε ξανά τό μαντήλι μέ ἄλλα ἑκατό φλουριά!... Ὁ πατέρας πετάχθηκε ἀπό τό κρεβάτι κι ἄρχισε νά τρέχει ξοπίσω του, γιά νά τόν προλάβει. Τόν ἔπιασε, τόν ἀγκάλιασε καί τόν εὐχαρίστησε. Ἦταν ὁ Νικόλαος, ὁ ἅγιος κληρικός μέ τῆς καρδιᾶς τά πλούτη καί τῆς ἀρετῆς τούς θησαυρούς. Κι ὁ Νικόλαος;... Μόλις τόν ἀντίκρισε, πέφτει μέ δάκρυα στά πόδια τοῦ φτωχοῦ πατέρα. Ποιός προσκυνάει ποιόν;

–Μή, μήν τό πεῖς σέ κανένα! τόν παρακαλεῖ.

Ὁ Νικόλαος, ἡ ἐνσάρκωση τῆς ἀγάπης, παρακαλεῖ! Θέλει νά μείνει ἄσημος καί ἀφανής καί ἄγνωστος ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους. Δέν ξέρει ὅμως πώς τότε τόν δημοσιεύει ὁ Θεός! Δέν τό ξέρει πώς ὁ Θεός, ὅποιον κρύβεται, τόν φανερώνει καί τόν ἀνεβάζει ψηλά, πολύ ψηλά. Καί ὁ πατέρας, γεμάτος εὐγνωμοσύνη στό Θεό καί στόν εὐεργέτη του, μπόρεσε ν’ ἀποκαταστήσει τίς θυγατέρες του, πού δημιούργησαν ἀργότερα πολύ καλές οἰκογενειακές φωλιές.

γ. Πρός τά Ἱεροσόλυμα

Τόν Νικόλαο ὅμως ὁ Θεός θά τόν πάρει ἀπό τό μικρό του χωριό. Καί ποῦ θά τόν πάει; Θά τόν ἀνεβάσει ψηλότερα γιά νά φέγγει λαμπρότερα.

Ἀπό παιδί ἀκόμα εἶχε βαθιά ἐπιθυμία νά προσκυνήσει τούς Ἁγίους Τόπους. Καί ἡ εὐκαιρία δόθηκε καί ἡ ποθητή στιγμή πού θά ἐπιβιβαζόταν στό πλοῖο γιά τά Ἱεροσόλυμα ἦλθε. Ἡ θάλασσα ἤρεμη κι ὁ οὐρανός ξάστερος ὅσο ποτέ! Ὅλα ἔδειχναν ὅτι τό ταξίδι θά ἦταν ἀξέχαστο. Ὁ Νικόλαος στήν πλώρη, μαγεμένος ἀπό τήν ὀμορφιά τῆς φύσεως, ἀπολάμβανε τό ἡλιοβασίλεμα... Εἶχε ἀρχίσει νά βραδιάζει...

Ὅμως τί εἶν’ αὐτό; Πρίν προλάβουν νά περάσουν μερικές ὧρες, ἀέρας δυνατός ἄρχισε νά σφυρίζει, νά σχίζει τά πανιά, νά σηκώνει τά κύματα ἄγρια κι ἀπειλητικά... Ἀπό ποῦ ἡ ἀναπάντεχη θύελλα; Ἀπό ποῦ ἡ ἀπρόσμενη καταιγίδα; Πλήρωμα κι ἐπιβάτες τά ἔχασαν καί περίμεναν τό θάνατο... Ὅμως ἀνάμεσά τους βρίσκοταν ἕνας ἤρεμος, ἕνας ἅγιος ἄνθρωπος πού ἀκτινοβολοῦσε καλοσύνη, ὁ Νικόλαος!... Στρέφουν τά μάτια καί στηρίζουν ὅλες τίς ἐλπίδες τους σ’ αὐτόν.... καί τόν παρακαλοῦν μέ δάκρυα νά προσευχηθεῖ στό Θεό, γιά νά σταματήσει τό κακό. Κι ὁ Ἅγιος προσευχήθηκε θερμά κι ἡ θάλασσα ἡμέρεψε κι ὅλοι στό πλοῖο ἀνακουφίστηκαν, ἀλλά καί... συγκλονίστηκαν ἀπό τό ὁλοφάνερο θαῦμα.

Σάν ἔφτασε στά Ἱεροσόλυμα, προσκύνησε μέ δέος ὅλους τούς Ἁγίους Τόπους, ὅπου πάτησαν τά ἅγια πόδια τοῦ Χριστοῦ μας. Τόσο συγκλονίστηκε μέσα του, πού ἤθελε νά μείνει ἐκεῖ γιά πάντα. Ἄγγελος ὅμως Κυρίου τόν πρόσταξε τή νύχτα νά ἐπιστρέψει στήν πατρίδα του καί ὁ Νικόλαος ὑπάκουσε πρόθυμα στό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

δ. Στό ὕψιστο ἀξίωμα

Κοντά στά Πάταρα ἦταν μιά πόλη πού ὀνομαζόταν Μύρα. Ὅταν πέθανε ὁ Ἀρχιερέας τῶν Μύρων, οἱ κληρικοί καί οἱ Ἐπίσκοποι συνάχθηκαν γιά νά ἐκλέξουν καινούργιο. Μέσα στή συζήτηση ἕνας ἀπό τούς Ἐπισκόπους εἶπε: «Ἀδελφοί, ἄς παρακαλέσουμε ὅλοι τόν Θεό ἀπόψε, γιά νά δοῦμε ποιόν πρέπει νά ἐκλέξουμε...».

Ἡ σκέψη αὐτή ἔγινε ἀπ’ ὅλους ἀποδεκτή. Τή νύχτα ἐκείνη ὅλοι θερμά παρα-κάλεσαν τόν Θεό νά φανερώσει τόν ἄξιο. Καί ὁ Θεός τί ἔκαμε; Ἔστειλε σέ ὅλους τό ἴδιο ὄνειρο: Ἕνας ἄγγελος τούς εἶπε: «Ὁ ἄξιος Ἀρχιερέας εἶναι κοντά σας! Τώρα πού θά πᾶτε στήν ἐκκλησία, θά ἔλθει ἕνας ἄνθρωπος πιστός καί ταπεινός, πού τόν λένε Νικόλαο. Αὐτός εἶναι ἄξιος νά ποιμάνει τό λαό τοῦ Θεοῦ...».

Πραγματικά, τό πρωί πού πῆγαν στήν ἐκκλησία, εἶπαν ὁ ἕνας στόν ἄλλον τό ὄνειρό τους καί περίμεναν νά δοῦν ἐκεῖνον πού τούς εἶπε ὁ ἄγγελος. Δέν πέρασε λίγη ὥρα καί νά, ἕνας ἄνθρωπος μέ ὄψη γαλήνια καί γεμάτη καλοσύνη, μπαίνει γιά νά προσευχηθεῖ. Ἦταν ὁ Νικόλαος!... Τόν κάλεσαν ἀμέσως ἀνάμεσά τους κι εὐχαρίστησαν τόν Θεό, πού τούς ἔδωσε τέτοιον ποιμενάρχη. Ὁ Νικόλαος ποτέ δέν εἶχε σκεφθεῖ αὐτή τή θέση, ἀλλ’ ἀφοῦ ἦταν καθαρά θέλημα Θεοῦ, ἔσκυψε μέ ὑποταγή τό κεφάλι.

Τώρα, ὡς Ἀρχιερεύς μεγαλώνει τή φιλανθρωπική του δράση. Ὅμως τίς ἐλεημο-σύνες καί τίς ἀγαθοεργίες του ποτέ δέν ξεχνοῦσε νά τίς κάνει ἀθόρυβα. Γιά τίς καλοσύνες του, παιδιά, καί γιά τά θαύματά του θά θέλαμε πολύ καιρό νά λέμε.

Τό 300 μ.Χ. περίπου δύο σκληροί αὐτοκράτορες, ὁ Διοκλητιανός καί ὁ Μαξιμιανός, κήρυξαν διωγμό κατά τῶν Χριστιανῶν. Τά διατάγματά τους ἔφθασαν καί στά Μύρα στήν ἐπισκοπή τοῦ Ἁγίου. Καί οἱ τοπάρχες συνέλαβαν τόν Ἅγιο, τόν ἐξόρισαν μακριά καί τόν ἔβαλαν στή φυλακή μέχρι πού ἔγινε αὐτοκράτορας ὁ Μέγας Κωνσταντίνος (306 μ.Χ.). Τότε ἀποφυλακίσθηκε καί μέ τά σημάδια ἀπό τά φρικτά βασανιστήρια στό ἅγιο σῶμα του, πῆγε πάλι στά πνευματικά του παιδιά στά Μύρα τῆς Λυκίας.

Τό 325 μ.Χ. ὅταν ὁ Μ. Κωνσταντίνος γιά νά κατατροπώσει τίς κακοδοξίες τοῦ Ἀρείου, συνεκάλεσε τήν Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας, ἐκεῖ ἀνάμεσα στούς 318 θεοφόρους Πατέρες, βρίσκονταν καί ὁ ἅγιος Νικόλαος μέ τόν ἅγιο Σπυρίδωνα. Ἡ Σύνοδος τελείωσε μέ ἔνδοξη νίκη κατά τοῦ Ἀρείου, καί ὁ Ἅγιος ἐπέστρεψε στά Μύρα.

ε. Ἡ κοίμησή του

Τό 330 μ.Χ. ἀρρώστησε καί... σέ λίγες ἡμέρες ἔφυγε γιά τόν οὐρανό ὁ Ἅγιος πού εἶχε τόση ἁγιότητα στήν ψυχή καί στήν ὄψη του, ὥστε καί μόνο ἡ παρουσία του σέ δίδασκε καί σ’ ἔκανε πιό καλό...

Ἡ εἴδηση τοῦ θανάτου του προκάλεσε στό πλήρωμα τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας βαθύτατη θλίψη. Στή γῆ θρηνοῦσαν οἱ Χριστιανοί πού ἔχασαν ἕναν τέτοιο ποιμένα, πού ἔγραψε μέ τή ζωή του καί τό αἷμα του ἕνα μεγαλειώδη ὕμνο στήν ἀγάπη. Στόν οὐρανό ὅμως, πανηγύριζαν οἱ ἄγγελοι πού δέχτηκαν ἕναν τέτοιο Ἅγιο!

Ἡ μνήμη του γιορτάζεται στίς 6 Δεκεμβρίου. Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία τόν κατέταξε μεταξύ τῶν ἐπισημοτέρων Ἁγίων ὡς Ἰσαπόστολο καί ὅρισε νά συνεορτάζεται κάθε Πέμπτη μέ τούς Ἀποστόλους!... Ἐκεῖνος πού τόσο ἀπέφευγε τίς δόξες καί τούς ἐπαίνους, ἔγινε ὁ πιό δημοφιλής ἐξαιτίας τῶν ἀγαθοεργιῶν καί τῆς ἁγίας ζωῆς του.