Άγιος Ιωάννης Πατρών: Οἱ δικοί μας Ἅγιοι...

Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2021

Οἱ δικοί μας Ἅγιοι...

10:23 μ.μ. |

Ποιοί εἶναι οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες;

Δέν τούς συναντᾶς στά σχολικά βιβλία τοῦ Γυμνασίου τῆς τρίτης χιλιετίας τούς διαχρονικούς διδασκάλους τῆς Οἰκουμένης, τούς πρωτοπόρους κι ὁδηγούς στό δύσκολο δρόμο τῆς παιδείας, τούς προστάτες τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων. Γι᾽ αὐτό κι ἔχει συμβεῖ, σέ τάξη Λυκείου, ὅταν ἔκανα τήν ἐρώτηση, ν᾽ ἀκούσω νά ἀπαντάει κάποιος «Ὁ Ναζιανζηνός καί... ὁ Ἰωάννης ὁ...», «ὁ Πρόδρομος» νά συμπληρώνει δειλά ἄλλος καί ἕνας τρίτος νά λέει θριαμβικά «ὄχι, ὁ Χρυσόστομος καί... ὁ Μέγας Βασίλειος».

Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες: ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καί ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος εἶναι οἱ δικοί μας Ἅγιοι. Οἱ Ἅγιοι τῶν μαθητῶν καί τῶν δασκάλων, ἀφοῦ καί μαθητές καί δάσκαλοι καλοί ἦταν. Ξεκίνησαν ἀπό τά παιδικά τους χρόνια μ᾽ὁρμή καί λαχτάρα γιά τίς κορφές τῆς γνώσης καί τίς κατέκτησαν. Κι ὕστερα κατέβηκαν ἀπ᾽ αὐτές, γιά νά βροῦν τό συνάνθρωπο καί νά τόν διακονήσουν.

Ὁ Μέγας Βασίλειος σπουδάζει φιλολογία, φιλοσοφία, νομική, ρητορική, γεωμετρία, ἀριθμητική, ἀστρονομία, μουσική, ἰατρική, στό εὖρος καί βάθος πού εἶχαν οἱ ἐπιστῆμες αὐτές τόν 4ο μ.Χ. αἰώνα, καί μέ τόση ἐπιμέλεια σάν νά εἶχε ἀσχοληθεῖ μέ μία μόνο ἀπ᾽ αὐτές. Ἀνάλογες καί τό ἴδιο ἐπιτυχεῖς κι οἱ σπουδές τοῦ φίλου καί συμφοιτητῆ του στίς σχολές τῆς Ἀθήνας, Γρηγορίου. Ὅταν τίς ὁλοκλήρωσαν, ἑτοιμάζονταν μέ τό Βασίλειο νά ἐπιστρέψουν στήν πατρίδα τους. Οἱ συμφοιτητές τους τότε τούς παρακαλοῦσαν θερμά νά μείνουν κοντά τους. Στίς παρακλήσεις τους ὑπέκυψε ὁ Γρηγόριος κι ἔμεινε ἕναν ἀκόμη χρόνο στήν Ἀθήνα ὡς καθηγητής τῶν συμφοιτητῶν του!

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μαθητεύει κι ἀριστεύει στή ρητορική κοντά στό φημισμένο εἰδωλολάτρη ρητοροδιδάσκαλο Λιβάνιο, ὁ ὁποῖος, ὅταν ρωτήθηκε σέ ποιόν θά ἐμπιστευόταν τή διαδοχή στήν περίφημη σχολή του, ἀπάντησε: «Στόν Ἰωάννη, ἄν δέν τόν εἶχαν πάρει λάφυρο οἱ Χριστιανοί». Ἀποφάσισαν καί οἱ τρεῖς μεγάλοι μαθητές νά κοπιάσουν πολύ, νά μάθουν πολλά, ἀλλά νά κρατήσουν λίγα, τά καλύτερα. Ὅπως ἡ μέλισσα ἀπό τά ἄνθη συλλέγει ὅ,τι τῆς χρειάζεται γιά νά φτιάξει τό μέλι της, ἔτσι κι ἐκεῖνοι ἀπό τή σοφία τοῦ κόσμου συνέλεξαν ὅ,τι τούς χρειαζόταν, γιά νά μελετήσουν καί νά μεταδώσουν στόν κόσμο τή σοφία τοῦ Θεοῦ. Αὐτός ἦταν στόχος τῆς ζωῆς τους καί σεμνό καύχημα τῆς ὕπαρξής τους, ὅπως φαίνεται καθαρά στήν ἀπάντηση τοῦ Μεγάλου Βασιλείου στούς ἐπαίνους τοῦ Λιβανίου: «Τό λέω καί τό χαίρομαι, εἶμαι μαθητής ψαράδων»1.

Ποιοί εἶναι οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες; Εἶναι οἱ δικοί μας Ἅγιοι. Οἱ Ἅγιοι τῶν Ἑλλήνων. Ἀπό αὐτούς παραλάβαμε τόν πολύτιμο θησαυρό μας, τό μεγαλύτερο πλοῦτο μας, τήν Ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας. Στίς δικές τους φωτεινές διάνοιες, στίς δικές τους ἁγιασμένες ψυχές συναντήθηκαν τά ἑλληνικά γράμματα μέ τά χριστιανικά διδάγματα καί συνέθεσαν τόν ἑλληνορθόδοξο πολιτισμό. Πολλοί ἀπό τούς Χριστιανούς τοῦ 4ου μ.Χ. αἰώνα θεωροῦσαν ἀκατάλληλα τά συγγράμματα τῶν ἀρχαίων σοφῶν γιά τήν ἀγωγή τῶν νέων. Ὁ Μέγας Βασίλειος ὅμως ὑποστήριξε τήν ὠφέλειά τους, ὅταν βέβαια ὁ νέος σπουδαστής γνωρίζει νά διαλέγει τίς ἀρετές ἀπό τίς κακίες καί ἀπό τά σκοτεινά παραδείγματα τά φωτεινά, ὅπως σέ μιά τριανταφυλλιά κόβουμε τά τριαντάφυλλα παραμερίζοντας τά ἀγκάθια. Ὅταν ὁ Ἰουλιανός ὁ Παραβάτης, θεωρώντας ἀπαίδευτους τούς Χριστιανούς, ἀπαγόρευσε νά διδάσκονται καί νά διδάσκουν ἀρχαίους Ἕλληνες συγγραφεῖς, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἔγραψε κάποια ἀπό τά ἐμπνευσμένα ποιήματά του στήν ἀρχαία ἑλληνική γλώσσα. Σέ ἐποχή πού ἡ ἀντίθεση μεταξύ εἰδωλολατρικοῦ καί χριστιανικοῦ κόσμου ἔπαιρνε διαστάσεις ἔριξαν γέφυρες, γιά νά περάσει εὔκολα κι ὁμαλά ἡ χριστιανική διδασκαλία στίς ψυχές καί τῶν Ἑλλήνων.

Τό 12ο αἰώνα ὁ Ἐπίσκοπος Εὐχαΐτων Ἰωάννης Μαυρόπους ὅρισε τήν 30ή Ἰανουαρίου ὡς ἡμέρα τῆς κοινῆς μνήμης τους.

Τό 1842 ἡ Σύγκλητος τοῦ Ἐθνικοῦ καί Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου καθιέρωσε τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς τους ὡς ἡμέρα τιμῆς τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων καί τῆς Ἑλληνικῆς Παιδείας. Ποιοί εἶναι οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες; Εἶναι οἱ δικοί μας Ἅγιοι. Οἱ Ἅγιοι ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Γιατί ἀγάπησαν βαθιά καί χωρίς διάκριση τόν κάθε ἄνθρωπο: τόν ἄρρωστο, τό φτωχό, τόν πονεμένο, τόν πεινασμένο, τόν ὀρφανό, τόν ἀδικημένο καί τόν διακόνησαν φροντίζοντας τήν ψυχή καί τό σῶμα του, μέ θυσία ὄχι μόνο τῆς πατρικῆς περιουσίας τους ἀλλά καί τῆς ἴδιας τῆς ζωῆς τους.

Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες εἶναι δικοί μας ἀλλά καί παγκόσμιοι Ἅγιοι, ἀφοῦ πότισαν μέ τά νάματα τῆς θεογνωσίας ὅλη τήν κτίση καί φώτισαν μέ τίς ἀκτίνες τῆς θείας διδασκαλίας τήν Οἰκουμένη. Τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς τους ἄς ἑνώσουμε τή φωνή μας σέ θερμή ἱκεσία: Μέσα στό σχολεῖο νά εἴμαστε καλοί μαθητές καλῶν δασκάλων, καί κυρίως παντοτινοί μαθητές τοῦ Χριστοῦ, ὅπως ἐκεῖνοι, οἱ δικοί μας Ἅγιοι... Μ.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ: "Προς τη Νίκη" Ιανουάριος 2011

1. «Ἁλιέων μαθητής εἰμι, ὁμολογῶ καί φιλῶ».