Πασχαλινές Ἱστορίες, ἀρ. 22-Πράξη πρώτη

«Ἔδοξαν ἐν ὀφθαλμοῖς ἀφρόνων τεθνάναι,
καὶ ἐλογίσθη κάκωσις ἡ ἔξοδος αὐτῶν καὶ ἡ ἀφ’ ἡμῶν πορεία σύντριμμα» (Σοφ. Σολ. 3, 2-3)

Ἀσφυκτιοῦσαν οἱ διάδρομοι τοῦ μικροῦ ἐπαρχιακοῦ νοσοκομείου. Ἁπλωμένα σὲ κάθε γωνιά, ὁπουδήποτε μποροῦσε νὰ βρεθεῖ διαθέσιμος χῶρος, τὰ στρατιωτικὰ ράντζα γέμιζαν μὲ τραυματίες καὶ ἀρρώστους ἀπὸ τὸ μέτωπο. Οἱ περήφανοι νικητές, ἀλύγιστοι μαχητὲς στὰ πεδία τῶν μαχῶν, κείτονταν ἐδῶ νικημένοι ἀπὸ συντριπτικὰ τραύματα, φριχτὰ κρυοπαγήματα, βαριὲς πνευμονίες.

Ὁ νεαρὸς στρατιώτης τραντάχτηκε ἀπὸ δυνατὸ βήχα, ἐνῷ τὰ φλογισμένα του μάτια ἔσταξαν δάκρυα στὰ σκαμμένα του μάγουλα. Τὸ ἀδύναμο στῆθος του ἀνεβοκατέβαινε μὲ κόπο. Πνιγμένη ἀπὸ ἀγωνία ἡ γυναίκα του, ἔσφιξε τὸ χέρι του μὲς στὸ δικό της. Εἶχε τρέξει εἰδοποιημένη ἀπ’ τὸ χωριό τους ἐπειγόντως, παρατώντας πίσω τὰ τέσσερα ἀνήλικα παιδιά τους. Μὰ τί μποροῦσε νὰ τοῦ κάμει; Τὸν κοίταζε μὲ τὰ στοχαστικά της μάτια γεμάτη ἀγάπη, μὰ ἔνιωθε ἀνήμπορη κι αὐτή. Προσπαθοῦσε μάταια νὰ τοῦ σταλάξει ἐλπίδα. Οἱ γιατροὶ δὲν αἰσιοδοξοῦσαν καθόλου. Τὰ πνευμόνια του εἶχαν σχεδὸν καταστραφεῖ. Οἱ τόσοι μῆνες ὑπαίθριας ἀποκλειστικὰ διαβίωσης, μὲς στὴ σκληρὴ βαρυχειμωνιά, εἶχαν κάνει καλὰ τὴ δουλειά τους. Τὸν εἶχαν βαρυφορτώσει μὲ μιὰ γερὴ πνευμονία σὲ πολὺ προχωρημένο στάδιο.

Ὁ καλός της δὲν θὰ ἄντεχε γιὰ πολύ. Τὸ καταλάβαιναν καὶ οἱ δυό τους, δὲν ἔτρεφαν ψευδαισθήσεις γι’ αὐτό. Ἡ θεραπευτικὴ ἀγωγὴ ποὺ τοῦ παρεχόταν ἦταν ὑποτυπώδης. Τὸ φτωχικὸ νοσοκομεῖο, λειτουργώντας ὑπὸ συνθῆκες πολέμου, δὲν κάλυπτε οὔτε τὰ στοιχειώδη. Ξενύχτησε μερόνυχτα δίπλα του, στὴν ἀπόλυτη ἀνέχεια κι αὐτή, ἴσα-ἴσα γιὰ νὰ ζεσταίνει τὴν ψυχή του στὶς τελευταῖες του στιγμές. Τῆς ζήτησε νὰ εἶναι δυνατὴ στὰ ἐπερχόμενα δεινά, νὰ φροντίζει, ὅ,τι κι ἂν γίνει, τὰ παιδιά τους, ποὺ δὲν μπόρεσε νὰ τὰ ξαναδεῖ, ἀφότου ἔφυγε γιὰ τὸ μέτωπο. Μὲ τὸν καημό τους στὴν καρδιὰ καὶ τὸ ὄνομά τους στὰ χείλη του ὁ νεαρὸς στρατιώτης ἔσβησε ἕνα ἥσυχο πρωινό, γέρνοντας ἁπαλὰ στὴν ἀγκαλιά της.

Ὁ πόλεμος ἔφερε τὴ μαύρη κατοχή, τὴν πείνα, τὸν θάνατο. Τὸ σκοτάδι σκέπασε τὰ πάντα. Ἡ νεαρὴ πικραμένη μάνα πάλεψε γιὰ τὰ μικρὰ βλαστάρια της στὶς πιὸ ἀντίξοες συνθῆκες μὲ νύχια καὶ μὲ δόντια. Μὰ δὲν ἄντεξε κι αὐτὴ γιὰ πολύ. Ἡ κακουχία τῆς σκληρῆς σκλαβιᾶς, τὰ βάσανα, ὁ πόνος, τὴν ἔστειλαν γρήγορα νὰ συναντήσει τὸν ἀδικοχαμένο ἄντρα της. Τὰ τέσσερα παιδιὰ ὀρφάνεψαν γιὰ δεύτερη φορά. Ἔμειναν τώρα πιὰ πραγματικὰ στοὺς πέντε δρόμους. Μά -ὁ Θεὸς νὰ τοὺς ἔχει καλά- βρέθηκαν οἱ θεῖοι καὶ οἱ θειές τους. Ὅλοι τους μὲ μικρὰ παιδιά, πῆραν καὶ ἀπὸ ἕνα ὀρφανό, τὸ φρόντισαν μαζὶ μὲ τὰ δικά τους. Ψυχικὸ ἔκαναν οἱ ἄνθρωποι βέβαια, μὰ τὰ ἀδερφάκια χώρισαν πιά. Στὴ συνέχεια ὁ πόλεμος, ἡ κατοχή, τὸ ἀντάρτικο, ξερίζωσαν τοὺς ἀνθρώπους, τοὺς σκόρπισαν ἀπ’ τὰ χωριά τους. Τὰ πονεμένα ὀρφανὰ μεγάλωσαν χωρὶς νὰ ξαναβρεθοῦν ποτὲ μεταξύ τους.

Δεκαπέντε χρόνια ἀργότερα ἡ χώρα μάζευε ἀκόμα τὰ κομμάτια της. Ὁ κόσμος πάλευε νὰ πάρει τὸ ἀπάνω του. Εἶπαν καὶ τὰ ὀρφανὰ νὰ σμίξουν κάποτε, νὰ γνωριστοῦν μεταξύ τους, νὰ ἀγκαλιαστοῦν σὰν ἀδέρφια ξανά. Ὅρισαν νὰ κάνουν Πάσχα μαζί, νὰ βρεθοῦν στὸν τόπο τους, ν’ ἀνοίξουν γιὰ μιὰ φορὰ τὸ σφραγισμένο πατρικό τους, νὰ σκύψουν στὰ χορταριασμένα μνήματα τῶν γονιῶν τους. Ἦταν πιὰ ἀπὸ δεκαοχτὼ ὣς εἰκοσπέντε χρονῶν, παλληκαράκια καὶ κοπελοῦδες ὅλα τους. Οἱ καρδιές τους σπαρταροῦσαν ἀνυπόμονα νὰ συναντηθοῦν. Ἡ λαχτάρα τους δὲν ἔλεγε νὰ σιγάσει.

Δυὸ μέρες σχεδὸν πρὶν ἀπὸ τὸ Πάσχα, νύχτα Μεγάλης Πέμπτης, ξεκίνησαν γεμάτα κόσμο -ἀνάμεσά τους καὶ τὰ τέσσερα ὀρφανά- τέσσερα τρένα ἀπὸ τὶς τέσσερες γωνιὲς τῆς χώρας. Μὰ ἦρθε τὸ ξημέρωμα τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς, χωρὶς νὰ φτάσει στὸν προορισμό του κανένα. Μὲ τὶς ὑποτυπώδεις τότε ἐπικοινωνίες, ὁ κόσμος ἄργησε νὰ πληροφορηθεῖ τί συνέβη. Μὰ τελικά, ὅσο νὰ κλείσει ἡ μαύρη μέρα τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς, σ’ ὁλόκληρη τὴ χώρα μαθεύτηκαν τὰ συγκλονιστικὰ μαντάτα. Ἀνθρώπινα λάθη, ἄθλιες ὑποδομές, ἐγκληματικὲς παραλείψεις, ἐνδοεπικοινωνίες ἀνύπαρκτες, ὅλα μαζὶ συνωμότησαν κρυφὰ στὸ θολὸ νυχτερινό -μὲ ὁρατότητα μηδέν- ὀμιχλῶδες τοπίο καὶ ὁδήγησαν τὰ τρένα σὲ φοβερὴ φονικὴ σύγκρουση μεταξύ τους. Δυὸ στὸν βορρᾶ καὶ δυὸ στὸν νότο. Μὲ ἑκατοντάδες τραυματίες καὶ δεκάδες νεκρούς. Ἀνάμεσά τους καὶ τὰ τέσσερα ὀρφανά. Κάθε σπίτι εἶχε τὸν πόνο του. Ποιὰ μάνα ὅμως καὶ ποιὸς πατέρας θὰ ἔκλαιγε τὰ τέσσερα ὀρφανά; Ἔρημα στὴ ζωή, ἔρημα καὶ στὸν θάνατο. Ὅπου φτωχὸς καὶ ἡ μοίρα του! Μὰ ὄχι! Ἡ ἀνθρωπιὰ δὲν εἶχε χαθεῖ ἀκόμα ἐντελῶς.

Τὴ μέρα τοῦ πένθιμου ἐκείνου Πάσχα τέσσερα σκεπασμένα φέρετρα στοιβάχτηκαν στὴ μικρὴ ἐκκλησία. Τὸ χωριὸ συγκλονισμένο μαζεύτηκε ὁλόκληρο. Ἡ τραγωδία τσάκιζε κόκκαλα. Ὁ πατέρας χάθηκε! Ἡ μάνα χάθηκε! Τὰ τέσσερα παιδιὰ χάθηκαν! Καὶ ὅλοι πάνω στὰ νιάτα τους! Ὁλόκληρη ἡ οἰκογένεια ξεκληρίστηκε! Καὶ οἱ πιὸ ἀδιάφοροι ἔνιωσαν τὴν ἀνάγκη νὰ παρευρεθοῦν. Ἡ καρδιά τους σφιγμένη, λύγιζε ἀπὸ τὴ συντριβή. Τὸ ἀδόκητο φόβιζε, πάγωνε μὲ τὸ πέταγμά του σὰν μαῦρο πουλὶ τὴν πασχαλιάτικη μέρα. Ἀκολούθησαν σύσσωμοι τὴ νεκρικὴ πομπή, ἀκούμπησαν τὰ φέρετρα πάνω στὰ μνήματα τῶν γονιῶν. Θὰ ξανάσμιγε ἐπιτέλους ἡ τραγικὴ οἰκογένεια, μὰ μὲ μακάβριο τρόπο. Δὲν βρέθηκαν κοντὰ στὴ ζωή, τοὺς ἔσμιξε ὅμως ὁ θάνατος. Δὲν πρόλαβαν νὰ ἀγκαλιαστοῦν ζωντανοί, θὰ ἀγκαλιάζονταν τώρα κάτω ἀπὸ τὶς βαριὲς ταφόπλακες. Στὴν ἀγκαλιὰ τῆς μαύρης γῆς γονεῖς καὶ παιδιὰ θὰ βρίσκονταν ξανὰ ὅλοι μαζί.

Στὰ τελευταῖα λόγια τοῦ παπᾶ τὰ χέρια ὑψώθηκαν γιὰ τελευταία φορά. Σήκωσαν τὰ μαῦρα φέρετρα, τὰ ἀπέθεσαν στὸ κρύο φρεσκοσκαμμένο χῶμα. Οἱ λίγοι συγγενεῖς ποὺ παρευρίσκονταν ἔσυραν θρῆνο δυνατό. Ἡ γοερή τους κραυγὴ ἔσκισε τὴν πένθιμη ἀτμόσφαιρα. Μὰ καὶ ὅλο τὸ χωριὸ σιγοντάρησε. Δὲν ἔμεινε μάτι ἀδάκρυτο, στῆθος χωρὶς στεναγμό. Ἔκλαψαν ὅλοι πικρὰ τὰ ἄγουρα νιάτα ποὺ ἔσβησαν, τὰ ὄμορφα λουλούδια ποὺ μαράθηκαν πρόωρα. Καταράστηκαν τὸ κοφτερὸ δρέπανο τοῦ χάρου ποὺ θέριζε ἀδιάκριτα καὶ τυφλά. Θρήνησαν τοὺς τρυφεροὺς βλαστούς, ποὺ μόλις ἄνοιξαν τὰ φύλλα τους, κόπηκαν. Τὸ φῶς ποὺ ἔσβησε πάνω στὴν ἀνατολή. Στὸ μικρὸ χωριὸ δὲν χάρηκε κανένας Ἀνάσταση, ἡ πίκρα καὶ τὸ πένθος σκέπασαν τὴ Λαμπρὴ καὶ τὸ Πάσχα. Ἕνα πένθιμο μαῦρο πανὶ κρεμάστηκε μεσίστιο στὴν πόρτα τῆς κάθε καρδιᾶς. (συνεχίζεται)
Ἀντιύλη
Ἱ. Ν. Ἁγ. Βασιλείου, 481 00 Πρέβεζα
Τηλ. 26820 23075/25861/6980 898 504 e-mail: antiyli.gr@gmail.com