Άγιος Ιωάννης Πατρών: ΑΝΘΡΩΠΟΣ Ή ΜΕΤΑΝΘΡΩΠΟΣ; π. Δημητρίου Μπόκου

Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2023

ΑΝΘΡΩΠΟΣ Ή ΜΕΤΑΝΘΡΩΠΟΣ; π. Δημητρίου Μπόκου

10:54 μ.μ. |

Σύσσωμη ἡ μικρὴ πόλη τῆς Ναῒν συμμετέχει στὸ βαρύτατο πένθος τῆς χήρας ποὺ «ἐξοδιάζει» τὸν μονογενῆ της υἱό, προπέμποντάς τον ἀπαρηγόρητη στὴν τελευταία του κατοικία. Τὸ δράμα της κινεῖ καὶ τὰ σπλάχνα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἐπεμβαίνει ἀπρόσκλητος καὶ ἀνασταίνει τὸ νεκρὸ παιδί, ξαναχαρίζοντας στὴ μάνα τὴ μοναδική της παραμυθία. Τὸ πλῆθος συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι μεγάλο συντελεῖται μπροστά του. Ὅτι ἐπισκέφθηκε ὁ Θεὸς τὸν λαό του (Κυριακὴ Γ΄ Λουκᾶ).

Τὸ γεγονὸς τῆς Ναῒν ἦταν τὸ πρῶτο δεῖγμα γιὰ τὸ τί σήμαινε ἡ θεϊκὴ ἐπίσκεψη στὸν κόσμο. Ἡ ἐνσάρκωση τοῦ Θεοῦ δὲν ἀποτελοῦσε μιὰ παντελῶς ξένη ἰδέα γιὰ τὸν προχριστιανικὸ ἄνθρωπο. Ἦταν ἡ σταθερή, ἂν καὶ ἀμυδρή, προμηθεϊκὴ ἐλπίδα καὶ προσδοκία γιὰ τὴ σωτηρία του. Στὴ σκέψη του ἦταν οἰκεῖο τὸ πρωτευαγγελικὸ μήνυμα γιὰ τὸν θεϊκὸ ἀπόγονο τῆς γυναικὸς ποὺ θὰ συνέτριβε τὴν κεφαλὴ τοῦ ὄφεως. Ἔτσι, στὰ Λύστρα τῆς Λυκαονίας οἱ κάτοικοι, βλέποντας τὴ θαυματουργικὴ θεραπεία ἑνὸς χωλοῦ ἐκ γενετῆς, θεώρησαν ἀμέσως ὅτι οἱ Ὀλύμπιοι θεοὶ εἶχαν ἔρθει ἀνάμεσά τους. «Οἱ θεοὶ ὁμοιωθέντες ἀνθρώποις κατέβησαν πρὸς ἡμᾶς» (Πράξ. 14, 11).

Ὁ Χριστὸς εἶπε ξεκάθαρα ὅτι κατέβηκε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ γιὰ νὰ διασφαλίσει ἀδιάλειπτη ζωὴ στὸν ἄνθρωπο, συντρίβοντας τὸν θάνατο. Ὁ ἄνθρωπος ἀποκτᾶ πλέον μιὰ νέα διάσταση. Ἀναβαθμίζεται, γίνεται «ἐν Χριστῷ καινὴ κτίσις», ἕνα νέο δημιούργημα (Β΄ Κορ. 5, 17). Ὁ Χριστὸς ἀνέστησε τὸ πεθαμένο παιδὶ τῆς χήρας καὶ μερικοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὄχι γιὰ νὰ δώσει μιὰ προσωρινὴ παράταση ἐπίγειας ζωῆς, ἀλλὰ γιὰ νὰ δοῦν οἱ ἄνθρωποι ὅτι ἔχουν κοντά τους τὸν Κύριο τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου. Αὐτὸν ποὺ εἶναι «ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή» (Ἰω. 11, 25), ποὺ ἔχει ἐξουσία νὰ διώξει ὁριστικὰ τὸν θάνατο ἀπ’ τὴ ζωή τους. Ἡ ἀνάσταση τοῦ νεκροῦ παιδιοῦ ἦταν προμήνυμα γιὰ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐγγύηση γιὰ τὴν τελικὴ ἀνάσταση ὅλων τῶν ἀνθρώπων «ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ» (Ἰω. 6, 39-40).

Ἡ ἀνάσταση εἶναι ἡ πρόταση τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν ἀληθινὴ ἀναβάθμιση τοῦ ἀνθρώπου. Εἰκόνα καὶ ἀνυπέρβλητο πρότυπό του, ὕψιστος προορισμός του στὸ ἑξῆς, γίνεται ὁ νέος ἀναστημένος καὶ αἰώνιος ἄνθρωπος, ὅπως γιὰ πρώτη φορὰ φανερώθηκε αὐτὸς στὸ πρόσωπο τοῦ σαρκωθέντος καὶ ἀναστάντος Χριστοῦ.

Ὅμως…

Ἡ ἐποχή μας, διαιωνίζοντας ἀμετανόητα τὴν αὐτονομιστικὴ ἔναντι τοῦ Θεοῦ ἀδαμικὴ ἐπανάσταση, ἀπεργάζεται μὲ ἀντίθεο ζῆλο ἕνα διαφορετικὸ πρότυπο ἀνθρώπου. Προσπαθεῖ νὰ ἀναβαθμίσει τὸν ἄνθρωπο, νὰ τοῦ προσδώσει δύναμη καὶ νὰ ἐξαλείψει τὶς ἀδυναμίες του, δημιουργώντας τὸν μετα-άνθρωπο. Ἕνα συνδυασμὸ ἀνθρώπου, ζώου καὶ μηχανῆς. Μὲ ἀνάμιξη γονιδιωμάτων καὶ ψηφιακῶν δεδομένων.

Στὸν μετάνθρωπο ρευστοποιοῦνται τὰ ὅρια μεταξὺ ἀνθρώπων καὶ ζώων, ἀλλὰ καὶ μεταξὺ ἐμβίων καὶ μὴ ἐμβίων ὄντων. Ὁ ἄνθρωπος θὰ γίνει ὑβρίδιο, θὰ κληθεῖ νὰ συμβιώσει μὲ ὅλες τὶς μορφὲς ζωῆς καὶ μὲ ὅλες τὶς τεχνολογικὲς δομές. Μὲ τὴ βοήθεια τῆς βιοτεχνολογίας καὶ τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης θὰ συνδυασθεῖ μὲ ἔμβια καὶ μὴ ἔμβια ὄντα (μηχανὲς-ρομπὸτ-ὑπολογιστές), πράγμα πού, κατὰ τοὺς θιασῶτες τοῦ μετα-ανθρωπισμοῦ, θὰ σημάνει τάχα ἀπεριόριστη ἐξέλιξη καὶ βελτίωση τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ κόσμος δὲν θὰ εἶναι πιὰ ὅπως τὸν ξέραμε. Ὀνομάστηκε ἤδη phygital κόσμος, ἀπὸ τὸν συνδυασμὸ τοῦ φυσικοῦ καὶ ψηφιακοῦ (physical+digital) κόσμου. Ἀλλὰ πόσο ἄνθρωπος θὰ εἶναι πλέον ὁ μετάνθρωπος; Τί θὰ ἀπομείνει ἀπ’ τὸ ἀνθρώπινο εἶδος, ὅταν ἡ ἀνθρώπινη ταυτότητα θὰ ἔχει οὐσιαστικὰ ἀπολεσθεῖ; Μήπως ἕνα τέρας φριχτό, μιὰ μυθικὴ χίμαιρα;

Ἔτσι λοιπόν, πρότυπο τοῦ ἀληθινοῦ ἀνθρώπου παραμένει μόνο ὁ Χριστός. Ὁ τέλειος Θεὸς καὶ ἄνθρωπος.