Άγιος Ιωάννης Πατρών: ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Δ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ (Ματθ. 5, 14-19)

Κυριακή 17 Ιουλίου 2016

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Δ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ (Ματθ. 5, 14-19)

12:50 π.μ. |

ΖΩΗ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ και ΖΩΗ ΣΤΟ ΦΩΣ

«Ὑμεῖς ἐστέ τό φῶς τοῦ κόσμου»

Οἱ ἰδιότητες τοῦ φωτός

Ἀκούσαμε σήμερα στό Εὐαγγέλιο τόν Κύριο νά λέει στούς μαθητές του: «Ὑμεῖς ἐστέ τό φῶς τοῦ κόσμου». Ἐσεῖς εἶστε τό φῶς τοῦ κόσμου.

Τό εἶπε:

● γιά τούς ἁγίους ἀποστόλους πρῶτα.

● γιά τούς ἱερεῖς δεύτερα, και…

● γιά κάθε χριστιανό κατ’ ἐπέκταση.

Ὁ ἴδιος πάλι μᾶς εἶχε πεῖ: «Ἐγώ εἰμι τό φῶς τοῦ κόσμου».

Ἄς προσπαθήσομε νά δοῦμε, πῶς καί γιατί ὁ Χριστός εἶναι τό φῶς τοῦ κόσμου. Πῶς καί γιατί οἱ ἀπόστολοι, οἱ ἱερεῖς καί ἐμεῖς εἴμαστε τό φῶς τοῦ κόσμου. Τί σημαίνει γιά μᾶς. Τί ὑποχρεώσεις μᾶς δημιουργεῖ. Τί καλό μᾶς δίνει. Τί μᾶς ἐξασφαλίζει. Τί χάρισμα εἶναι αὐτό.

Ἐξετάζομε τό φῶς. Φῶς εἶναι κάτι πού προσφέρει ἀλλά ταυτόχρονα χάνεται. Κρατᾶμε ἕνα κεράκι. Τό κεράκι σκορπίζει φῶς, ἀλλά συνεχῶς καίγεται. Ἄν δέν καεῖ, δέν φωτίζει. Ἔχομε ἕνα καντηλάκι. Φωτίζει ἀλλά τό λάδι καίγεται, λιγοστεύει, τελειώνει. Ἔχομε τό φῶς τοῦ ἡλίου. Καί τί ἀκοῦμε ἀπό τούς ἀστρονόμους; Ἑκατόν εἴκοσι δισεκατομμύρια τόννους κάθε χρόνο καίει ὁ ἥλιος, γιά νά βγάζει αὐτό τό φῶς. Συνεχῶς λιγοστεύει. Καί θά ρθεῖ κάποια ἡμέρα, βέβαια ἔχομε καιρό ἀκόμα, πού ὁ ἥλιος θά πάψει πιά νά ὑπάρχει. Καί ὁ ἥλιος λοιπόν καίγεται, λιγοστεύει καί προσφέρει.

Ἀλλά τό φῶς ἔχει καί ἕνα ἄλλο χάρισμα. Εἶναι πάντοτε καθαρό.

Ἔχομε ἕνα ροῦχο. Τό πλύναμε, ἔγινε ὁλοκάθαρο. Πέφτει ἐπάνω του λίγη σκόνη, μία λαδιά καί ἔπαψε πιά νά εἶναι καθαρό. Τό φῶς ὅμως δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά μπορεῖ νά τό μολύνει. Εἶναι πάντοτε ὁλοκάθαρο.

Κάτι ἀκόμα. Τό φῶς εἶναι πάντοτε διαυγές. Ὅπως ὁ οὐρανός.

Δέν εἶναι ποτέ σάν τό τζάμι, πού μάζεψε λίγη σκόνη καί ἔπαψε νά εἶναι διαυγές. Οὔτε σάν τό στάσιμο νερό, πού ἔπιασε λίγη σαπίλα στήν ἐπιφάνειά του καί δέν βλέπεις τίποτα στό βάθος.

Τό φῶς εἶναι πάντοτε ὁλοκάθαρο.

Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός παρομοίασε τόν ἑαυτό του, μέ τό φῶς, ἐπειδή γιά μᾶς, συνεχῶς προσέφερε καί προσφέρει. Γιά μᾶς, γιά τό φωτισμό μας, γιά νά καταλάβομε πιό εἶναι τό σωστό δέχθηκε καί ταπείνωσε Ἑαυτόν καί ἦλθε στή γῆ καί κοπίασε καί κακοπάθησε καί ἔπαθε καί σταυρώθηκε καί ἐτάφη. Ἀκόμα ὁ Κύριος εἶναι σέ ὅλες του ἐνέργειες καθαρός. Χωρίς ὑστεροβουλίες, χωρίς λερωμένες ἤ ἄσχημες ἐπιδιώξεις. Καί εἶναι ἀπέναντί μας, ἐντελῶς διαυγής καί εἰλικρινής. Δέν μᾶς εἶπε ποτέ κάτι τό ὁποῖο εἶναι δυνατόν νά μᾶς πλανήσει. Ἀλλά μᾶς εἶπε -ὅταν ἔπρεπε- μέ ὠμότητα, θά ἔλεγε κανείς μέ σκληρότητα, ἐντελῶς ἀντίθετα ἀπό ἐκεῖνα πού θέλομε, ἀπό ἐκεῖνα πού προσδοκᾶμε, ἀπό ἐκεῖνα πού ζητᾶμε.

Ζητᾶμε νά κάνομε τήν γῆ, τήν παρούσα ζωή, εἰ δυνατόν ἐπίγειο Παράδεισο.

Ὁ Χριστός μᾶς εἶπε ὅτι ὄχι μόνο δέν θά γίνει ἡ ἐπίγεια ζωή ἐπίγειος Παράδεισος, ἀλλά ἄν θέλετε νά τήν ἀξιοποιήσετε καί νά κάνετε τόν ἑαυτό σας φῶς, νά δεχθεῖτε ἑκουσίως, ὁλόψυχα, ὅπως τό φῶς, ἔτσι καί σεῖς κάθε ἡμέρα νά κάνετε ἀπό μία θυσία.

Αὐτή ἡ θυσία θά σᾶς κάνει φωτεινούς, υἱούς φωτός. Φῶς γιά τόν ἑαυτό σας καί φῶς γιά τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Θά ἀνοίγουν τά μάτια σας ἀπό τό γεγονός ὅτι κάνατε θυσία καί ἀπό τό ὅτι τά ἔργα σας εἶναι καθαρά καί εἰλικρινή.

Ζωή στό σκοτάδι, ζωή στό φῶς.

Σήμερα ἔχομε τήν μεγάλη ἑορτή τῶν ἁγίων ἑξακοσίων τριάκοντα θεοφόρων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἔχομε μία ἀπό τίς ἑορτές τῆς Ὀρθοδοξίας. Τριακόσιοι ἑξήντα Πατέρες συνῆλθαν εἰς τήν Χαλκηδόνα καί ἔκαναν σύνοδο. Γιά νά καθορίσουν ποῖα εἶναι τά δόγματα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀντικρούοντας αἱρετικούς. Ὅπως κάθε ἐποχή ὑπάρχουν στήν κοινωνία καί στόν κόσμο αἱρετικοί. Ὅπως σήμερα οἱ χιλιαστές.

Καί πῶς ἐνήργησαν οἱ Πατέρες;

Ἐνήργησαν μέ καθαρότητα. Σάν τέκνα φωτός· ὁλόφωτα.

Ὅποιος διαβάζει τήν ἱστορία, ὅποιος διαβάζει τήν πορεία καί τά ἔργα τῶν ἁγίων τό καταλαβαίνει.

Γι' αὐτό ἀκριβῶς καί πόσες φορές τό ἔχομε πεῖ καί πόσες φορές τό ἀξιώνομε καί τό ἐπαναλαμβάνομε. Καί θά πεθάνομε ἐπαναλαμβάνοντάς το, μέ τήν χάρη καί μέ τόν φωτισμό τοῦ Θεοῦ: Ὅτι δηλαδή ὅσο πιό πολύ ἕνας ἄνθρωπος διαβάζει τήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἰδίως τά ἔργα τῶν ἁγίων, τῶν υἱῶν τοῦ φωτός, τῶν μιμητῶν τοῦ πρώτου φωτός, ἐκείνων πού φωτίστηκαν ἀπό τόν Χριστό καί ἔγιναν φῶτα γιά τόν κόσμο, τόσο περισσότερο φωτίζεται καί βλέπει ὅτι ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου πρέπει νά εἶναι γεμάτη ἀπό τόν πόθο τῆς θυσίας, τῆς καθαρότητος καί τῆς διαφάνειας.

Ἀλλά ἄς δοῦμε τήν κατάσταση τοῦ κόσμου. Ἐκεῖ πού δέν ὑπάρχει Χριστός καί φῶς Χριστοῦ.

Διάβαζομε τό ἑξῆς γεγονός: Μετά τό τέλος ἑνός πολέμου οἱ νικητές πῆγαν νά κάνουν ἐπίσημη δοξολογία. Ἔμειναν κάποιο δεκάλεπτο στήν Ἐκκλησία καί μετά δρόμο.

Ποῦ πᾶνε; Πῆγαν νά κάνουν ἕνα γλέντι. Καί τί γλέντι ἦταν αὐτό; Ἕνα αἰσχρό ξεφάντωμα. Μετά ἀπό τί; Ἀπό μιά νίκη πού τήν ἀπέδωσαν στό Θεό καί πῆγαν νά κάνουν δοξολογία.

Καθώς λοιπόν γλεντοῦσαν μ’ αὐτό τόν ἔξαλλο τρόπο, τόν ἀκόλαστο καί τόν αἰσχρότατο, ἐμφανίστηκε ἐκεῖ ἀνάμεσα στούς στρατιῶτες ἕνας παπάς. Ὁπότε ἕνας ἀξιωματικός, λιγάκι σοκαρισμένος τοῦ εἶπε:

—Καλά, παπούλη, τί θέλεις ἐσύ ἐδῶ;

—Ψάχνω κάτι νά βρῶ.

—Τί ψάχνεις νά βρεῖς, τέτοια ὥρα ἐδῶ μέσα;

—Ψάχνω νά βρῶ, ἀπάντησε ὁ παπάς, τί σχέση ἔχει ἡ πρωινή δοξολογία, μέ αὐτό πού γίνεται τώρα. Ψάχνω νά βρῶ, ἄν ὑπάρχει πουθενά δῶ μέσα ὁ Θεός, στή δύναμη καί στήν προστασία τοῦ ὁποίου ἀποδώσαμε τήν νίκη.

Ἐξετᾶστε ἀπ' ὅποια πλευρά θέλετε αὐτούς τούς ἀνθρώπους, πού ἔκαναν αὐτές τίς ἐνέργειες καί θά δεῖτε ὅτι εἶναι σκοτάδι. Ἀσυνέπεια, ἀνειλικρίνεια, βρωμιά καί προπαντός ζωή χωρίς θυσία. Ὁ στρατηγός χοροπηδοῦσε γιατί θά ἔπαιρνε παράσημο. Καί οἱ πιτσιρίκοι τῆς ὑποθέσεως γιατί θά γλεντήσουν.

Ποῦ τό πνεῦμα τῆς θυσίας πού εἶναι φῶς;

Πουθενά. Σκοτάδι καί μόνο σκοτάδι. Πηχτό σκοτάδι. Αὐτός εἶναι ὁ κόσμος χωρίς Χριστό.

Κόσμος χωρίς Χριστό, εἶναι ἕνας γάιδαρος δεμένος, μέ κλεισμένα τά μάτια στό πηγάδι γιά νά μήν βλέπει ποῦ πηγαίνει καί τί κάνει. Καί γυρίζει συνεχῶς γύρω-γύρω στό πηγάδι νομίζοντας πώς φεύγει, πώς πάει σέ δρόμο μακρυνό καί κάνει ἀπό τό πρωί μέχρι τό βράδυ καί ἀπό τό βράδυ μέχρι τό πρωί, τά ἴδια βήματα γιά νά βγαίνει λίγο νερό.

Κόπος, ἀλλά χωρίς διάθεση θυσίας.

Μετά τόν Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, ἕνας ἀπό τούς μεγάλους ἡγέτες τοῦ κόσμου, ἦταν ὁ περίφημος πρωθυπουργός τῆς Γαλλίας Κλεμανσώ· μέγας πολιτικός. Ὅταν γήρασε, ἔφτειαξε τόν τάφο του. Καί ἀφοῦ τόν ἄνοιξε, στάθηκε ἀπό πάνω, τόν κοίταξε καί εἶπε: «Νά τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Μιά τρύπα καί μετά τίποτα». Μιά τρύπα στή γῆ. Ἤ καλύτερα στό νερό εἶναι αὐτή ἡ τρύπα. Μιά τρύπα στό νερό. Αὐτός εἶναι ὁ ἄνθρωπος.

Ποιός τό εἶπε αὐτό; Ὁ Κλεμανσώ. Ἕνας ἀπό τούς μεγαλοφυεστέρους πολιτικούς τοῦ κόσμου. Ἐξετάζοντας μέ εἰλικρίνεια, ρεαλιστικά, τήν κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου χωρίς τό φῶς τοῦ Χριστοῦ εἶπε: «Ὁρῖστε τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Μιά τρύπα στό νερό».

Τό φῶς δείχνει τήν πραγματικότητα

Ὅλα ὅσα ἐπιδιώξει νά κατορθώσει καί νά ἐπιτύχει ὁ ἄνθρωπος πάνω στή γῆ, ὅταν θά τούς κάνεις τήν τελική ἀνάλυση, μέ τό πρίσμα τοῦ ἐρωτήματος: «Καί μετά; Καί μετά;», εἶναι μία τρύπα στό νερό. Κάποια ὥρα ὅλα τά ἐπίγεια, ὅλα ὅσα κάνουν τόν ἄνθρωπο πού ἔχει τό πνεῦμα τό κοσμικό νά φαντάζεται τόν ἑαυτό του πάνω στή γῆ ἐπιτυχημένο, σβύνουν.

Καί ποιά εἶναι ἐκεῖνα πού ἔχουν τήν ἀληθινή ἀξία;

Τό ἄν ἀπέκτησες πνεῦμα θυσίας, ἄν ἀπέκτησες καθαρότητα καί εἰλικρίνεια ἀπέναντι τῶν ἄλλων ἀνθρώπων καί τοῦ Θεοῦ, ἄν πῆρες φῶς, ἀγάπησες τό φῶς, ἔγινες φῶς καί μετέδωκες φῶς. Ὁ ἄνθρωπος πού φροντίζει γι' αὐτά, δέν εἶναι μετά ἀπό τό τέλος τῆς ζωῆς του μία τρύπα καί μάλιστα στό νερό, ἀλλά τί εἶναι;

Ἄς τό δοῦμε μέ μία διήγηση. Οἱ παπάδες μαθαίνουν πολλά. Ἐκεῖνα πού δέν τά μαθαίνει κανένας. Τήν τρομερή κίνηση τοῦ ἀνθρώπου, ἀπό τόν ὑποδούλωση στά πάθη, στή νίκη.

Ἕνας παπάς λοιπόν, ἦταν σκυμμένος ἐπάνω σέ ἕνα νεαρό, ἄρρωστο, πού ἐπρόκειτο νά πεθάνει. Καί ὁ νεαρός, ἐξομολογούμενος τοῦ ἔλεγε:

—Πάτερ, νόμιζα πώς ὁ ἄνθρωπος ζεῖ στή γῆ ἀθάνατα. Καί ὅτι μπορεῖ νά κάνει ὅτι θέλει. Ἦρθε μιά μέρα πού ἔπεσα στό κρεβάτι καί κατάλαβα πῶς ὁ ἄνθρωπος δέν ζεῖ πιά ἀθάνατα πάνω στή γῆ. Καί εἶδα τόν θάνατο σάν τραγωδία. Αὐτή τήν στιγμή ἡ ψυχή μου κατάλαβε τήν χάρη, τό ἔλεος καί τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Καί αὐτή τήν στιγμή, πάτερ, ἐγώ ὁ ταπεινός δοῦλος Του, κατάλαβα ὅτι δέν ὑπάρχει γιά τόν χριστιανό θάνατος. Γιατί καί ὅταν κλείνει τά μάτια του στήν ἐπίγεια ζωή, «μεταβαίνει ἐκ τοῦ θανάτου στή ζωή». Ἀπό τό ψέμα στήν ἀλήθεια. Ἀπό τά φθαρτά εἰς τά ἄφθαρτα, ἀπό τά πρόσκαιρα εἰς τά αἰώνια.

Ἔτσι πρέπει νά βλέπομε τή ζωή. Γιατί αὐτό εἶναι τό φῶς τό ὁποῖο ἦλθε ὁ Κύριος νά μᾶς διδάξει μέ τόν θάνατο, μέ τήν ταφή του, μέ τήν ἀνάστασή του. Ὅποιος αὐτό τό ἔχει καταλάβει εἶναι υἱός φωτός.

Εἶναι φῶς οἱ ἱερεῖς, ἐπειδή διδάσκουν τό φῶς. Καί ἐπειδή πίστευσαν στό φῶς καί γι' αὐτό ἔγιναν διδάσκαλοι τοῦ φωτός.

Καί εἶναι υἱοί φωτός οἱ χριστιανοί πού πίστευσαν στό λόγο τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ· καί ζοῦν μέ θυσία, μέ καθαρότητα καί μέ εἰλικρίνεια. Ἐδῶ στήν παρούσα ζωή λάμπουν μέ τά ἔργα τους. Καί στόν οὐρανό, λέει ὁ ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος καί ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, θά λάμψουν ἀκόμη περισσότερο, «ὡς ὁ ἥλιος». Ἀμήν.-

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ (†)

ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία του στόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο Πρεβέζης, στίς 17/7/1983