ΕΔΩ

…ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην καὶ συνηγάγετέ με, γυμνὸς καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην καὶ ἤλθετε πρός με… (Ευαγγελιστής Ματθαίος κε΄ 31-46).

-Το περασμένο καλοκαίρι περίμενα το τραίνο στον σταθμό ενός μικρού χωριού.Εκεί που καθόμουνα, βλέπω μια γερόντισσα χωρική που ήταν κοντά στις σιδηροδρομικές γραμμές. Την πλησιάζω. Το πρόσωπό της – αν και γερασμένο –έλαμπε με μια μυστική λάμψη, όπως συμβαίνει στους πνευματικούς ανθρώπους. Και την ρωτάω:

-Ποιόν περιμένεις, αδελφή;

-Ε, ε, όποιον μου στείλει ο Χριστός.

Στην συνέχεια του διαλόγου που είχαμε, κατάλαβα ότι συνέβαινε το εξής:

Κάθε μέρα η γριούλα αυτή ερχόταν στον σταθμό, για να δει, αν υπάρχει κάποιος φτωχός ταξιδιώτης, που θα είχε ανάγκη στέγης και τροφής. Και, όταν έβρισκε κάποιον, τον δεχόταν με χαρά. Και τον φιλοξενούσε στο σπίτι της, σαν να τον είχε στείλει ο Χριστός. Ακόμη κατάλαβα ότι καθημερινά διάβαζε την Αγία Γραφή και πήγαινε στις ακολουθίες της Εκκλησίας. Επίσης νήστευε και αγωνιζόταν να εφαρμόζει όλες τις εντολές του Θεού.

Δεν ήταν λοιπόν αυτή μία μικρή αγία;

Στο τέλος της συζητήσεως πήγα να την επαινέσω για την προθυμία της, να ασκεί σε τέτοιο βαθμό την ευαγγελική αρετή της φιλοξενίας. Δεν με άφησε όμως να τελειώσω. Και μου είπε τα εξήςλόγια:

– Μήπως και εμείς, πάτερ μου, δεν είμαστε δικοί του φιλοξενούμενοι σ’ αυτόν τον κόσμο, κάθε ημέρα και σε όλη μας την ζωή;Και έλαμψε περισσότερο το πρόσωπό της.

Ω ελεήμονες και χρυσές ψυχές του λαού μας! Πολλές φορές ντρέπομαι όταν με αποκαλείτε διδάσκαλο του Θεού. Αντίθετα δεν θα ντρεπόμουν ποτέ, αν με αποκαλούσατε μαθητή του λαού μας! Aπό το βιβλίο: «ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ» του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Επισκόπου Αχρίδος

Στὴν καρδιὰ τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀσκητικῆς παράδοσης χτυπάει ἡ περίφημη «Κλίμακα». Κορυφαῖο βιβλίο ἀναφορᾶς γιὰ τὴν ὀρθόδοξη πνευματικότητα, ἀξεπέραστο ἐδῶ καὶ χίλια πεντακόσια χρόνια, γραμμένο ἀπὸ ἕναν ἀσκητή-ὁρόσημο, τὸν ἅγιο Ἰωάννη ἡγούμενο τοῦ Σινᾶ. Εἶναι τόσο σπουδαία ἡ μορφή του καὶ ἡ πνευματική του σοφία ποὺ μὲ χαρισματικὸ τρόπο ἀποτυπώνεται στὸ ἐν λόγῳ σύγγραμμά του, ποὺ ἡ Ἐκκλησία τὸν προβάλλει ἐν μέσῳ τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς σὰν διαχρονικὸ πρότυπο πνευματικῆς ζωῆς (Κυριακὴ Δ΄ Νηστειῶν).

Ἀπὸ τὸν ἕκτο αἰώνα καὶ μετὰ λοιπὸν ὁ ἅγιος Ἰωάννης μὲ τὰ ζωοποιά του νάματα, «ὡς πηγὴ ἀνεξάντλητος, ἀντλουμένη» συνεχῶς καὶ «χεομένη», ἀλλὰ παραμένουσα ἐσαεὶ «ἀδαπάνητος», ποτίζει καὶ αὐξάνει πνευματικὰ τὰ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας. Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς Σαρακοστῆς στὶς ἱερὲς μονὲς ἀρχίζει ἡ καθημερινὴ ἀνάγνωση τῆς «Κλίμακος». Διαβάζουμε στὸ βιβλίο τοῦ Τριωδίου ἤδη ἀπὸ τὴν Καθαρὰ Δευτέρα, τὴν πρώτη μέρα τῆς νηστείας: «Καὶ εὐθὺς ἀναγιγνώσκομεν εἰς τὴν Κλίμακα». Καὶ λίγο παρακάτω: «Εἶτα γίνεται ἀνάγνωσις εἰς τὴν Κλίμακα». Τὸ βιβλίο σήμερα εἶναι ἤδη μεταφρασμένο σὲ γλώσσα ἁπλὴ καὶ μπορεῖ καὶ πρέπει ὁ κάθε Χριστιανὸς νὰ τὸ κάνει καθημερινὸ πνευματικό του ἐντρύφημα.

Ἂς παραθέσουμε ὅμως καὶ κάποιο πολύτιμο μαργαριτάρι ἀπὸ τὸν ἀκένωτο αὐτὸν θησαυρό. Ἀναφερόμενος στὴ μετάνοια καὶ τὴν ἐξομολόγηση ὁ ἅγιος Ἰωάννης, στέκεται στὸ λεπτὸ σημεῖο τῆς ντροπῆς ποὺ μᾶς κυριεύει, ὅταν πρόκειται νὰ φανερώσουμε τὰ ἁμαρτήματά μας στὸν πνευματικό. Αὐτὸ προέρχεται, λέει, ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια καὶ τὴν ἀλαζονεία μας. Καὶ τί κάνουμε; Παρουσιάζουμε τὰ ἁμαρτήματά μας μὲ πλάγιο τρόπο, σὰν νὰ τὰ ἔπραξε τρίτο πρόσωπο. Λέμε δηλαδή: Πάτερ, τί πρέπει νὰ κάνει κάποιος, ἂν πέσει στὸ τάδε ἁμάρτημα; Ὅμως εἶναι ἀδύνατο νὰ ξεφύγουμε ἀπὸ τὴν ἀπέραντη ἐκείνη αἰσχύνη (τῆς τελικῆς κρίσης καὶ τῆς αἰώνιας κόλασης), ἂν δὲν καταφρονήσουμε τώρα ἐδῶ τὴν (προσωρινή) αἰσχύνη τῆς ἐξομολόγησης.

Γύμνωνε, λοιπόν, γύμνωνε φανερὰ στὸν ἰατρὸ τὰ ψυχικά σου σφάλματα. «Εἰπὲ καὶ μὴ αἰσχυνθῆς, ἐμὸν τὸ τραῦμα, πάτερ, ἐμὴ ἡ πληγή». Ἀπὸ τὴ δική μου ραθυμία προκλήθηκε, ὄχι ἀπὸ ἄλλη αἰτία. Κανένας ἄλλος δὲν φταίει γι’ αὐτήν, οὔτε ἄνθρωπος, οὔτε σατανᾶς, οὔτε ἡ ἴδια ἡ σάρκα, οὔτε κάτι ἄλλο, «ἀλλ’ ἡ ἐμὴ ἀμέλεια». «Καὶ ἐξομολογούμενος, ὡς κατάδικος γίνου» μὲ κάθε τρόπο, «τῷ ἤθει, τῷ εἴδει καὶ τῷ λογισμῷ». Μὲ τὴ συμπεριφορά, μὲ τὴν ἐμφάνιση, μὲ τὸν λογισμό σου. Στάσου μπρὸς στὸν πνευματικὸ «εἰς γῆν νενευκώς», σκυφτός, βρέχοντας τὰ πόδια του, εἰ δυνατόν, μὲ δάκρυα, σὰν νὰ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός.

Ὁ διάβολος μᾶς ὑποβάλλει σὲ τρεῖς πειρασμοὺς σὲ σχέση μὲ τὴν ἐξομολόγηση:

(α). Ἢ μᾶς ἀποτρέπει τελείως ἀπὸ αὐτήν, νὰ μὴν ἐξομολογούμαστε καθόλου.

(β). Ἢ νὰ ἐξομολογούμαστε ἀναφερόμενοι σὲ τρίτο πρόσωπο, σὰν νὰ ἁμάρτησε κάποιος ἄλλος καὶ ὄχι ἐμεῖς.

(γ). Ἢ νὰ ἐξομολογούμαστε μέν, νὰ ρίχνουμε ὅμως σὲ ἄλλους τὸ φταίξιμο γιὰ τὶς δικές μας ἁμαρτίες.

(Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, Κλῖμαξ, Λόγος Δ΄, νε΄-νς΄. Βλ. καὶ Νικηφόρου Καλλίστου Ξανθοπούλου, Ἐξήγησις σύντομος εἰς τὴν Κλίμακα τοῦ Ἰωάννου, ἔκδ. Ἱ. Μητροπόλεως Νικοπόλεως, Πρέβεζα 2002, σ. 132).

Καλή, εὐλογημένη ἑβδομάδα! Καλὸ μήνα! Καλὴ Σαρακοστή!

Μέ λαμπρότητα ἑορτάσθη ἡ λαμπρά πανήγυρις τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, στήν Πάτρα.

Στά Ψηλά Ἁλώνια, ὃπου δεσπόζει ὁ μεγαλοπρεπής Ἀνδριάς τοῦ θρυλικοῦ Δεσπότη τῆς Πάτρας, Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανοῦ, κάτω ἀπό τήν σκιά τοῦ Ἐθνεγέρτου, ὑπεκλίθη Κλῆρος καί Λαός καί κατετέθησαν στέφανοι. Οἱ σκηνές ἦτο ἂκρως συγκινητικές μέ τόν Μητροπολίτη, τούς Ἂρχοντας, τούς Μαθητάς τῶν Σχολείων καί πλῆθος Λαοῦ, νά ὑποδέχωνται τό ἀντίγραφο τοῦ Λαβάρου τῆς Ἁγίας Λαύρας, νά ψάλουν τό «Αἰωνία ἡ μνήμη», γιά τόν λεβεντόψυχο Ἱεράρχη καί τούς ἂλλους ἀγωνιστάς ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος καί τόν Ἐθνικό Ὓμνο.

•Ἀνήμερα στήν Θεία Λειτουργία, στόν πανηγυρίζοντα Ἱερό Ναό Εὐαγγελιστρίας τῶν Πατρῶν, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος, ἐν πληθούσῃ Ἐκκλησίᾳ, ἐλειτούργησε καί ἐκήρυξε τόν θεῖο λόγο, γιά τήν διπλῆ μεγάλη Ἑορτή. «Ὀρθόδοξη πίστη καί Ἑλλάδα πορεύτηκαν καί πορεύονται μαζί. Οὐδείς δύναται νά ξεχωρίσῃ τά δύο αὐτά μεγέθη. Γι’ αὐτά πολέμησαν οἰ ἀδούλωτοι Ἓλληνες τετρακόσια καί πλέον χρόνια. Γι’ αὐτά ἒχυσαν τό αἷμα τους μυριάδες Πατέρων μας καί ἀδελφῶν μας, γιά νά ζοῦμε ἐμεῖς σήμερα ἐλεύθεροι. Ἂντεξαν γιατί ἀγωνίζονταν μέ τήν δύναμη τοῦ Σταυροῦ καί μέ τήν χάρη τῆς Παναγίας, τῆς ὁποίας τό περίπυστο εἰκόνισμα, στάθηκε τό μέγα φυλαχτό τοῦ Γένους μας...

Αὐτή τήν παρακαταθήκη πού μᾶς ἂφησαν πρέπει νά κρατήσωμε βαθειά φυλαγμένη στήν ψυχή μας, παρά τίς ὃποιες δυσκολίες, τήν ἀμφισβήτηση καί ἀκόμα τήν πολεμική πού δέχονται τά ζώπυρα τοῦ Γένους μας.

Καθώς βλέπομε καί μέσα στόν Ναό αὐτό, ἀλλά καί μετά ἀπό λίγο στήν παρέλαση θά δοῦμε τά παιδιά μας μέ περηφάνεια νά παρελαύνουν φορώντας τήν τιμημένη φορεσιά τῆς Πατρίδος καί κρατώντας τήν Ἑλληνική ἒνδοξο καί αἱματοβαμμένη Σημαία, δέν ἒχομεν ἁπλῶς δι’ ἐλπίδος, ἀλλά πιστεύομεν ἀκράδαντα ὃτι ὁ Λαός μας ἒχοντας στήν καρδιά του τά Ἱερά καί Ὃσια τοῦ Γένους θά πορευθῇ ἐλεύθερος ἓως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος».

«...Εἰς πεῖσμα ὃλων ὃσων ἠθέλησαν καί τήν ἱστορία νά παραχαράξουν καί τίς θυσίες τῶν Ἡρώων καί Μαρτύρων μας Κληρικῶν καί Λαϊκῶν νά ἀπομειώσουν.

Κρατῆστε ψηλά τῆς Λευτεριᾶς τά λάβαρα...» ἐτόνισε
ὁ Σεβασμιώτατος, ἐνῶ ἃπαντες ἒψαλαν λαμπρᾶ τῇ φωνῇ τόν Ἐθνικόν Ὓμνον.

Ἐν συνεχείᾳ ἐτελέσθη ἡ Δοξολογία ἐπί τῇ Ἐθνικῇ Ἑορτῇ, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου, παρουσίᾳ Πολιτικῶν, Στρατιωτικῶν καί λοιπῶν Ἀρχῶν καί πλήθος κόσμου καί ἀκολούθησε ἡ μεγαλειώδης καί λαμπρά Παρέλασις.

Τήν Κυβέρνηση ἐξεπροσώπησε ὁ Ὑφυπουργός Πολιτισμοῦ κ. Ἰάσων Φωτήλας.

•Τό ἀπόγευμα τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ὁ Σεβασμιώτατος ἐχοροστάτησε στόν μεθέορτο Ἑσπερινό, στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τῆς Εὐαγγελιστρίας καί ἐτέλεσε πάνδημα μνημόσυνα κατά τό Μοναστηριακό Τυπικό, ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν τῶν ἀοιδίμων καί μακαρίων ἀγωνιστῶν ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος, οἱ ὁποῖοι εὐκλεῶς ἀγωνίστηκαν καί ἡρωικῶς ἒπεσαν κατά τόν ἀπελευθερωτικόν ἀγῶνα τῆς Πατρίδος ἡμῶν ἀπό τόν Τουρκικό ζυγό. 

Στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Εὐαγγελιστρίας Πατρῶν, ἐτελέσθη ὁ μέγας Πανηγυρικός Ἑσπερινός ἐν πληθούσῃ Ἐκκλησίᾳ, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου προσκληθέντος πρός τοῦτο, ἐν ἀγάπῃ πολλῇ, ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν κ. Χρυσοστόμου, συγχορατοῦντος τοῦ οἰκείου Ἱεράρχου καί τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Κερνίτσης κ. Χρυσάνθου.

Τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου, προσεφώνησε μέ λόγους θερμούς, ἐν εὐχαριστίαις ἀπό καρδίας διά τήν ἀποδοχή τῆς προσκλήσεως, ὁ Σεβασμιώτατος Πατρῶν καί ἐτόνισε ὃτι ὁ φιλοξενούμενος Ἱεράρχης ἀποτελεῖ καθαρή καί διαγεύστατη θεολογική φωνή στήν ἐποχή μας, ἀκολουθώντας τούς Ἁγίους καί Θεοφόρους Πατέρας καί Διδασκάλους τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας.

Τόν θεῖο λόγο ἐκήρυξε θεολογικότατα ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος, ὁ ὁποῖος, μεταξύ τῶν ἂλλων, ἀνέφερε τά ἑξῆς:

«Ἡ ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου εἶναι ἡ ἀρχή τοῦ μυστηρίου τῆς θείας Ἐνανθρωπήσεως, πού χαρακτηρίζεται ἀκόμη καί μυστήριο τῆς θείας Οἰκονομίας, τό πῶς οἰκονόμησε ὁ Θεός τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση. Τιμᾶμε τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, διότι αὐτή ἡ ἕνωση ἔγινε στήν εὐλογημένη κοιλία της, γι' αὐτό καί λέγεται Θεοτόκος. Καί ἔτσι τιμᾶται ἀπό τήν Ἐκκλησία.

Ὁ ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης, ὁ ὁποῖος παρευρέθηκε μαζί μέ τόν ἅγιο Ἱερόθεο, τόν ἅγιο Τιμόθεο καί τούς Ἀποστόλους στήν Κοίμηση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, γράφει γιά τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ: «Καί τό πάσης θεολογίας ἐκφανέστατον ἡ καθ' ἡμᾶς Ἰησοῦ θεοπλαστία καί ἄῤῤητός ἐστί λόγῳ παντί καί ἄγνωστος νῷ παντί καί αὐτῷ τῷ πρωτίστῳ τῶν πρεσβυτάτων ἀγγέλων».

Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ («ἡ καθ' ἡμᾶς Ἰησοῦ θεοπλαστία») πού εἶναι τό ἐπιφανέστερο γεγονός ὅλης τῆς θεολογίας, εἶναι ἄρρητη στόν λόγο καί ἄγνωστη στόν νοῦ, ἀκόμη καί στόν πρῶτο ἀπό τούς ἀνωτάτους ἀγγέλους. Γνωρίζουμε ὅτι ἐνηνθρώπησε ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀλλά δέν μποροῦμε νά κατανοήσουμε λογικά αὐτό τό μυστήριο.

Συνεχίζει ὅτι αὐτό τό γεγονός τό παραλάβαμε μέ μυστικό τρόπο, ἀλλά ἀγνοοῦμε τό πῶς διαπλάστηκε ἀπό τά παρθενικά αἵματα μέ διαφορετικό τρόπο ἀπό τόν κατά φύση νόμο καί πῶς πέρασε ἀβρόχως τήν ὑγρή καί ρευστή οὐσία μέ τά πόδια πού ἔχουν σωματικό ὄγκο καί ὑλικό βάρος, καί ὅλα τά ἄλλα πού ἀνήκουν στήν ὑπερφυῆ φυσιολογία τοῦ Ἰησοῦ.

Ἔπειτα γράφει ὅτι αὐτό τό θέμα τό συζήτησε μέ τόν κλεινό καθηγητή του Ἱερόθεο, ὁ ὁποῖος τό παρέλαβε ἀπό τήν ἔρευνα πού ἔκανε, τό μυήθηκε ἀπό κάποια θεία ἔμπνευση καί ὄχι μόνον τά ἔμαθε, ἀλλά ἔπαθε τά θεῖα, ἔπειτα ἀπό πολλή ἄσκηση καί τά κατέγραψε στό σύγγραμμά του «Θεολογικές Στοιχειώσεις».

Αὐτό εἶναι σημαντικό, γιατί ἡ Ἐκκλησία θεολογεῖ γιά τόν Χριστό καί τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο μέ ἕναν τρόπο ἀποφατικό. Γιά τόν Χριστό ἀποφάνθηκε ὅτι οἱ δύο φύσεις ἑνώθηκαν «ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως, ἀχωρίστως», καί γιά τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο ὅτι συνέλαβε, κυοφόρησε καί γέννησε τόν Χριστό «ἀσπόρως, ἀκόπως, ἀφθόρως». Χρησιμοποίησε ἀποφατικές ἐκφράσεις γιά νά δηλώση ὅτι εἶναι μυστήριο. Αὐτό ὅμως δέν εἶναι ἀγνωστικισμός, ἀφοῦ οἱ ἅγιοι βιώνουν τά ἀποτελέσματα πού εἶναι ἡ θέωση καί γίνονται θεούμενοι.

Αὐτή εἶναι ἡ θεολογία τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως. Καί ὅμως πολλοί τήν πλησιάζουν στοχαστικά, λογικά καί φανταστικά καί μέ τήν βία πού ἀσκεῖ ἐπάνω στίς ἱερές εἰκόνες τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἡ λεγόμενη μοντέρνα τέχνη.

Ἐμεῖς πλησιάζουμε αὐτό τό μυστήριο μέ σιωπή, μέ δοξολογία, μέ προσευχή. Στεκόμαστε μέ εὐλάβεια μπροστά στήν εἰκόνα, ἀνάβουμε τό κεράκι μας, προσευχόμαστε, κάνουμε τόν σταυρό μας, ἀσπαζόμαστε τήν εἰκόνα καί ἡ τιμή μας ἀνάγεται στό πρωτότυπο καί ἀναφωνοῦμε: «Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι».