Άγιος Ιωάννης Πατρών

Τετάρτη 24 Απριλίου 2024

Ἡ Πάτρα τιμᾶ τήν μνήμη τῶν 10.000 καί πλέον, σφαγιασθέντων Πατρέων, τό 1821.

10:59 μ.μ. |

Ἡ Πάτρα τιμᾶ τήν μνήμη τῶν 10.000 καί πλέον σφαγιασθέντων Πατρέων, ἀπό τίς βαρβαρικές τουρκικές ὀρδές τοπῦ Γιουσούφ Πασᾶ, ἀπό τήν Κυριακή τῶν Βαΐων (3 Ἀπριλίου )1821, ἓως καί τήν Μεγάλη Παρασκευή τοῦ ἰδίου ἒτους.

Ἡ μνήμη αὐτή ζωντάνεψε τά τελευταῖα ἒτη, ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν καί προσωπικά τοῦ ἰδίου τοῦ Μητροπολίτου Χρυσοστόμου, ὁ ὁποῖος ἐστήριξε τήν πρωτοβουλία τῶν νέων τοῦ Συλλόγου «Μωραΐτες ἐν Χορῷ» πού μέ ἐνθουσιασμό καί παλμό ξαναζωντάνεψαν ἱστορικές μνῆμες καί θύμησες στήν Πάτρα.

Μέ πρωτοβουλία τοῦ Σεβασμιωτάτου ἐστήθη στόν αὒλειο χῶρο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, μνημεῖο δόξης καί τιμῆς γιά τούς μαχαίρᾳ, ἰκριώμασι, σούβλαις καί ἂλλοις φρικτοῖς βασάνοις καί μαρτυρίαις φονευθέντας ὑπό τῶν βαρβάρων Τούρκων, Πατρινούς Κληρικούς καί Λαϊκούς καί ὡρίσθη ὡς ἡμέρα μνήμης τους, ἀπό τήν Ἀποστολική Μητρόπολη τῶν Πατρῶν, ἡ Ε’ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ἑκάστου ἒτους, ὡς πλησιεστέρα Κυριακή, μέ τήν Κυριακή τῶν Βαΐων, ὃτε ἂρχισε ἡ φρικτή σφαγή τῶν χιλιάδων Πατρινῶν τό 1821.

Κατόπιν ἐγγράφου αἰτήματος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν κ.κ. Χρυσοστόμου, πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, καθιερώθη ἐπισήμως μέ Ἀπόφασιν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ἡ Ε’ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, κάθε χρόνο, ὡς ἡμέρα μνήμης καί τιμῆς γιά τούς 10.000 σφαγιασθέντας, ἀπό τούς Τούρκους, Πατρινούς.

Οἱ ἑορταστικές ἐκδηλώσεις πραγματοποιοῦνται τό Σάββατο, 20.4.2024 καί τήν ἑπομένην ἡμέρα, Κυριακή Ε’ τῶν Νηστειῶν.

●Τό Σάββατο τό ἀπόγευμα, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος καί οἱ Ἱερεῖς τῆς πόλεως ἐτέλεσαν «τρισάγιο», ἐνώπιον τῆς προτομῆς τοῦ ἣρωος Ἰωάννου Παπαδιαμαντοπούλου, στά Ταμπάχανα Πατρῶν καί ἐν συνεχείᾳ λιτανευτικά, μέ ἐπικεφαλῆς τόν Μητροπολίτη καί βαστάζοντας τήν ἱερά Εἰκόνα τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, Ἱερεῖς, Πατριωτικοί Σύλλογοι καί πλῆθος Λαοῦ, ἒφθασαν στήν Πλατεία Ἁγίου Γεωργίου Πατρῶν, ὃπου ἀνεπέμφθη δέησις καί ἐξεφωνήθη ὁ πανηγυρικός ἀπό τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομο καί κατετέθησαν στέφανοι.

Τήν ἑπομένην ἡμέραν Ε’ τῶν Νηστειῶν οἱ ἑορταστικές Ἐκδηλώσεις θά πραγματοποιηθοῦν στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου Πατρῶν.

Ὁ Σεβασμιώτατος στήν ὁμιλία του εἶπε μεταξύ τῶν ἂλλων:

ΟΜΙΛΙΑ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΤΡΩΝ κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ. ΣΑΒΒΑΤΟ, 20 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2024.

ΜΝΗΜΗ 10.000 ΠΑΤΡΕΩΝ ΣΦΑΓΙΑΘΕΝΤΩΝ ΥΠΟ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ.

Στεκόμαστε γιά μιά ἀκόμη φορά, στό χῶρο τόν ἃγιο καί ἱερό, ὃπου ἒστησαν οἱ πόδες, Δεσπότη λεοντόκαρδου, πού κράτησε στά χέρια του, ὂχι μόνο τό Λάβαρο τό ἒνδοξο καί τιμημένο τῆς Ἁγίας Λαύρας, ὂχι μόνο τήν Σημαία τοῦ ἀγῶνος, ἀλλά κράτησε τήν Ἑλλάδα ὁλάκερη καί στούς ὣμους του, τούς στιβαρούς σήκωσε τοῦ Γένους τό Σταυρό καί ξεσήκωσε σέ παλλαϊκό συναγερμό γιά τήν ἀποτίναξη ζυγοῦ μαρτυρικοῦ καί σκλαβιᾶς ἀσήκωτης 400 ἐτῶν.

Τόν ἀκοῦμε νά φωνάζῃ μέ τήν βροντερή φωνή του πού ἒβγαινε μέσα ἀπό τά ἀδούλωτα σπλάγχνα του «Ἐλευθερία ἢ θάνατος» καί νά ὑψώνῃ τό ἀνάστημά του μπροστά στίς ξένες δυνάμεις, λέγοντάς τους ὃτι εἶναι χρέος τους νά βοηθήσουν τήν Ἑλλάδα, πού τούς δίδαξε πολιτισμό καί ἀνθρωπιά.

Αὐτή ἡ φωνή του διεπέρασε τούς αἰῶνες καί θά ἀκούεται ἐλεγκτική μέχρι τῆς συντελείας τοῦ κόσμου, πρός κάθε ἐπίβουλο καί ψεύστη ἒναντι τῶν ἀπαραγράπτων δικαίων τῆς Ἑλλάδος καί ἒναντι τῶν ἀγώνων της γιά τήν διατήρηση τῆς ἰδιοπροσωπείας της, τῆς παράδοσής της ἀτόφιας καί τῆς Ἑλληνορθόδοξης ἰδιοπροσωπίας της.

Αὐτή ἡ περίφημη διακήρυξη, πού ἦλθε μετά ἀπό ἐκείνη τῆς Ἁγίας Λαύρας, αὐτό τό περίφημο μανιφέστο, ἐνόχλησε τόσο πολύ τούς ξένους, γιατί πυροδότησε τίς καρδιές καί ξεσήκωσε τούς σκλάβους ἐναντίον τῶν ἐπιβούλων καί βαρβάρων τόσων αἰώνων.

Δέν ἂντεξαν τήν λεβεντιά, τήν ἑνότητα τότε, τό ἀγωνιστικό φρόνημα καί ἒκρυψαν τό πρόσωπο, πίσω ἀπό τό ἐπίπλαστο προσωπεῖο, ὃπως ἒκαναν διαχρονικά καί κάνουν καί σήμερα.

Θέλησαν τότε μιά Ἑλλάδα σκλάβα, γιά νά προωθοῦν τά δικά τους ἀποικιακά συμφέροντα καί συνέπραξαν μέ τούς βαρβάρους, ὣστε νά καταπνίξουν, ὡς ἐνόμισαν τήν ἀντίσταση τοῦ Λαοῦ μας, ὁ ὁποῖος γεννήθηκε μαζί μέ τήν ἐλευθερία καί πορεύτηκε πάντοτε μέ τά ἐλεύθερα ὁράματα.

Δέν εἶχαν περάσει παρά μόνο λίγες ἡμέρες ἀπό τόν ξεσηκωμό τῶν Πατρινῶν, πού ἒκλεισαν τούς Τούρκους στό κάστρο καί ὡδηγοῦσαν τήν πόλη στήν Ἐλευθερία, ὃπως συνέβη καί μέ τίς ἂλλες πόλεις τῆς Πελοποννήσου. Ἡ πονηρία τοῦ Γκρήν, τοῦ Ἂγγλου Προξένου, τό μῖσος γιά τήν ἒνδοξη καί αἱματοβαμμένη Ἑλλάδα, ἡ διπλωπροσωπεία καί ἡ μπαμπεσιά, ἒφεραν τόν Γιουσούφ Πασᾶ στήν πόλη τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, τήν κατέπνιξε στό αἷμα καί τήν παρέδωσε στήν φωτιά.

Τό αἷμα χύθηκε ποτάμι καί ἒφτασε ὡς τή θάλασσα καί τήν ἒβαψε κόκκινη. Τά κεφάλια τῶν Πατρινῶν κείτονταν κατά γῆς καί ἒγιναν παίγνια στά πόδια τῶν βαρβάρων καί ἀπολίτιστων σφαγέων Ἀνατολιτῶν, φρικτῶν ἀπογόνων τοῦ αἱμοσταγοῦς Μωάμεθ.

Περισσότεροι ἀπό τούς μισούς κατοίκους τῆς πόλεως, φρικτοῖς μαρτυρίοις καί βασάνοις, ἐτελειώθησαν, ἀκολουθώντας τόν δρόμο τῶν ἡρώων καί μαρτύρων ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος. Τό αἷμα τοῦ Παπα-Γιώργη τῆς Ἀλεξιώτισσας ἀχνίζει μέχρι σήμερα μπροστά στήν Ἁγία Τράπεζα τῆς Ἐκκλησιᾶς, ὃπου ὁ Λειτουργός τοῦ Θεοῦ προσφέρθηκε ὁλοκαύτωμα στό φοβερό τρισάγιο.

Κορίτσια σάν τά κρίνα καί τά γάργαρα νερά, ἀτιμώθησαν ἀπό τούς φαύλους καί ἂξεστους καί ἐσύρθησαν στά σκλαβοπάζαρα τῆς Ἀνατολῆς. Ἂωρα ἀγόρια ἐπωλήθησαν ὡς δοῦλοι στῆς ἀραπιᾶς τά φοβερά παζάρια.

Οἱ ἱστορικοί τῆς ἐποχῆς, φρικιῶντες παραδίδουν τίς φρικτές καί ἀνείπωτες σκηνές, πού ὃμοιές τους μάτι ἀνθρώπινο δέν εἶδε καί νοῦς οὐδέποτε ἐφαντάσθη.

Ναοί ἐρημώθησαν καί στό πῦρ παρεδόθησαν, σπίτια ἒμειναν ἐρείπια, μνήματα κατεσκάφησαν καί ἀκόμα φτάνει μέχρις ἡμῶν ἡ κάπνα ἀπό τά φρικτά συντρίμμια πού ἂφησε ἡ μανία τῶν βαρβάρων, ἀνακατεμμένη μέ τήν προδοσιά, τήν πονηρία καί χαιρεκακία τῶν ξένων.

Τί κι’ ἂν τήν ἂλλην ἡμέραν, ἐπεσκέφθησαν στόν ὀντά του τόν Γιουσούφ Πασᾶ, γιά νά «μεσιτεύσουν» νά σταματήσῃ τίς σφαγές! Πιστεύομεν ὃτι τό θέαμα, νά περνοῦν οἱ σφαγεῖς μπροστά στόν φρικτό ἀρχιθύτη κρατώντας στά χέρια τους κομμένα κεφάλια Πατρινῶν καί τό αἷμα νά στάζῃ στά ἀπαίσια πόδια του, μᾶλλον τούς ἡδόνιζε, παρά τούς προκαλοῦσε φρίκη.

Ἀλήθεια, πῶς ἂντεξαν τόσο πόνο καί κραυγές τῶν φονευθέντων, ἀλλά καί ὃσων ἀπέμειναν, πού προσπαθοῦσαν νά σωθοῦν πέφτοντας στά νερά τοῦ Πατραϊκοῦ, γιά νά βροῦν τόπο, νά τούς ξενήσῃ; Τό αἷμα τῶν 10.000 Πατρέων, τοῦ μισοῦ καί πλέον πληθυσμοῦ τῆς Πάτρας τότε, ἐπί τάς κεφαλάς των κεῖται καί ἐπί τάς κεφαλάς τῶν τέκνων αὐτῶν, θά κεῖται ἓως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος.

Τό αἷμα πότισε τή γῆ, τά σώματα τῶν ἡρώων ἒγιναν σπόρος ἱερός καί τά εὐώδη ἂνθη τῆς ἐλευθερίας ἐβλάστησαν. Οἱ ἀγῶνες ἐλίπαναν τήν μαρτυρική γῆ, οἱ Ἐκκλησιές ἀναστήθηκαν, οἱ καμπάνες τό νικητήριο σάλπισμα ἢχησαν, τά σπίτια ξανακτίστηκαν, οἱ νεκροί ἐκ τῶν μνημάτων ἀνέστησαν. Τό πέρασμα ἒγινε, τό Πάσχα ὁλόφωτο γιορτάστηκε. Ὁ Γερμανός μαζί μέ ὃσους ἀπέμειναν ἒψαλε ἀπό τό Μοναστήρι τοῦ Ὀμπλοῦ τό Χριστός Ἀνέστη. Τό Λάβαρο καί οἱ Σημαῖες κυμάτισαν στόν ἐλεύθερο ἀέρα. Τά κάστρα τῆς σκλαβιᾶς ἒπεσαν. Ὁ Ἃγιος Ἀνδρέας, ξαναχτίστηκε, ἡ Βαγγελίστρια μάρτυρας τῆς εὐγνωμοσύνης τοῦ Λαοῦ τῶν Πατρέων, πρός τήν Ὑπέρμαχο Στρατηγό καλεῖ μέ νικητήριο σάλπισμα στῆς Λευτεριᾶς τό πανηγύρι. Ἡ Χρυσο-Παντάννασα διαλαλεῖ τό πεῖσμα τῶν ἀδούλωτων Πατρέων καί ὃλων τῶν Ἑλλήνων νά στήνουν τρόπαια νίκης πάνω στά ὃποια ἐρείπια καί συντρίμμια, ἠθέλησαν νά ἀφήσουν τῶν σφαγέων τά χέρια. Ὁ Παντοκράτορας θά δίνῃ τό μολύβι τῶν πολλῶν του τρούλων γιά νά ἠχοῦν τά κανόνια καί οἱ σάλπιγγες τῆς λευτεριᾶς καί νά γραφοῦν καί νά γράφωνται σελίδες δόξης καί τιμῆς.

Ἡ Ἁγιαλεξιώτισσα θά κρατάῃ ὡς θησαυρό τοῦ Παπά της τά ράσα βουτηγμένα στό αἷμα καί θά διαλαλῆ ὃτι οἱ Ἓλληνες πέτυχαν τῆς λευτεριᾶς τό θαῦμα, δίδοντας τήν ζωή τους.

Δεσποτάδες,-Παπάδες καί καλόγεροι, γραμματισμένοι καί ἀγράμματοι, πρόκριτοι καί πᾶσα ἂλλη ψυχή, ἂνδρες καί γυναῖκες, σέ στεριά καί θάλασσα ἒγιναν ἓνα σῶμα μιά ψυχή γιά νά κάνουν δοξασμένη τή γῆ τῶν πατέρων τους καί νά τήν παραδώσουν σέ μᾶς ἀτόφια καί ἀκηλίδωτη, ἀδούλωτη καί περήφανη.

Κι ὃσες φορές κράτησαν στίς καρδιές τους οἱ Ἓλληνες αὐτή τήν εὐχή καί τήν παρακαταθήκη, αὐτή τήν κληρονομιά καί τήν διαθήκη τῶν προγόνων τους, μεγαλούργησαν. Ὃσες φορές ξεστράτησαν, ἒκλαψαν εἰς ἐρείπια φοβερά. «Κι ἂν εἲμασταν λίγα χρόνια ἀκόμα μονιασμένοι, θά εἲχαμε πάρει καί τήν Κωνσταντινούπολη», ὃπως εἶπε ὁ ἀοίδιμος Κολοκοτρώνης, στούς μαθητάς τῆς Ἀθήνας, μιλώντας τους στήν Πνύκα.

●Πέρασαν τά χρόνια, ἡ Πάτρα ἒγινε καί πάλι ὁ ὠραῖος τῆς Ἑλλάδος ὀφθαλμός.

Ἡ χαρά ἐκάλυψε τῆς λύπης τά δάκρυα.

Ὁ ἣλιος ἐκάλυψε τό ἒρεβος καί τόν φόβο τῆς νυκτός.

Ἡ πρόοδος ἐθεράπευσε τίς πληγές τῶν φρικτῶν ἐρειπίων.

Οἱ Πατρινοί ὓψωσαν Ναό στόν Πολιοῦχο, ζηλευτό καί περιάκουστο σέ ὁλόκληρο τόν κόσμο.

Ὃμως ἡ λήθη ἒκανε κι αὐτή τήν δουλειά της καί θέλησε νά πάρῃ τό δικό της μερίδιο. Πέρασαν χρόνια. Οἱ ἱστορικές σελίδες, φύλαξαν κρυμμένη στοργικά τήν ἀλήθεια καί ἀτόφια τά γεγονότα, γραμμένα μέ τό αἷμα καί τό πνεῦμα τῶν χιλιάδων, σφαγιασθέντων, ἀνασκολωπισθέντων, ἐξανδραποδισθέντων Πατρινῶν.

Δειλά καί ἁπλᾶ, πολύ ταπεινά γινόταν τό μνημόσυνο, τοῦ Ἐθνομάρτυρα Παπα- Γιώργη τῆς Ἀλεξιώτισσας, μέ μόνους τούς Παπάδες τῆς Ἐκκλησιᾶς κάθε χρόνο τήν Κυριακή τῶν Βαΐων καί στεφάνι κατετίθετο μπροστά στό Μνημεῖο πού ὓψωσε γιά τοῦ Παπᾶ τήν ἡρωική θυσία ἡ Ἀχαϊκή Ἑταιρεία Πατρῶν (Ἱστορική καί Ἐθνολογική Ἑταιρεία ὡς ὀνομάζεται σήμερα) ἀποτίουσα φόρον τιμῆς καί εὐγνωμοσύνης στόν ἣρωα καί μάρτυρα Ἱερέα.

Ὃμως ἂν ἰσχύῃ τό «οὐδέν κρυπτόν ὑπό τόν ἣλιον» καί ἐάν ἡ πραγματικότητα βεβαιώνει ὃτι ὁ Θεός τούς μάρτυρες αὐτοῦ καί μέ παρέλευσιν αἰώνων φανερώνει κατά τό σχέδιον Αὐτοῦ τό σωτήριον καί τήν θείαν Οἰκονομία, τό αὐτό ἲσχυσε καί γιά τά ἐθελόθυτα σφάγια, τά θύματα τῆς Τουρκικῆς βαρβαρικῆς θηριωδίας πού λίπαναν μέ ποταμούς αἱμάτων τήν γῆ, πού πρῶτος πότισε μέ τό δικό του αἷμα ὁ Πρωταπόστολος Ἀνδρέας.

Ἡ σπίθα, ἡ κρυμμένη στή στάχτη, ἡ δόξα ἡ κρυμμένη στίς σελίδες τῶν βιβλίων τῆς ἱστορίας, ἒγιναν φλόγα καί τίς καρδιές τῶν νεωτέρων Πατρινῶν, ἀπογόνων ἡρώων καί μαρτύρων ἒφλεξαν καί ἦλθαν νά προσθέσουν σφρῖγος καί ἐνθουσιασμό καί στίς δικές μας καρδιές. Κοντά στήν λαμπρή ἀναβίωση τῆς μνήμης τοῦ Παπα- Γιώργη, τήν θυσία του ὁποίου καί τῶν ἂλλων Πατρινῶν, τῶν προμνημονευθέντων θυμάτων τῆς τουρκικῆς θηριωδίας πού ἐκάναμε μέ τήν ἒλευσή μας στήν πόλη τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, στήν Ἀλεξιώτισσα, μέ Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία καί ἱερά Μνημόσυνα, πρόσθεσαν τήν δική τους πρωτοβουλία, τήν ὁποία υἱοθετήσαμε καί μέ συγκίνηση καί ἐνθουσιασμό, ὑπό τήν αἰγίδα μας περιεβάλαμε καί τόν παλμό τους καί τό σφρῖγος καί τίς ἐνέργειές τους ἐνισχύσαμε, ὣστε νά ξαναζωντανέψῃ ἡ ἡρωική τῶν προγόνων μας θυσία καί τό χρέος καί ἡ εὐγνωμοσύνη νά ἀποδοθῇ καί νά ἀποδίδεται, μέ πορεῖες μνήμης καί δρόμους θυσίας καί δεήσεις καί μνημόσυνα, τόσο μπροστά στήν προτομή τοῦ ἀγνοῦ καί ἀνιδιοτελοῦς, τοῦ μεγάλου ἣρωος, Ἰωάννου Παπαδιαμαντοπούλου, στά Ταμπάχανα, ὁ ὁποῖος καί τήν περιουσία του ὑπέρ Πατρίδος διέθεσε καί τήν ζωή του γιά τήν ἐλευθερία τοῦ Γένους προσέφερε, καταλιπών τό αἷμα του στό μυριοδόξαστο Μεσσολόγγι, ἀλλά καί προσευχές καί ἒκφραση τιμῆς σέ τοῦτο τό μνημεῖο πού ἡ εὐγνωμοσύνη τῶν Πατρέων ἒστησε γιά τόν Δεσπότη τῶν Πατρῶν, τόν Ἐθνεγέρτη Γερμανό καί τούς συναγωνιστάς του Κληρικούς καί Λαϊκούς, Προκρίτους καί τούς ἂλλους Ἓλληνες, πού ἓνωσαν τίς καρδιές τους καί τήν ρωμαλαιότητα τῶν δυνάμεών τους, γιά τήν πίστη καί τήν πατρίδα.

Εὐγνωμόνως γιά μιά ἀκόμη φορά εὐχαριστῶ τόν Σύλλογο «Μωραΐτες ἐν Χορῷ», τά ἀγόρια καί τά κορίτσια, οἱ ὁποῖοι ὂχι μόνο τήν θυσία τῶν 10.000 καί πλέον Πατρινῶν τιμοῦν καί εἰς πανηγυρισμόν συνεγείρουν, ἀλλά καί τήν ἀναπαράσταση, τῆς ὑψώσεως τῆς Σημαίας καί τῆς ὁρκωμοσίας ἀπό τόν Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανό, στόν ἁγιασμένο αὐτό τόπο κάθε χρόνο ἀναβιώνουν.

Εὐχαριστῶ ἀπό τήν θέση αὐτή καί μέσα ἀπό τήν καρδιά μου, ὃλους τούς Πατριωτικούς Συλλόγους ἀπό τήν Πάτρα καί ἀλλοῦ, πού ἢλθατε ἀπόψε γιά νά τιμήσουμε τούς ἣρωας καί μάρτυρας Πατρινούς προγόνους μας, ἀλλά καί ὃλους ὃσοι εὐκλεῶς ἀγωνίστηκαν καί ἡρωικῶς ἒπεσαν ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος.

Προκειμένου αὐτός ὁ ἑορτασμός νά ἑδραιωθῇ καί νά παγιωθῇ στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων, ὁρίσαμε νά πραγματοποιῆται κατ’ ἒτος τήν Ε’ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, μιά Κυριακή πρό τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων, ἀφοῦ ἡ σφαγή τῶν Πατρέων, ἂρχισε τήν Κυριακή τῶν Βαΐων 1821 καί διήρκεσε μέχρι καί τήν Μεγάλη Παρασκευή τοῦ ἒτους ἐκείνου.

Στόν αὒλειο δέ χῶρο τοῦ μεγαλοπρεποῦς Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Πολιούχου τῶν Πατρῶν, ἡ Ἱερά Μητρόπολις, ἒστησε μνημεῖον δόξης, ἀφ’ ἑνός μέν γιά νά τιμηθοῦν οἱ ἣρωες, ἀφ’ ἑτέρου δέ γιά νά διδάσκωνται οἱ ἐπιγενόμενοι.

Πρός περαιτέρω δέ ἀνάδειξιν καί κατωχύρωσιν αὐτοῦ τοῦ
ἑορτασμοῦ, μέ αἲτημά μας πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, προκαλέσαμε Συνοδικήν Ἀπόφασιν, ὣστε ἐπισήμως πλέον νά ἑορτάζεται ἡ μνήμη τῶν φρικτοῖς μαρτυρίοις τελειωθέντων Πατρέων, ὑπό τῶν βαρβαρικῶν ὀρδῶν τοῦ Γιουσούφ Πασᾶ.

Ἀγαπητοί μου, οἱ Ἓλληνες ἦταν τότε λίγοι ὃμως τόσο πολλοί.

Ἦταν ἀδύναμοι ὑλικά, ὃμως τόσο δυνατοί ψυχικά.

Ἦταν ἀγωνισταί μέ λιανοντούφεκα, ἐναντίον μιᾶς ὁλόκληρης αὐτοκρατορίας. Ὃμως ὓψωσαν τά στήθη τους γιά τήν ἐλευθερία τῆς Πατρίδος μας.

Δέν εἶχαν οὒτε τά ἀπαραίτητα γιά νά ζήσουν καί ὃμως δέν πούλησαν τά πρωτοτόκιά τους, ἀντί πινακίου φακῆς, ὃπως δυστυχῶς πράττομε σήμερα.

Δέν εἶχαν οὒτε τά ἀπαραίτητα νά μεγαλώσουν τά παιδιά τους καί ὃμως, ἦταν πολύτεκνοι γιά νά μήν ἐξαφανισθῇ ἡ σειριά μας, τό Ἒθνος μας, ἐν ἀντιθέσει μέ τούς σημερινούς Ἓλληνες πού βιώνομε τό ὀξύτατο δημογραφικό πρόβλημα στή χώρα μας.

Ὑπερασπιζόμενοι 400 χρόνια καί γιά ἂλλες περιοχές 500 τά ἱερά καί τά ὃσιά μας καί τήν ὑπόσταση τήν πνευματική καί γεωγραφική τῆς Πατρίδος μας, ὑπερασπίζοντο καί αὐτήν ταύτην τήν ὑπόστασιν τῆς Εὐρώπης, ἡ ὁποία σπανίως ἢ καί καθόλου ἀνεγνώρισε αὐτήν τήν ὑψίστης σημασίας προσφοράν τῆς Ἑλλάδος καί πάντοτε ἐπιλήσμων ἐφάνη αὐτῆς τῆς ὀφειλῆς. Ὃμως δυστυχῶς σέ λίγο θά θρηνῇ διά τά φρικτά ἀποτέσματα τῆς μουσουλμανοποιήσεώς της.

Παιδιά μου εὐλογημένα,

Δέ μᾶς φοβίζει τίποτα σήμερα περισσότερο ἀπό τήν ἀδράνεια καί ἀδιαφορία, ἡ ὁποία διακατέχει τούς νεοέλληνες.

Τήν εὐθύνη ἒχομε ὃλοι μας, γιατί ἀνεχτήκαμε τόσα χρόνια, ἀδιαμαρτήρητα, αὐτή τήν ὀργανωμένη καί ἐνορχηστρωμένη προσπάθεια, ἀπαξιώσεως τῶν πάντων, στό ὂνομα μιᾶς ἲδεοληψίας καί μιᾶς κουλτούρας ἡ ὁποία οὐδεμίαν σχέσιν ἒχει μέ τίς ρίζες καί τούς ἀγῶνες τοῦ Ἒθνους μας.

Ὂμως ποτέ δέν εἶναι ἀργά.

Ἡ φωνή τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Παύλου καί δι’ αὐτή τήν περίπτωση εἶναι ἐπίκαιρη.

«Ὣρα ἡμᾶς ἢδη ἐξ’ ὓπνου ἐγερθῆναι».(Ρωμ, ΙΓ, 11)

Καιρός νά ξυπνήσωμε.

Καιρός νά βροῦμε τόν χαμένο ἐνθουσιασμό.

Καιρός νά μελετήσωμε τήν ἱστορία μας.

Καιρός νά ἀγωνιστοῦμε γιά τά δίκαια τῆς Πατρίδος μας.

Καιρός νά ἀποτινάξωμε τόν ὁποιοδήποτε ζυγό καί τήν ὃποια σκλαβιά ἐπιχειροῦν νά μᾶς ἐπιβάλλουν.

Καιρός νά βροντοφωνάξωμε ὂχι μόνο μέ τό στόμα, ἀλλά ἀπό τῆς καρδιᾶς μας τά τρίσβαθα.

Ζήτω ἡ Ἑλλάδα!

Ζήτω ἡ Πάτρα μας, μέ τά ἀγωνιστικά της νειάτα.

0 σχόλια

ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΑΝ ΟΙ ΕΟΡΤΕΣ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ 10.000 ΣΦΑΓΙΑΣΘΕΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΠΑΤΡΙΝΟΥΣ, ΤΟ 1821.

10:59 μ.μ. |

● Τήν Κυριακή 21 Ἀπριλίου, Ε’ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ἐτελέσθη Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία στόν Ἱερό Ναό τοῦ Πολιούχου τῶν Πατρῶν, Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν κ.κ. Χρυσοστόμου, ὁ ὁποῖος ἒκανε συγκινητική ἀναφορά στήν θυσία τῶν 10.000 χιλιάδων καί πλέον Πατρέων, σφαγιασθέντων τό 1821 καί ἀνέγνωσε τήν Ἀπόφαση τῆς
Ἱερᾶς Συνόδου, γιά τόν ὁρισμό τοῦ Ἐπισήμου Ἑορτασμοῦ, ἐκφράσας τίς θερμές καί εὐγνώμονες εὐχαριστίες του πρός τόν Μακαριώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμον καί τούς Σεβασμιωτάτους Συνοδικούς Ἀρχιερεῖς.

Ἐν συνεχείᾳ, ἐτελέσθη τό πάνδημο μνημόσυνο τῶν Σφαγιασθέντων καί τέλος, μπροστά στό μνημεῖο πού ἐστήθη πρός τιμήν τους, ἀνεπέμφθη ἐπιμνημόσυνη δέηση καί ὁ Σεβασμιώτατος κατέθεσε δάφνινο στεφάνι ἐκ μέρους τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου καί τοῦ εὐσεβοῦς Λαοῦ τῆς Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως τῶν Πατρῶν.

Στό ἱερό Μνημόσυνο παρέστη καί ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Κερνίτσης κ. Χρύσανθος, ὁ ὁποῖος προσῆλθε ἀπό ἂλλον Ἱερόν Ναόν, ὃπου ἐλειτούργησε.

Στούς ἑορτασμούς συμμετεῖχαν Ἐκπρόσωποι Πολιτικῶν καί Στρατιωτικῶν Ἀρχῶν καί Φορέων καί πλῆθος κόσμου.

Συγκινητική ἦτο ἡ παρουσία τῶν Πατριωτικῶν Συλλόγων, μέ τίς Ἐθνικές Ἐνδυμασίες, μέ τίς Σημαῖες καί τά Λάβαρα.

«ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΠΑΤΡΕΩΝ ΠΟΥ ΣΦΑΓΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΤΟ 1821».

Τοῦ
Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν
κ.κ. Χρυσοστόμου.

Ἀγαπητοί μου,

Τήν Κυριακή τῶν Βαΐων τοῦ 1821 βάφτηκε τό ἁγιασμένο, ἀπό τήν θυσία τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, χῶμα τῶν Πατρῶν, μέ τό αἷμα χιλιάδων Πατρέων, οἱ ὁποῖοι φρικτῷ καί μαρτυρικῷ θανάτῳ διά πυρᾶς καί μαχαίρας ἐτελειώθησαν ἀπό τούς αἱμοσταγεῖς καί βαρβάρους Τούρκους κατακτητάς.

Πολλοί ἐπωλήθησαν ὡς δοῦλοι καί ἂλλοι ἐξεπατρίσθησαν, ἀφήνοντας πίσω τους, ἀποκαΐδια καί τά μαρτυρικά σώματα τῶν ἰδικῶν τους ἀνθρώπων.

Οἱ σφαγές συνεχίστηκαν καί τίς ἑπόμενες ἡμέρες τοῦ ἒτους ἐκείνου, τοῦ 1821 δηλαδή. Τό αἷμα ἒρρεε ποταμηδόν ἀπό τήν Κυριακή τῶν Βαΐων ἓως καί τήν Μεγάλη Παρασκευή.

Ὁ Ἰ.Φιλήμων ἀναφέρει: «...Αἱ παραλίαι, οἱ ἁγροί καί οἱ χάνδακες τῆς πεδιάδος ἐπληρώθησαν ἀνδρῶν, γυναικῶν καί παιδίων. Ὃποιον οἱ Τοῦρκοι συνελάμβανον ἢ κατακρεούργουν ἢ ἒρριπτον χαμαί καί ἒσφαττον ὡς ζῶον. Τά θυσιαστήρια τοῦ Θεοῦ μετέβαλον εἰς ἀποπάτους καί εἰς καταγώγια ἀσελγείας, τάς ἁγίας εἰκόνας τῶν ναῶν συντρίβοντες καθύβριζον καί διά τῶν ἱερῶν ἀμφίων περιέβαλον τούς κύνας, πατέρα δε καί υἱόν, τόν Μῆτρον Βεγουλόπουλον, ἀναπείραντες (ἀφοῦ τούς σούβλισαν, δηλαδή) ἢναψαν πυράν καί τούς αἰχμαλώτους Ἓλληνας ἐβίασαν, ἳνα ψήσωσι τούτους, τόν ἓνα κατόπιν τοῦ ἂλλου...»

Ἐνῶ ὁ Πουκεβίλ γράφει χαρακτηριστικά: «...Οὐδέποτε παρετηρήθη θέαμα τόσον φρικῶδες! Πτώματα ἂνευ κεφαλῶν, μέλη διεσπαρμένα, τεμάχια σαρκῶν ἐδείκνυον τά ἲχνη τῆς ὁδοῦ, ἣτις ἦγεν εἰς τό κέντρο τῶν ἀνθρωποφάγων. Ἐκεῖ, ὡλίσθαινεν ὁ διαβάτης πατῶν ἐπί ἓλους ἐκ πεπηγότος αἳματος κεκαλυμμένου ὑπό σποδοῦ. Περαιτέρω ἒδει νά διαβῇ τις ρύακας ἐξ‘ ἐλαίου, οἲνου καί οἰνοπνεύματος. Ἀλλαχοῦ, ἡ ὁδός ἦτο πλήρης ἐπίπλων καί ἐμπορευμάτων κατακαέντων. Ἳνα ἀποφύγωμεν τά καταρρέοντα τείχη ἒπρεπε νά προχωρήσωμεν ἑλικοειδῶς, ὃτε ἀφικομένων ἡμῶν ἐκεῖ ὃπου δερβίσης τις κρατῶν κεφαλήν παρουσιάζεται ἐνώπιον τοῦ Προξένου καί ὑβρίζει αὐτόν. Στρατιῶται καί μαῦροι πλήρεις λαφύρων ἢ σύροντες ἀπό τῆς κόμης γυναίκας καί παιδία, ἐπλήρουν τήν ἀτμόσφαιραν διά τῶν ἀλαλαγμῶν αὐτῶν. Ἂ! Ὂχι! Οὐδέποτε τοιαῦται εἰκόνες ἒθλιψαν τήν ὃρασιν τῶν ἀνθρώπων...».

Οἱ περιγραφές τῶν αὐτοπτῶν μαρτύρων καί τῶν ἱστορικῶν τῆς ἐποχῆς ἐκείνης Ἑλλήνων καί ξένων, ἀλλά καί τῶν μεταγενεστέρων ἱστορικῶν, οἱ ὁποῖοι περιέγραψαν καί διέσωσαν τά φρικτά καί ἀποτρόπαια γεγονότα, συγκλονίζουν διαχρονικά, ὂχι μόνο τόν Ἑλληνικό Λαό, ἀλλά καί κάθε ἂνθρωπο, ὃπου καί ἂν εὑρίσκεται, ἀδιακρίτως καταγωγῆς, γλώσσης ἢ θρησκείας.

Ὀλίγον πρό τῆς καταστροφῆς τῆς ἐνδόξου καί Ἀποστολικῆς πόλεως τῶν Πατρῶν, εἶχαν προηγηθῆ τά γεγονότα τοῦ ξεσηκωμοῦ γιά τήν ἐλευθερία, ἀπό τόν θρυλικό Ἱεράρχη Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανό καί τούς Ὁπλαρχηγούς καί Προκρίτους τῆς Ἀχαΐας, πού ἒμειναν στήν παγκόσμια ἱστορία, ὡς φωνή ἡρωική καί ἀντίσταση δυναμική καί ἀποφασιστική ἐναντίον τῆς ἀπανθρώπου σκλαβιᾶς 400 ὁλοκλήρων ἐτῶν. Ἦτο ὁ μέγας ξεσηκωμός τοῦ Γένους γιά τήν ἀποτίναξη τοῦ Τουρκικοῦ ζυγοῦ μέ τήν ἰαχή καί τήν ἀπόφαση «Ἢ νά ἐλευθερῶμεν ἢ νά ἀποθάνομεν ὃλοι...», ἡ ὁποία ἐξεφράσθη διά τῶν χειλέων τοῦ μεγάλου Ἱεράρχου τῶν Πατρῶν Γερμανοῦ, στήν Ἁγία Λαύρα στίς 17 Μαρτίου τοῦ 1821 καί λίγες ἡμέρες ἀργότερα 25 Μαρτίου, στήν Πλατεία Ἁγίου Γεωργίου τῶν Πατρῶν. Τήν πρώτη φορά ὃταν ὓψωνε τό ἱστορικό Λάβαρο στό περίπυστο ἐκεῖνο Μοναστήρι καί τήν δεύτερη ὃταν ὓψωνε τήν σημαία τῆς Ἐπαναστάσεως στήν πλατεία τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τῶν Πατρῶν, ὁρκίζοντας κάτω ἀπό τόν Τίμιο Σταυρό τούς Ἀγωνιστάς ἢ γιά τήν νίκη ἢ τήν θανή. Στό Μοναστήρι τῆς Ἁγίας Λαύρας ἒκανε τήν περίφημη διακήρυξη, ἐνῶ ἀπό τήν Πάτρα ἐξαπέλυσε τό περίφημο ἐπαναστατικό «μανιφέστο», τήν ἐπαναστατική προκήρυξη καί διαμαρτυρία δηλαδή, πρός τίς μεγάλες δυνάμεις τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, γιά τά φρικτά μαρτύρια τῶν Ἑλλήνων ἀπό τούς Τούρκους καί τήν ἀπόφαση γιά τόν μέχρις αἳματος ἀγῶνα γιά τήν ἐλευθερία, ζητώντας τήν παρέμβασή τους. Εἶναι τό πρῶτο διπλωματικό κείμενο ἐλεύθερης Ἑλληνικῆς Ἀρχῆς, τοῦ Ἀχαϊκοῦ Διευθυντηρίου δηλαδή, πρός ξένες χῶρες. Ἒγραφε σ’ αὐτό κείμενο. «Ἡμεῖς τὸ ἑλληνικὸν ἔθνος τῶν Χριστιανῶν, βλέποντας, ὅτι ἀπὸ καιροῦ εἰς καιρὸν κατηφρόνουν ἡμᾶς τὸ ὀθωμανικὸν γένος καὶ σκοπεύει ὄλεθρον ἐναντίον μας πότε μὲ ἕνα, πότε μὲ ἄλλον τρόπον, ἀπεφασίσαμεν σταθερῶς ἢ να ἀποθάνωμεν ὅλοι, ἢ νὰ ἐλευθερωθῶμεν, καὶ τούτου ἕνεκα βαστοῦμεν τὰ ὅπλα εἰς χεῖρας, ζητοῦντες τὰ δικαιώματά μας· ὄντες λοιπὸν βέβαιοι, ὅτι ὅλα τὰ χριστιανικὰ βασίλεια γνωρίζουν τὰ δίκαιά μας, καὶ ὄχι μόνον δὲν θέλουν μας ἐναντιωθῇ, ἀλλὰ θέλουν μας συνδράμει, καὶ ὅτι ἔχουν τὴν μνήμην, ὅτι οἱ ἔνδοξοι πρόγονοί μας ἐφάνησάν ποτε ὠφέλιμοι εἰς τὴν ἀνθρωπότητα. Διὰ τοῦτο εἰδοποιοῦμεν τὴν Ἐκλαμπρότητά σας, καὶ σᾶς παρακαλοῦμεν νὰ προσπαθήσετε νὰ εἴμεθα ὑπὸ τὴν εὔνοιαν, καὶ προστασίαν τοῦ μεγάλου Κράτους τούτου».

Οἱ εἰλικρινεῖς φίλοι Σας

+Ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός

+Ὁ Κερνίτσης Προκόπιος

Ὁ Ἀνδρέας Ζαΐμης

Ὁ Ἀνδρέας Λόντος

Ὁ Μπενιζέλος Ῥοῦφος

Στό σημεῖο αὐτό, ἂς ἀκούσωμε τήν ἀπάντηση τῶν ξένων δυνάμεων στούς Ἀρχιερεῖς καί Προκρίτους τῆς Ἀχαΐας, τήν ὁποίαν υἱοθέτησαν ὃλοι τους, οἱ πρόξενοι, δυστυχῶς:

Πρός τούς Πανιερωτάτους ἱεράρχας Πατρῶν καί Καλαβρύτων καί τούς κυρίους Προκρίτους τῶν πόλεων τούτων.

«Ἒλαβον τήν ὑμετέραν διακήρυξιν τῆς 26 Μαρτίου. Δέν ἀπόκειται εἰς ἐμέ νά κρίνω περί τοῦ δικαίου ἢ τῆς παρανομίας τῶν ἐπιχειρημάτων, τά ὁποῖα ἀναφέρετε. Ὁ Ὑψηλός Μονάρχης μου εὑρίσκεται ἐν εἰρήνῃ καί πλήρη ἀρμονία μετά τῆς Ὑψηλῆς Πύλης. Δέν δύναται ἐπομένως νά ἰδῇ μετ’ ἀδιαφορίας οἱανδήποτε καινοτομίαν εἲτε ἐσωτερικήν εἲτε ἐξωτερικήν, τήν ὁποία ἐπιζητοῦν νά εἰσαγάγουν εἰς τήν πολιτικήν κατάστασιν φίλης Δυνάμεως».

Καί ὑπογράφεται τό κείμενο ἀπό κάθε πρόξενο.

Εἶναι χαρακτηριστική ἡ ἀναφορά τοῦ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανοῦ ὃτι κοντά στά ἂλλα, οἱ Ἓλληνες γιά νά έξασφαλίσουν βόλια, γιά τόν ἀγῶνα μέ τήν βοήθεια ἑνός γέροντα κυρ- Ἀνδρέα Ζακυνθινοῦ, μηχανικοῦ, ξεσκέπασαν τόν μολυβδοσκέπαστο Ναό τοῦ Παντοκράτορος, τόν ὁποῖον οἱ Τοῦρκοι εἶχαν μετατρέψει σέ τζαμί.

Δυστυχῶς ὃμως, τό «κάστρο» ἒπεσε μέ «μπαμπεσιά», μέ προδοσία δηλαδή. Τό κακό ἒκανε ὁ μισέλλην Πρόξενος τῆς Ἀγγλίας στήν Πάτρα, Φίλιππος Γκρήν, ὁ ὁποῖος μέ τρόπο σατανικό εἰδοποίησε τόν Γιουσούφ Πασᾶ, νά περάσῃ στήν πόλη τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου προκειμένου νά ἐλευθερώσῃ τούς Τούρκους πού εἶχαν ἐγκλωβισθῆ στό κάστρο, χτυπώντας πισώπλατα τούς Πολιορκητάς Ἓλληνας. Ἡ προδοσία αὐτή ἒμεινε στήν ἱστορία ὡς μεγίστη ἐγκληματική ἐνέργεια ἐναντίον τῆς ἀγωνιζομένης γιά τήν ἐλευθερία, Πατρίδος μας. Δυστυχῶς δέν ὑπελόγισαν τότε οἱ ξένες δυνάμεις ὃτι ἡ Ἑλλάδα, ἦτο ἡ ἀντίστασις, τό ἀνάχωμα ἒναντι τῶν βαρβαρικῶν ὀρδῶν τῶν ἀπολιτίστων ἀνατολιτῶν, προκειμένου νά μή ἁλωθῇ ἡ Εὐρώπη ὁλόκληρη. Πάτησαν βάναυσα πάνω στό αἱματωμένο καί χιλιοπληγωμένο ἀπό μαχαίρας καί ἰκριώματα καί σταυρούς καί σκλαβοπάζαρα καί φυλακές καί μύρια ὃσα βάσανα, σῶμα τῆς μαρτυρικῆς πατρίδος μας. Ὃπως, τί κρῖμα, συμβαίνει δυστυχῶς, μέχρι σήμερα.

Ἀπό τίς 20.000 περίπου κατοίκους τῆς πόλεως τῶν Πατρῶν τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἐσφάγησαν, ἐκάησαν, ἐξανδραποδίσθηκαν, ἐξεπατρίσθησαν, πάνω ἀπό 10.000. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ περίπτωσις τοῦ μαρτυρίου τοῦ Παπα-Γιώργη τῆς Ἀλεξιώτισσας, ὁ ὁποῖος ἐσφαγιάσθη ἒμπροσθεν τῆς Ἁγίας Τραπέζης, τήν ὣρα πού λειτουργοῦσε, ἐνῶ αἰχμαλωτίσθηκαν καί ἐπωλήθησαν ὡς δοῦλοι μαζί μέ πλῆθος νέων καί νεανίδων, τά τρία παιδιά του. Τότε ἐμαρτύρησαν καί οἱ Παιδομάρτυρες τῶν Πατρῶν, Χριστόδουλος καί Ἀναστασία, οἱ ὁποῖοι τιμῶνται ὡς Ἃγιοι μαζί μέ τήν πολυάριθμον χορείαν τῶν Νεομαρτύρων τῆς ἁγίας μας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας κατά τά μαῦρα χρόνια τῆς Τουρκικῆς σκλαβιᾶς.

Φρικιά ὁ νοῦς καί ἀπό τό ἐμπόριο γυναικῶν καί παιδίων, πού ἐπωλοῦντο σέ δημοπρασία γιά τά σκλαβοπάζαρα τῆς Ἀνατολῆς. Γράφει ὁ Πουκεβίλ: "Τίς γυναῖκες μαζί μέ τά παιδιά τους τίς πωλοῦσαν ὡς κοπάδια αἰγῶν καί προβάτων... Τό ἐμπόριο τοῦτο καθώς καί τό ὑφιστάμενον ἐν τῶ μέσῳ τῶν ἐρειπίων τῶν Πατρῶν, διενεργεῖτο ὑπό τῶν Ἐβραίων, τῶν Βοεμῶν καί τῶν Ἄγγλων ...."

Μιά πόλις ὁλόκληρη ἔγινε σκόνη καί στάχτη. Ὁ Σπυρίδων Τρικούπης θά σημειώσῃ: "Ἡ ἐμπορικώτερη καί πλουσιότερη πόλις τῆς Πελοποννήσου, ἡ μία τῶν δύο ἐπαναστατικῶν ἑστιῶν καθ' ἥν πρῶτον ὑψώθη τό σύμβολον τῆς ἐλευθερίας κατεστράφη ἐκ πρώτης ἀφετηρίας παραδοθεῖσα εἰς τό πῦρ καί τήν λεηλασίαν".

«Ὦ λαιμοί τῶν ἀθώων παιδιῶν μας, ὦ πλευρά σεβάσμια τῶν μητέρων, γερόντων, κόμαι εἰς αἷμα ἀθλίως βρεγμέναι! (Κάλβος, Λύρα, Ὠδή, 6η,1ζ)

Ὁ Ἱερέας τῆς Ἀγγλικῆς Πρεσβείας στήν Κωνσταντινούπολη R. Walsh περιγράφει τήν φρίκη ἀπό τά κομμένα κεφάλια, τίς χιλιάδες κομμένα αὐτιά καί τά ἀκρωτηριασμένα μέλη ἀπό τά σώματα τῶν σφαγιασθέντων Πατρινῶν πού μετεφέρθησαν στήν Κωνσταντινούπολη καί ἀδειάστηκαν ἀπό τά σακκιά μπροστά στό Σεράϊ καί στούς δρόμους, γενόμενα βορᾶ τῶν σκύλων.

Ἡ λαϊκή μοῦσα, θρηνωδοῦσα πικρῶς, παρέδωσε τό μέγεθος τῆς συμφορᾶς.

"Ποιός ἔχει πέτρινη καρδιά

καί στήθια ἀπό λιθάρια

νά βγῆ στής Πάτρας τά βουνά

στής Πάτρας τά μπουγκάζια

...κλαῖνε μανάδες γιά παιδιά

καί τά παιδιά γιά μάνες.."

Ὅμως ἡ ἐλευθερία βγῆκε ἀπό τά κόκκαλα τῶν Ἑλλήνων τά Ἱερά. Ὅσοι ἀπέμειναν, ἐζώσθησαν τά ἅρματα τοῦ χρέους καί τῆς τιμῆς καί ἀφήνοντας πίσω τά συντρίμια, τίς στάχτες καί τά ἐρείπια, ἒχοντας δώσει τόν ὅρκο γιά τήν ἐλευθερία, ἔφθασαν διά τοῦ Σταυροῦ καί τῆς εἰς Ἅδου καθόδου στήν Ἀνάσταση καί κρατώντας τό ἀναστάσιμο Λάβαρο μέ τήν ἀπόφαση ἤ γιά τήν νίκη ἤ τήν θανή, ἀπό τό Μοναστήρι τῆς Παναγίας στόν Ὀμπλό, ὅπου οἱ ἔνοπλοι εἷχαν τό στρατηγεῖο τους, "λεύγας τινάς ἀπέχοντας τῶν Πατρῶν, ἑόρτασαν πρό τοῦ στρατοπέδου τῶν Τούρκων, τό Πάσχα, πληρώσαντες τήν ἀτμόσφαιρα διά τῶν εὐθύμων κραυγῶν τοῦ, Χριστός Ἀνέστη". Αὐτό ἔψαλαν μέχρι τήν τελική πτώση τοῦ Κάστρου καί τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Πάτρας ἀπό τόν τουρκικό ζυγό.

Πόσο δίκηο ἒχει ὁ νεώτερος στιχουργός.

" Τήν ρωμιοσύνη μήν τήν κλαῖς

Ἐκεῖ πού πάει νά σκύψει

Μέ τό σουγιά στό κόκκαλο

Μέ τό λουρί στό σβέρκο

Νά τήν πετιέται ἀπό 'ξαρχῆς

Κι ἀντριεύει καί θεριεύει

Καί καμακώνει τό θεριό

Μέ τό καμάκι τοῦ ἣλιου"

Αὐτό τό γεγονός ἀναδεικνύομε, ὡς ἒχομε χρέος, ἒναντι τῶν μαρτύρων καί ἡρώων Πατρέων τῶν πεσόντων μαχαίρᾳ καί ἰκριώμασι καί σταυροῖς ὑπό τῶν Τούρκων, ἀπό τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων, 3 Ἀπριλίου 1821, ἓως καί τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς τοῦ ἒτους ἐκείνου.

Ἐπέστη ὁ καιρός καί ἀνασύραμε ἀπό τήν λήθη καί τήν ἀφάνεια, στῆς μνήμης καί τῆς τιμῆς τήν ἐπιφάνεια, τήν θυσία τόσων χιλιάδων Πατρέων, πού τά αἳματά τους ἀχνίζουν ἀκόμα στήν Ἀχαϊκή πρωτεύουσα καί γῆ.

Διά τοῦτο καί στήλη τιμῆς καί μνημοσύνης ἑτοιμάσαμε καί στόν αὒλειο χῶρο τοῦ ἱεροῦ Ἀποστολείου, τοῦ Ναοῦ δηλαδή τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου ἐστήσαμε δίπλα στίς προτομές τῶν τριῶν μαρτύρων Ἀρχιερέων τῶν Πατρῶν, Νεοφύτου, Γερμανοῦ καί Παρθενίου, τίς ὁποῖες πρό τριετίας πρός τιμήν των ὑψώσαμε καί τελετές λαμπρές ὁρίσαμε νά πραγματοποιηθοῦν καί νά πραγματοποιοῦνται, ὣστε καί τά γεγονότα νά ἀναδείξωμε καί τούς μάρτυρας νά τιμήσωμε, ἀλλά καί τούς ἐπιγενομένους νά διδάξωμε καί νά φωτίσωμε .

Ἀκόμα δέ σέ ὃσους ἠθέλησαν ἡμετέρους ἢ ξένους τά βήματα καί τήν πρακτική τοῦ Γκρήν νά ἀκολουθήσουν, μέ φωνή πεπαρρησιασμένη, νά ἀπαντήσωμεν:

«Ἡ ἱστορία μιά φορά ἐγράφη καί μέ αἳματα ἡρώων καί μαρτύρων ὑπεγράφη. Ὃποιος ἠθέλησε ἢ θά θελήσῃ τίς γραμμές της νά ἀλλοιώσῃ ἢ νά παραχαράξῃ εἰς τήν καταδίκην τῶν Πανελλήνων παραδίδεται καί μέ τό αἰώνιο ἀνάθεμα τιμωρεῖται».

Χρεωστικῶς ἀναφέρω στό σημεῖο αὐτό τήν ἐπαινετή πρωτοβουλία, κατά τά τελευταῖα ἒτη, τῶν παιδιῶν μελῶν τοῦ Λαογραφικοῦ Συλλόγου «Μωραΐτες ἐν Χορῷ», ὣστε νά τιμηθοῦν οἱ μάρτυρες μέ πορεία μνήμης καί τιμῆς ἀπό τό σημεῖο ὃπου εὑρίσκεται ἡ προτομή τοῦ ἁγνοῦ, τοῦ σεμνοῦ ἣρωος Ἰωάννου Παπαδιαμαντοπούλου ἓως τήν Πλατεία Ἁγίου Γεωργίου Πατρῶν, ὃπου ὁ μεγάλος καί λεοντόκαρδος Ἱεράρχης τῆς Πάτρας Γερμανός, ὓψωσε τήν Σημαία στίς 25 Μαρτίου 1821.

Ἡ ἐκδήλωσις αὐτή ἐτέθη ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν καί ἐστέφθη καί στέφεται ἀπό ἐπιτυχία. Τῆς Λιτανείας καί ἐφέτος προέστη ἡ ἐλαχιστότητά μου, συμμετεῖχαν Ἱερεῖς τῆς πόλεως, ἐνῶ ἡ συμμετοχή τῶν τμημάτων μέ τίς ἐθνικές ἐνδυμασίες ἐσκόρπισε ρίγη συγκινήσεως.

Καί αὐτή ἡ ἐκδήλωσις θά πραγματοποιῆται κατ’ ἒτος ὑπό τήν αἰγίδα τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, τήν παραμονή τῆς Ε’ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν, ἡμέρας μνήμης τῶν χιλιάδων θυμάτων τῆς τοπικῆς θηριωδίας, στήν Πάτρα τό 1821.

Μέ αἲτημά μας πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀπεφασίσθη Συνοδικῶς ὡς ἡμέρα μνήμης καί τιμῆς γιά τούς ὑπό τῶν Τούρκων σφαγιασθέντας Πατρινούς τό 1821, ἡ Ε’ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ἑκάστου ἒτους. Διά τοῦτο χρεωστικῶς καί εὐγνωμόνως εὐχαριστοῦμεν τόν Μακαριώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμον καί τούς Σεβασμιωτάτους Ἀδελφούς Ἁγίους Ἀρχιερεῖς, μέλη τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου.

Εἶχαν περάσει μόλις πέντε χρόνια, ἀπό τήν Κυριακή τῶν Βαΐων τοῦ 1821 καί τήν φοβερή σφαγή τῶν Πατρέων. Ἦταν μιά ἂλλη Κυριακή τῶν Βαΐων. Αὐτή τή φορά στό ἁγιασμένο καί μαρτυρικό Μεσολλόγι, οἱ Ἐξοδίτες πέρασαν στήν Ἀθανασία, ζώντας καί ἐκεῖνοι μέσα ἀπό τό δικό τους Πάσχα-Πέρασμα, τήν Ἀνάσταση μιά βδομάδα νωρίτερα. Τό Μεσολόγγι, «τό ράσο τοῦ Δεσπότη του φορεῖ γιά σάβανο καί φωτεινό μετέωρο πετᾶ στόν οὐρανό του». Ἐκεῖ ψηλά συνάντησαν τούς Πατρινούς καί ὃλοι μαζί ἒψαλαν στά οὐράνια μέ τήν οὐρανομήκη φωνή τους, τό «Χριστός Ἀνέστη».

Ἐκεῖ πανηγυρίζουν καί τώρα καί στόν αἰῶνα τόν ἃπαντα, μέ λειτουργούς τούς Δεσποτάδες τους, τόν Γερμανό τῶν Πατρῶν καί τόν Ρωγῶν Ἰωσήφ καί ὃλους τούς Κληρικούς καί Λαϊκούς πού ἒδωσαν τό αἷμα τους γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τό Γένος.

Ἀγαπητοί,

Ἒχομεν ὃλοι μας χρέος Ἐκκλησιαστικοί καί ἂλλοι ἡγέτες, νά διατηρήσωμε τήν παρακαταθήκη πού μᾶς παρέδωσαν οἱ μάρτυρες πρόγονοί μας καί τήν λαμπάδα ἂσβεστη νά διατηρήσωμε, τήν σκυτάλη δέ στούς ἐπιγενομένους νά παραδώσωμε.

Εἶναι ἀλήθεια ὃτι τά τελευταῖα χρόνια, τίς τελευταῖες δεκαετίες τόσο τό θρησκευτικό, ὃσο καί τό ἐθνικό φρόνημα, ἀμβλύνθησαν καί οἱ Ἓλληνες υἱοθετήσαμε ἓνα τρόπο ζωῆς, ἀταίριαστο στήν πνευματική μας ὑπόσταση, στήν ἱστορία μας, στήν μακραίωνη ἒνδοξη πορεία μας.

Αὐτός ὁ τρόπος ζωῆς τεχνηέντως καί μέ περισσή μαεστρία ἐπηρέασε τήν ζωή μας, ἢ μᾶλλον ἐπεβλήθη ὡς ὑπηρέτης τοῦ πνεύματος τῆς παγκοσμιοποιήσεως καί τῆς νέας τάξεως πραγμάτων, περνώντας ἀκόμη καί μέσα ἀπό τά ἐκπαιδευτικά συστήματα. Εἶναι καιρός νά ἐπιστρέψωμε στίς ρίζες μας, στίς πηγές τῶν ἰδικῶν μας ὑδάτων, νά ὑποκλιθοῦμε στήν ἱστορία μας, νά τήν μελετήσωμεν εἰς βάθος, νά καθαρίσωμε ἀπό τίς μπογιές τούς ἀνδριάντες τῶν ἡρώων μας, νά ἀγαπήσωμε τήν πατρίδα μας.

Ὃποιος λαός δέν γνωρίζει τήν ἱστορία του, ἢ τήν ἀλλοιώνει καί τήν παραχαράσσει, μή σεβόμενος τήν ἲδια τήν κοιτίδα του, εἶναι καταδικασμένος νά ἀφανισθῇ μέσα στήν χοάνη πού τόν ἒριξε τό σύστημα.

Ὃμως δέν ἐχάθησαν ὃλα, ἢ θά ἒλεγα δέν ἐχάθη τίποτα. Διότι στίς φλέβες τοῦ Ἓλληνα τρέχει τό αἷμα τῶν ἀγώνων καί τῶν θυσιῶν γιά τήν ἐλευθερία, πού εἶναι δῶρον τοῦ Θεοῦ ἀτίμητον.

Ἐντιμότατοι Ἂρχοντες, ἀγαπητοί μου, καθώς βλέπω αὐτή τή στιγμή μπροστά μου σ’ αὐτόν τόν Ναό, τά νειᾶτα τῆς Πάτρας νά κρατᾶνε στά χέρια τους, τά σύμβολα τῆς δόξης, τῆς τιμῆς καί τῆς νίκης, φορώντας τίς Ἐθνικές τετιμημένες φορεσιές, σκορπίζοντας ρίγη συγκινήσεως στίς καρδιές μας, αἰσθάνομαι τήν ἀνάγκη, ἀπό τά τρίσβαθα τῆς ψυχῆς μου νά τούς εὐχαριστήσω καί ὡς λόγον ἀκροτελεύτιον νά σημειώσω.

Ὃσο ὑπάρχουν Ἑλληνόπουλα, ὃσο ὑπάρχουν παιδιά αὐτῆς τῆς γῆς καί τῆς πατρίδος πού ξέρουν, νά γονατίζουν μπροστά στούς ἣρωες καί μάρτυρας τοῦ Γένους καί νά δακρύζουν μπροστά στά αἳματα καί τίς θυσίες τους γιά τήν Πίστη καί τήν Πατρίδα∙, ὃσο ὑπάρχουν Ἑλληνόπουλα, πού ὃπως μᾶς ἐδήλωσαν πρό ἡμερῶν στήν Ἀναπαράσταση τῆς Ὀρκωμοσίας τῶν Ἑλλήνων ἀπό τόν Γερμανό, ξέρουν νά ψάλουν ζῶντες ἀκόμα, ἂν χρειασθῇ καί τήν Ἑξόδιο Ἀκολουθία τους, ὡς ἒπραξαν τότε στόν ἒνδοξο καιρό τοῦ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανοῦ, ὃσο ὑπάρχουν λέγω αὐτά τά παιδιά, ἡ Ἑλλάδα θά ζήσῃ ἓως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος.

Αἰωνία ἡ μνήμη τῶν χιλιάδων Πατρέων τῶν φρικτῷ θανάτῳ ὑπό τῶν Τουρκικῶν ὀρδῶν τελειωθέντων.

Ζήτω ἡ ἡρωική Πάτρα.

Ζήτω ἡ Πατρίδα μας, ἡ Ἑλλάδα μας.